Η σύγχρονη ζωή, γεμάτη ανέσεις, σειρές και ιατρική περίθαλψη, απέχει έτη φωτός από την καθημερινότητα των προγόνων μας. Αν και η Αρχαία Ελλάδα φαντάζει ιδανική μέσα από τα ιστορικά κείμενα, η πραγματικότητα ήταν πολύ πιο σκληρή. Πιθανότατα, οι περισσότεροι από εμάς δε θα αντέχαμε ούτε μια μέρα σε εκείνη την εποχή. Οι λόγοι είναι πολλοί και άκρως πειστικοί.
1. Η Ιατρική Ήταν (Αρχικά) Πίστη και Όνειρα
Ωστόσο πριν την εμφάνιση της επιστημονικής ιατρικής (γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ. με τον Ιπποκράτη), η αντιμετώπιση των ασθενειών ήταν τελείως διαφορετική. Ο «γιατρός» καλούσε τον ασθενή να κοιμηθεί όλο το βράδυ στον ναό του Ασκληπιού. Το επόμενο πρωί, η διάγνωση και η θεραπεία δίνονταν με βάση το όνειρο που είχε δει ο ασθενής. Η επιστήμη ερχόταν πολύ μετά τη θεία παρέμβαση.
2. Οι Χειρουργοί Λειτουργούσαν στα Τυφλά
Ακόμα και όταν η ιατρική άρχισε να εξελίσσεται, η χειρουργική αποτελούσε την έσχατη λύση. Όπως έδειξε αρχαιολογική έρευνα στη Θεσσαλονίκη το 2008. Όπου βρέθηκε κρανίο με αποτυχημένη επέμβαση, η χειρουργική συχνά οδηγούσε στον θάνατο. Ωστόσο το κύριο πρόβλημα ήταν η έλλειψη βαθιάς γνώσης της ανθρώπινης ανατομίας. Απαραίτητη για επιτυχημένες επεμβάσεις, ειδικά στο κεφάλι.
3. Μόνιμος Κίνδυνος Πολέμου και Εξόντωσης
Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος ήταν σε κατάσταση διαρκούς πολέμου. Κυρίως μεταξύ των πόλεων-κρατών για εδάφη και εξουσία. Οι άνθρωποι των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων ήταν οι πρώτοι που εξοντώνονταν «για πλάκα» στους πολέμους αυτούς. Όποιος επιζούσε από μια μάχη, είχε υψηλότατη πιθανότητα να πεθάνει στην επόμενη.
4. Η Φρίκη του Λοιμού των Αθηνών και των Επιδημιών
Επίσης η ζωή στην Αθήνα, περίπου στα 400 π.Χ. (κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου), σήμαινε ότι είχες 25% πιθανότητες να πεθάνεις από αρρώστια. Ο Λοιμός των Αθηνών, που κράτησε πέντε χρόνια, ξεκίνησε από τον Πειραιά και αποδεκάτισε τον πληθυσμό, σκοτώνοντας ακόμα και τον ίδιο τον Περικλή. Ο πληθυσμός χτυπιόταν συνεχώς από επιδημίες (πανούκλα, τύφος κ.ά.), χωρίς οι γιατροί να μπορούν να βρουν λύση.
5. Η Αδίστακτη Σκλήρυνση της Σπάρτης
Η επιβίωση στην Αρχαία Σπάρτη ήταν προνόμιο μόνο των πιο σκληρών. Τα αγόρια, από την ηλικία των επτά ετών, υποβάλλονταν σε εκπαίδευση κάτω από τις πιο σκληρές συνθήκες («αγωγή»), μαθαίνοντας να μη νιώθουν πόνο ή φόβο. Όσοι δεν άντεχαν αυτή τη στρατιωτική ζωή, συχνά οδηγούνταν στον θάνατο. Η ζωή εκεί ήταν μια συνεχής δοκιμασία αντοχής.
6. Τα Θανατηφόρα Καλλυντικά
Επίσης η απουσία γνώσης για τις τοξικές ουσίες μείωνε το προσδόκιμο ζωής. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούσαν καλλυντικά που περιείχαν μόλυβδο και υδράργυρο. Καθώς η χρήση τους προκαλούσε απώλεια μαλλιών, καταστροφή των δοντιών και άλλες σοβαρές παθήσεις, των οποίων την αιτία αγνοούσαν.
7. «Δρακόντεια Μέτρα»: Θάνατος για Κάθε Αδίκημα
Επιπλέον τον 7ο αιώνα π.Χ., ο αριστοκράτης Δράκοντας ανέλαβε να γράψει τους νέους νόμους των Αθηνών. Οι νόμοι του έμειναν στην ιστορία ως «δρακόντεια». Καθώς, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, έθεσε τον θάνατο ως ποινή για σχεδόν κάθε αδίκημα – από μικροκλοπές έως ανθρωποκτονίες. Επίσης η τιμωρία ήταν σκληρή και η δικαιοσύνη ευνόησε σαφώς την υψηλή κοινωνία.
Συνοψίζοντας, η ζωή στην Αρχαία Ελλάδα ήταν μια καθημερινή μάχη ενάντια στις ασθένειες, τον πόλεμο, την άγνοια και τη σκληρή νομοθεσία. Κάνοντας τις σημερινές μας «δυσκολίες» να μοιάζουν με πολυτέλεια.
Χορηγούμενο