Ο Πύργος των Αθηνών και τα «σκοτεινά» μυστικά που κρύβει! Γιατί δεν χτίστηκαν άλλοι ουρανοξύστες στην Πρωτεύουσα; Το «ρουσφέτι» της χούντας, ο υπόγειος «πόλεμος» και το όνειρο που έμεινε στη μέση…
Ο Πύργος των Αθηνών και τα «σκοτεινά» μυστικά που κρύβει! Αν έπρεπε να αποδοθεί η φράση “ξεχωρίζει σαν τη μύγα μέσα στο γάλα” σε κτίρια, τότε ο Πύργος των Αθηνών είναι ο τέλειος εκπρόσωπός της. Σε μια πόλη που διαχρονικά δεν έχει δείξει ιδιαίτερη φιλοξενία σε μεγάλα κτίρια, ο Πύργος των Αθηνών διακρίνεται από κάθε γωνιά της μητρόπολης.
Η κατασκευή του έχει χαρακτηριστεί από κάποιους ως ένα “ρουσφέτι” της χούντας ή μια άκομψη προσπάθεια του δικτατορικού καθεστώτος να εκφράσει τη μεγαλομανία του. Άλλοι, όμως, βλέπουν τον Πύργο των Αθηνών ως μια αξιόλογη πρωτοβουλία που σταμάτησε πρόωρα. Εάν αυτή η προσπάθεια είχε συνεχιστεί και μετά την πτώση της δικτατορίας, ίσως η όψη της πρωτεύουσας να ήταν διαφορετική, ενδεχομένως πιο φιλική προς τους κατοίκους της και λιγότερο “συμπιεσμένη”.
Οι αντιπαραθέσεις γύρω από το θέμα περιστρέφονται κυρίως γύρω από τρία ζητήματα: τους σεισμούς, την Ακρόπολη και την πολεοδομία. Κάθε πλευρά τα ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο, όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, και έτσι η συζήτηση παραμένει ζωντανή για δεκαετίες.
Το μόνο αναμφισβήτητο γεγονός είναι ότι ο Πύργος των Αθηνών στέκεται ακλόνητος στο κέντρο της πόλης, περιμένοντας να δει αν κάποτε θα αποκτήσει συνοδεία ή αν θα συνεχίσει να είναι μοναδικός.
Η γέννηση ενός ουρανοξύστη
Το καλοκαίρι του 1968, οι Αθηναίοι έμαθαν ότι η πόλη τους θα αποκτούσε τον πρώτο της ουρανοξύστη. Ήταν μια είδηση που προκάλεσε εντύπωση, τόσο που χρειάστηκε να δημιουργηθεί ειδικός νόμος για να την υποστηρίξει, ο νόμος 395/68 “Περί του ύψους των οικοδομών και ελευθέρας δομήσεως”.
Μέχρι τότε, το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων ήταν τα 35 μέτρα. Από το 1985 έως το 2000, το ύψος αυτό μειώθηκε στα 32 μέτρα, από το 2000 έως το 2012 ήταν στα 27 μέτρα, και από το 2012 έως σήμερα, επέστρεψε στα 32 μέτρα.
Μέχρι το 1968, το ψηλότερο κτίριο στην Αθήνα ήταν το… 14όροφο Χίλτον Αθηνών, που εγκαινιάστηκε το 1963, ενώ τα περισσότερα κτίρια ήταν εξαώροφες πολυκατοικίες.
Από το καλοκαίρι του 1968 και μέχρι το 1971, όταν ολοκληρώθηκε ο ουρανοξύστης, η κατασκευή ανατέθηκε στην εταιρεία “Αλβέρτης – Δημόπουλος Α.Ε.”, μία από τις μεγαλύτερες της εποχής με σημαντικά έργα στην Ελλάδα (όπως η Αμερικανική και Βρετανική Πρεσβεία, το Ευγενίδειο Πλανητάριο) και τη Μέση Ανατολή. Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας επιθυμούσαν να κατασκευάσουν έναν ουρανοξύστη στην Αθήνα για να σηματοδοτήσουν την επιτυχημένη τους πορεία.
Στα όρια με τα Προάστια της Αθήνας
Η ανέγερση του Πύργου των Αθηνών έγινε σε ένα οικόπεδο στη διασταύρωση των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Μεσογείων, μια τοποθεσία που τότε αποτελούσε το όριο μεταξύ του κέντρου και των προαστίων της Αθήνας. Ο νεαρός και ανερχόμενος αρχιτέκτονας Ιωάννης Βικέλας ανέλαβε τον σχεδιασμό. Επέλεξε να δημιουργήσει ένα μινιμαλιστικό φουτουριστικό κτίριο με υαλοπετάσματα, που θα έθετε το πρότυπο για τα μελλοντικά εμπορικά κτίρια στην Αθήνα, γνωστά ως «γυάλινα κτίρια».
Δίπλα στον μεγάλο πύργο, ο οποίος έχει ύψος 103 μέτρα και αποτελείται από 28 ορόφους, υπάρχει ένας μικρότερος πύργος με ύψος λιγότερο από 65 μέτρα και 12 ορόφους. Και τα δύο κτίρια μοιράζονται κοινά σχεδιαστικά χαρακτηριστικά στις προσόψεις τους. Ωστόσο, σε αντίθεση με τον Πύργο των Αθηνών, ο μικρότερος πύργος έχει μια τεθλασμένη μορφή. Οι δύο πύργοι συνδέονται στο ύψος του πρώτου ορόφου.
Δείτε βίντεο από τα εγκαίνια του Πύργου
Ο Πύργος των Αθηνών εγκαινιάστηκε το 1971 από τον υφυπουργό… Εθνικής Οικονομίας της χούντας, Μιχαήλ Μπαλόπουλο, ο οποίος έμεινε γνωστός για το σκάνδαλο με τα σάπια κρέατα. Ο Μπαλόπουλος ήταν ο μοναδικός υπουργός της χούντας που πέρασε από δίκη κατά τη διάρκεια του καθεστώτος.
Η κατασκευαστική εταιρεία του Πύργου των Αθηνών, «Αλβέρτης – Δημόπουλος ΑΕ», διαλύθηκε λίγα χρόνια αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1970.
Γιατί ο Πύργος των Αθηνών παραμένει ο μοναδικός ουρανοξύστης στην Αθήνα;
Ακόμα και σήμερα, αν κάποιος ανέβει στον Λυκαβηττό, θα διαπιστώσει ότι η Αθήνα έχει ελάχιστα ψηλά κτίρια. Εκτός από τον Πύργο των Αθηνών με ύψος 103 μέτρα, ξεχωρίζουν το Χίλτον και το President στη λ. Κηφισίας, ο Πύργος Απόλλων στην Πανόρμου και το 20όροφο… Atrina, που βρίσκεται βορειότερα και ήταν η πρώτη εμβληματική κατασκευή της μετέπειτα αυτοκρατορίας του Μπάμπη Βωβού.
Επίσης, υπάρχει ο Πύργος του Πειραιά, με ύψος… 84 μέτρα, που είναι το ψηλότερο κτίριο στο λιμάνι και το δεύτερο ψηλότερο στην Ελλάδα, μετά τον Πύργο των Αθηνών.
Σήμερα, στην Αθήνα δεν υπάρχουν άλλοι ουρανοξύστες, αλλά υπάρχουν περίπου 25 ψηλά κτίρια, με ύψος από 35 έως 103 μέτρα. Κατά σύμπτωση, τα περισσότερα από αυτά χτίστηκαν κατά την περίοδο της χούντας, όταν καταργήθηκε το όριο στο ύψος των κτιρίων.
Αυτή η σύμπτωση αποτελεί έναν από τους λόγους που η Αθήνα δεν απέκτησε άλλους ουρανοξύστες. Ο λόγος είναι πολιτικός και σχετίζεται με τη χούντα, καθώς για πολλές δεκαετίες υπήρχε μια αντίθεση – ή τουλάχιστον μια καχυποψία – από την αρχιτεκτονική κοινότητα απέναντι σε όποιον πρότεινε παρόμοια σχέδια, όπως αναφέρει η «Καθημερινή» σε δημοσίευμά της το 2017.
Λόγοι για τους οποίους ο Πύργος των Αθηνών παραμένει μοναδικός
Μια από τις κύριες αιτίες είναι η Ακρόπολη. Κάθε φορά που προκύπτει θέμα ανέγερσης νέου ουρανοξύστη στην Αθήνα, η Ακρόπολη βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης. Αυτό το παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς δεν πρέπει και πιθανότατα δεν πρόκειται να «επισκιαστεί» από μεγάλα κτίρια. Ωστόσο, αυτό το επιχείρημα είναι κάπως υπερβολικό, δεδομένου ότι αφορά κυρίως το κέντρο της Αθήνας. Δύσκολα θα ενοχλούσε κάποιον η κατασκευή ψηλών κτιρίων στα νότια ή στα βόρεια… Προάστια της πόλης, όπου η θέα προς την Ακρόπολη είναι περιορισμένη, όπως για παράδειγμα στο Μαρούσι. Αυτή η συζήτηση θυμίζει τις αντιδράσεις που προκάλεσε το… 1963 η ανέγερση του Χίλτον, επειδή θα εμπόδιζε τη θέα προς τον Υμηττό.
Μια δεύτερη αιτία είναι η σεισμικότητα της Αθήνας και ο φόβος που αυτή προκαλεί. Ένα πολύ ψηλό κτίριο εγκυμονεί προφανείς κινδύνους σε περίπτωση ισχυρής σεισμικής δόνησης. Πολλοί ανησυχούν ότι ένας σεισμός θα μπορούσε να είναι καταστροφικός για ένα τέτοιο κτίριο. Ωστόσο, υπάρχει το αντεπιχείρημα ότι πόλεις με υψηλή σεισμικότητα, όπως το Σαν Φρανσίσκο ή το Τόκιο, διαθέτουν πολλούς ουρανοξύστες. Επιπλέον, ο Πύργος των Αθηνών έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτικός στους σεισμούς του 1981 και του 1999.
Χορηγούμενο
