Κυριακή της Πεντηκοστής: Οι ισχυροί συμβολισμοί και τα Μυστήρια – Το Άγιο Πνεύμα και η μεγάλη Εορτή της Ορθοδοξίας – Τι εορτάζουμε σήμερα;
Κυριακή της Πεντηκοστής: Οι ισχυροί συμβολισμοί και τα Μυστήρια – Η Κυριακή πριν από τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος ονομάζεται Κυριακή της Πεντηκοστής, κατά την οποία γιορτάζουμε την εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού. Το Άγιο Πνεύμα κατέβηκε με μορφή φωτιάς, σαν φλόγες πάνω από τα κεφάλια τους, πενήντα ημέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού και δέκα ημέρες μετά την Ανάληψή Του.
Η εορτή της Πεντηκοστής είναι αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα, καθώς η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος αποκαλύπτει την τριαδική φύση του Θεού. Η κάθοδος αυτή έγινε την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Αναρωτιόμαστε γιατί γιορτάζουμε ξεχωριστά και τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος. Ο ιερός υμνογράφος αναφέρει ότι η Πεντηκοστή είναι η τελευταία εορτή όσον αφορά την αναγέννηση και ανακαίνιση του ανθρώπου: “Την μεθέορτον πιστοί και τελευταίαν εορτήν εορτάσωμεν φαιδρώς, αύτη εστί Πεντηκοστή, επαγγελίας συμπλήρωσις και προθεσμία”. Την Κυριακή, λοιπόν, γιορτάζουμε την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή την ημέρα που το Άγιο Πνεύμα ήρθε στους Μαθητές του Χριστού.
Δείτε στο παρακάτω βίντεο το Απολυτίκιο της Κυριακή της Πεντηκοστής
Η χριστιανική Πεντηκοστή έχει τις ρίζες της στην εβραϊκή Πεντηκοστή (Shavuot στα εβραϊκά), που οι Ισραηλίτες γιορτάζουν πενήντα ημέρες μετά το εβραϊκό Πάσχα για να τιμήσουν τη στιγμή που ο Μωυσής έλαβε τις Δέκα Εντολές από τον Θεό στο Όρος Σινά. Κατά την ημέρα αυτή, πρόσφεραν στον Ναό τα πρωτογεννήματα, δηλαδή τους πρώτους καρπούς από τον θερισμό των δημητριακών (Έξοδος 34, 22 και Λευϊτικόν 23, 15-25).
Το Άγιο Πνεύμα
Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας και θεωρείται Θεός αληθινός, όπως ο Πατέρας και ο Υιός. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι τόσο γνωστό στους πιστούς, επειδή δεν σαρκώθηκε όπως ο Χριστός και δεν εμφανίστηκε στον κόσμο με τον ίδιο τρόπο. Παρότι όλες οι προσευχές αρχίζουν με το «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», το Άγιο Πνεύμα συχνά παραμένει ασαφές για τους περισσότερους, καθώς δεν υπάρχουν τόσες απεικονίσεις και περιγραφές γι’ αυτό.
Το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα «αϊδίως» (χωρίς αρχή και τέλος) και συνεχίζει το σωτηριώδες έργο του Χριστού, οδηγώντας την Εκκλησία στην αλήθεια. Είναι απαραίτητο για την τέλεση των μυστηρίων και συνεργάζεται με τον Πατέρα και τον Υιό, χωρίς να είναι κατώτερο από αυτούς.
Το Άγιο Πνεύμα στην Αγία Γραφή
Στην Παλαιά Διαθήκη, η ύπαρξη του Αγίου Πνεύματος αναφέρεται έμμεσα. Στην αφήγηση της δημιουργίας, το «πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος» (Γεν. 1,2), ζωογονεί την άμορφη μάζα της δημιουργίας. Στην Καινή Διαθήκη, το Άγιο Πνεύμα εμφανίζεται κατά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και τη βάπτιση του Ιησού στον Ιορδάνη. Ο Χριστός υποσχέθηκε στους μαθητές Του ότι θα τους στείλει το Άγιο Πνεύμα μετά την Ανάληψή Του, το οποίο πράγματι ήρθε την ημέρα της Πεντηκοστής, εμφανιζόμενο ως φλόγες φωτιάς πάνω στα κεφάλια των μαθητών Του.
Τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος
Το Άγιο Πνεύμα είναι ζωογόνος δύναμη και «θησαυρός των αγαθών». Εμπνέει το ανθρώπινο πνεύμα και προετοιμάζει την έλευση της Βασιλείας του Θεού. Στη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το Άγιο Πνεύμα κατέχει κεντρική θέση, ζωογονώντας και καθοδηγώντας την Εκκλησία στην αλήθεια και τον αγιασμό. Αυτό μίλησε μέσω των Προφητών στην Παλαιά Διαθήκη και οδήγησε τους αγίους της Καινής Διαθήκης στη διατύπωση των αληθειών της πίστης. Όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας τελούνται με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος, το οποίο φωτίζει και αγιάζει τους πιστούς, οδηγώντας τους στον δρόμο του Θεού.
Το Άγιο Πνεύμα στη λατρεία της Εκκλησίας
Το Άγιο Πνεύμα είναι παρόν στις λατρευτικές συναθροίσεις της Εκκλησίας, αγιάζοντας και καθοδηγώντας τους πιστούς. Η Εκκλησία ικετεύει το Άγιο Πνεύμα, το οποίο φωτίζει και οδηγεί τους ανθρώπους στην αλήθεια. Κάθε εκδήλωση της Εκκλησίας, από το κήρυγμα μέχρι τις ιεροτελεστίες, φέρει τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, το οποίο καθοδηγεί και εμπνέει τους πιστούς.
Το Άγιο Πνεύμα στη ζωή των χριστιανών
Η παρουσία του Αγίου Πνεύματος είναι απαραίτητη για την πνευματική πορεία κάθε χριστιανού. Η είσοδος στην Εκκλησία γίνεται μέσω του Βαπτίσματος, που τελείται στο όνομα του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Μετά το Βάπτισμα, το Μυστήριο του Χρίσματος σφραγίζει τον χριστιανό με το Άγιο Πνεύμα, καθιστώντας τον «πνευματοφόρο» και προσφέροντάς του τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος ως πνευματικά όπλα για τον αγώνα κατά του κακού.
Κατά τη Θεία Ευχαριστία, η μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα του Χριστού γίνεται μέσω της επίκλησης του Αγίου Πνεύματος. Η παρουσία του Αγίου Πνεύματος είναι επίσης αναγκαία στην καθημερινή προσευχή, φωτίζοντας και οδηγώντας τον πιστό στον αγιασμό και τη θέωση.
Αυτές οι πνευματικές πράξεις οδηγούν προς τη Βασιλεία του Θεού, που άρχισε με την ανάσταση του Χριστού και τη νίκη κατά του θανάτου. Τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, όπως προφητείες και γλωσσολαλιά, είναι δείγματα ότι η Βασιλεία του Θεού έχει ήδη ανατείλει, όπως αναφέρει ο απόστολος Πέτρος στην Πεντηκοστή, επικαλούμενος την προφητεία του Ιωήλ: «Αυτό θα συμβεί στις έσχατες ημέρες, λέει ο Θεός: θα χαρίσω πλουσιοπάροχα το Πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο· έτσι οι γιοι σας κι οι θυγατέρες σας θα κηρύξουν την αλήθεια» (Πράξ. 2,17).
Από την εποχή της αρχαίας Εκκλησίας, τα χαρίσματα εκφράζονταν με ποικίλους τρόπους, όπως προφητείες, γλωσσολαλιά, θαύματα και ασκητικά κατορθώματα. Σήμερα, τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος μεταδίδονται μέσω των μυστηρίων και των αγιαστικών πράξεων της Εκκλησίας, όπως το Βάπτισμα, το Χρίσμα και ο αγιασμός. Κάθε πιστός μπορεί να τα ανακαλύψει και να τα αξιοποιήσει, με σημαντικότερο από όλα την αληθινή αγάπη προς όλους.
Η ενεργοποίηση των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος στη ζωή των χριστιανών προσφέρει φωτισμό για την κατανόηση των διδασκαλιών της Εκκλησίας και τη σωστή προσευχή. Επίσης, κινητοποιεί τους πιστούς να διακρίνουν και να οικοδομήσουν καθημερινά τον καινούργιο κόσμο του Θεού, βοηθά στην καταπολέμηση των παθών, ενδυναμώνει την πίστη και επιτρέπει τη διάκριση των κινήτρων κάθε πράξης, τόσο των δικών τους όσο και των άλλων.
Χορηγούμενο