Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη μετά τον εντοπισμό εξαιρετικά υψηλών επιπέδων πυρρολιζιδινών (PAs). Δυνητικά καρκινογόνων ουσιών, σε τσάι μάραθου ελληνικής παραγωγής. Η Ιρλανδία ήταν η χώρα που ανέφερε το πρόβλημα στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα ταχείας ειδοποίησης για επικίνδυνα τρόφιμα (RASFF) στις 15 Ιουλίου 2025. Χαρακτηρίζοντας τον κίνδυνο ως «δυνητικά σοβαρό».
Συγκεκριμένα, η ποσότητα των αλκαλοειδών πυρρολιζιδίνης που βρέθηκε στο ελληνικό τσάι ήταν 30.054,3 mg/kg, ξεπερνώντας το ανώτατο επιτρεπτό όριο των 400 mg/kg κατά 7413%.
Τι είναι οι πυρρολιζιδίνες και γιατί είναι επικίνδυνες;
Οι αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης (PAs) είναι φυσικές τοξίνες που παράγονται από ορισμένα φυτά και μπορούν να επιμολύνουν την τροφική αλυσίδα. Ορισμένα είδη PAs είναι γνωστά για την αυξημένη τοξικότητα σε ανθρώπους και ζώα. Η επικινδυνότητά τους έγκειται στην ικανότητά τους να μεταβολίζονται και να σχηματίζουν ενώσεις πυρρολίου, οι οποίες μπορούν να αντιδράσουν με πρωτεΐνες και να επηρεάσουν το DNA.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), η μακροχρόνια έκθεση σε PAs μέσω των τροφίμων, ειδικά για τους συχνούς καταναλωτές τσαγιού και βοτάνων, αποτελεί πιθανή μακροπρόθεσμη ανησυχία για την ανθρώπινη υγεία λόγω της πιθανής καρκινογένεσης. Βραχυπρόθεσμα, η έκθεση σε αυτές τις ουσίες μπορεί να επηρεάσει κυρίως το ήπαρ και τους πνεύμονες.
Νέα, αυστηρότερα μέγιστα επιτρεπτά όρια για τις PAs τέθηκαν από την ΕΕ με τον κανονισμό 2020/2040. Ο οποίος ισχύει από την 1η Ιουλίου 2022, μετά από επαναξιολόγηση του κινδύνου από την EFSA.
Προϊόντα ελληνικής παραγωγής στο “μικροσκόπιο”
Το συγκεκριμένο προϊόν αποσύρθηκε άμεσα από την ιρλανδική αγορά. Προς το παρόν, δεν έχουν δοθεί περισσότερες πληροφορίες για την ελληνική εταιρεία παραγωγής και εξαγωγής.
Δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης σε τρόφιμα ελληνικής προέλευσης. Το γεγονός αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ποιότητα των αυτοελέγχων από τους παραγωγούς ή την επάρκεια των κρατικών ελέγχων.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα από το παρελθόν περιλαμβάνουν:
2022: Οι Ολλανδοί επέστρεψαν ελληνική ρίγανη λόγω ανίχνευσης αλκαλοειδών πυρρολιζιδίνης.
Μάρτιος 2023: Η Γερμανία απέρριψε ξανά ελληνική ρίγανη, για τρίτη φορά μέσα σε λίγους μήνες, λόγω της ίδιας τοξικής ουσίας.
Πέρυσι το καλοκαίρι: Ελληνική ρίγανη προκάλεσε συναγερμό σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες εξαιτίας αυτών των τοξικών ουσιών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι πυρρολιζιδίνες δεν εντοπίζονται μόνο σε ελληνικά προϊόντα. Αναφορές για την επικίνδυνη αυτή ουσία έχουν γίνει συχνά και για προϊόντα από άλλες χώρες της Ευρώπης. Καθώς και από τρίτες χώρες, σε διάφορα τρόφιμα όπως μπαχαρικά, μέλι, σιτηρά, γάλα, αυγά, κρέας, σαλάτες και τσάι. Έχουν καταγραφεί, μάλιστα, και περιστατικά δηλητηρίασης από μολυσμένα δημητριακά. Ενώ η κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής με φυτά που παράγουν PAs θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμες τοξικές επιπτώσεις στην υγεία.
Χορηγούμενο
