Εισβολή στην Κύπρο: Το «σκοτεινό» πρόσωπο και το μαύρο παρασκήνιο – Τι συνέβη εκείνες τις δραματικές στιγμές και ποιοί έδρασαν ύπουλα σε βάρος του Ελληνισμού;
Εισβολή στην Κύπρο: Το «σκοτεινό» πρόσωπο και το μαύρο παρασκήνιο – Το αποτύπωμα του Χένρι Κίσινγκερ στα τραγικά γεγονότα της Κύπρου και την τουρκική εισβολή του 1974 παραμένει έντονα αρνητικό.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Δημοκρατία», κατά τη διάρκεια της κρίσης του 1974, ο Κίσινγκερ, ως Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, έστειλε αμέσως τηλεγραφήματα στην Αθήνα και την Άγκυρα, διαβεβαιώνοντας ότι οι ΗΠΑ δεν υποστηρίζουν την ένωση Ελλάδας – Κύπρου.
Ο Κίσινγκερ, δείχνοντας προφανή προτίμηση προς τα συμφέροντα της Τουρκίας, έκανε κάθε προσπάθεια να καθησυχάσει και να ευνοήσει τους Τούρκους. Λειτουργώντας κυρίως στο παρασκήνιο, συμμετείχε στην τουρκική εισβολή, πιστεύοντας ότι η επίλυση του Κυπριακού μπορούσε να επιτευχθεί μέσω μιας ελεγχόμενης κρίσης, χωρίς να χαθεί ο γεωστρατηγικός έλεγχος της περιοχής από τις ΗΠΑ. Στον τελευταίο τόμο των απομνημονευμάτων του, προσπάθησε να αποποιηθεί τις ευθύνες για τα γεγονότα της Κύπρου, ισχυριζόμενος ότι η κρίση προέκυψε ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση, ακόμη και για τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.
Η πολιτική καριέρα του Κίσινγκερ αφήνει αμφιβολίες για την ακρίβεια των ισχυρισμών του, και οι καταγεγραμμένες μαρτυρίες Αμερικανών διπλωματών που συμμετείχαν ενεργά εκείνη την περίοδο παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Ειδικότερα, ο Αμερικανός πρέσβης στην Κύπρο, Ουίλιαμ Κρόφορντ, ο οποίος συμμετείχε σε κρίσιμες συναντήσεις μεταξύ του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Κίσινγκερ στην Ουάσινγκτον, προσφέρει χαρακτηριστικά παραδείγματα της αποστροφής του Κίσινγκερ προς την Ελλάδα.
Ο Κρόφορντ θυμάται…
«Στάζοντας κυνισμό και αντιπάθεια, ο Κίσινγκερ χαιρέτησε τον Αρχιεπίσκοπο, όταν η λιμουζίνα σταμάτησε μπροστά στην πόρτα. “Μακαριώτατε, είμαι τόσο χαρούμενος που σας καλωσορίζω στην Ουάσινγκτον” του είπε. Ανεβήκαμε πάνω και ο Μακάριος καθόταν ξεκουράζοντας τα χέρια του πάνω στην ποιμαντορική του ράβδο και τότε ο Κίσινγκερ άρχισε να του λέει: “Μακαριώτατε, θέλω να ξέρετε ότι τρέφουμε μεγάλο σεβασμό για εσάς. Απλώς, όμως, πιστεύουμε ότι παραείστε μεγάλος για το νησί σας. Φυσικά -αν επιλέξετε- θα μπορούσατε να γίνετε πρόεδρος ή πρωθυπουργός της Ελλάδας όποτε θα σας βόλευε. Υποθέτω κάτι που θα μπορούσε να ενοποιήσει όλους τους Ελληνες πολιτικούς, Μακαριώτατε, θα ήταν η προοπτική να γινόσασταν Πρόεδρος της Ελλάδας ή πρωθυπουργός. Τώρα, από την άλλη πλευρά, αν ήσασταν γενικός γραμματέας της Σοβιετικής Ενωσης θα είχαμε πραγματικό πρόβλημα να έχουμε τέτοιο αντίπαλο, Μακαριώτατε”. Προφανώς και η συνάντηση δεν κατέληξε πουθενά. Μετά, καθώς κατέβαινα με το ασανσέρ, στριμωγμένοι (ο Αρχιεπίσκοπος και ο σωματοφύλακάς του, ο Κίσινγκερ και ο σωματοφύλακάς του και εγώ, ο υπουργός είπε στον Αρχιεπίσκοπο: “Μακαριώτατε, όταν είμαι μαζί σας στα αλήθεια αισθάνομαι ότι σας συμπαθώ”. Ο Αρχιεπίσκοπος τον κοίταξε ευγενικά και του είπε: “Δρ Κίσινγκερ, αυτό διαρκεί μόνο για 5 λεπτά μετά την αποχώρησή μου. Ετσι δεν είναι;”».
Ο ύπουλος στόχος
Ο στόχος του Χένρι Κίσινγκερ, επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ήταν να απομακρύνει τον Μακάριο από το προσκήνιο και να προσφέρει στήριξη στην τουρκική εισβολή, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι στρατηγικοί στόχοι της Τουρκίας στο Κυπριακό, δηλαδή η κατάληψη μεγάλου μέρους του νησιού και η διαίρεση του πληθυσμού.
Ο Κίσινγκερ επιδίωκε επίσης μια μετάβαση από το στρατιωτικό καθεστώς στην πολιτική εξουσία στην Ελλάδα, χωρίς να επιτραπεί σε αντι-αμερικανικές δυνάμεις, ιδιαίτερα της Αριστεράς, να ανέλθουν στην εξουσία και να απειλήσουν τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Η παρέμβαση του Κίσινγκερ δημιούργησε έντονα εχθρικά συναισθήματα μεταξύ των πολιτών της Ελλάδας και της Κύπρου.
Η στάση των ΗΠΑ
Η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην τουρκική εισβολή προκάλεσε ένα ισχυρό κύμα αντιαμερικανισμού, με πρωταγωνιστές τους Έλληνες της ομογένειας. Στις 18 Αυγούστου 1974, πάνω από 30.000 ομογενείς διαδήλωσαν έξω από τον Λευκό Οίκο, φωνάζοντας «δολοφόνε Κίσινγκερ».
Ο Κίσινγκερ εκδήλωσε την απογοήτευσή του για την αρνητική αντιμετώπιση που δέχθηκε, ανησυχώντας παράλληλα για την επιρροή του ελληνοαμερικανικού λόμπι που εμπόδιζε την προώθηση της πολιτικής του. Ακόμη και η απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου να επιβάλει εμπάργκο στην παροχή όπλων προς την Τουρκία συνδέθηκε με την πίεση που άσκησε η ομογένεια.
Ο ιστορικός διάλογος με τον Καραμανλή στο Ελσίνκι
Έναν χρόνο μετά την εισβολή, στις 30 Ιουλίου 1975, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Μπίτσιο και τον διευθυντή του γραφείου του Πέτρο Μολυβιάτη, συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο Φορντ και τον Χένρι Κίσινγκερ στο Ελσίνκι. Ο Πέτρος Μολυβιάτης αποκάλυψε ότι ο Κίσινγκερ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις αντιδράσεις της ομογένειας, και οι δύο ηγέτες είχαν μια σημαντική συζήτηση.
«Ο Καραμανλής, γυρίζοντας την πλάτη προς τον Κίσινγκερ και μιλώντας προς τον Φορντ, αλλά απαντώντας στις διαμαρτυρίες που μόλις είχαν διατυπωθεί από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, είπε: “They are American citizens, they can do whatever they want” (Είναι Αμερικανοί πολίτες, μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν)» ανέφερε ο τότε Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Πέθανε ο Χένρι Κίσινγκερ σε ηλικία 100 ετών μέσα στο σπίτι του
Ο Κίσινγκερ, γερμανοεβραϊκής καταγωγής, πέθανε πλήρης ημερών τον Νοέμβριο του 2023. Παρά τις προσπάθειές του να αποποιηθεί των ευθυνών του, οι πληγές που άφησε πίσω του στους λαούς παραμένουν ανοικτές, όπως και η συνεχής απαίτηση για δικαιοσύνη στην Κύπρο.
Χορηγούμενο
