Συχνά παρατηρούμε ανθρώπους, ίσως και τον ίδιο μας τον εαυτό κάποιες φορές, να καταφεύγουν εύκολα στην κριτική των άλλων. Φράσεις όπως «Αυτός που κάνει αυτό… Εκείνη που κάνει το άλλο…» συνοδεύονται από την εσωτερική σκέψη «ενώ εγώ, με τις δικές μου επιλογές, είμαι μια χαρά».
Αυτή η συμπεριφορά αποτελεί μια ύπουλη διαδικασία που δημιουργεί την απατηλή αίσθηση ότι κάποιος είναι επιτυχημένος στη ζωή του και κάνει τις σωστές επιλογές σε κάθε τομέα. Υιοθετείται μια αυτόματη τάση να κρίνονται όλες οι διαφορετικές επιλογές ζωής των γνωστών, των συγγενών και των φίλων.
“Εγώ είμαι ο Σωστός”: Η Ψευδαίσθηση της Ανωτερότητας
Υπάρχει μια επιτακτική ανάγκη να κατακριθεί και να κατηγορηθεί οτιδήποτε αποκλίνει από το δικό μας, μια προσπάθεια να αποδειχθεί ότι «αυτοί δεν επιλέγουν τον σωστό δρόμο, τη σωστή δουλειά, τον σωστό σύντροφο, το σωστό…», με απώτερο σκοπό τη δημιουργία της εντύπωσης ότι εμείς τα καταφέρνουμε πολύ καλύτερα από όλους. Στις παρέες, βρίσκονται ευκαιρίες για αναφορά σε απόντες φίλους και για την κριτική τους για οτιδήποτε, ακόμα και άσχετο. Δημιουργείται ένα κλίμα – υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί αυτό το κλίμα – ότι «εγώ είμαι ο σωστός».
Οτιδήποτε διαφορετικό από το δικό μας γίνεται εχθρός, κάτι που πρέπει να κατακριθεί με αδιάσειστα επιχειρήματα. Στην πραγματικότητα, οτιδήποτε διαφορετικό αποτελεί απειλή, γιατί μπορεί να κλονίσει την ψευδαίσθηση που έχει χτιστεί.
Δεν θα μπορούσε να είναι έτσι. Είμαστε όλοι μοναδικοί και οι ίδιες επιλογές δεν θα ήταν εφικτές για όλους. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά σωστές επιλογές. Σωστή είναι η επιλογή που μπορώ να υποστηρίξω και στην οποία μπορώ να επενδύσω. Πολλοί αναρωτιούνται αν έκαναν τη σωστή επιλογή σπουδών, επαγγέλματος, συντρόφου κ.λπ. Όμως, το ζήτημα δεν τελειώνει στην επιλογή. Αντίθετα, εκεί ξεκινά. Ο τρόπος με τον οποίο βιώνω, για παράδειγμα, την εργασία μου ή τον σύντροφό μου, θα καθορίσει αν η επιλογή ήταν σωστή ή λάθος. Αν ως άνθρωπος επιλέγω να αναδεικνύω τα θετικά σε αυτό που έχω δίπλα μου και σε αυτό που ζω, τότε σίγουρα οποιαδήποτε επιλογή θα αποδειχθεί καλή. Αν εστιάζω σε αυτό που μου λείπει, σε αυτό που δεν μου δίνεται, σε αυτό που δεν καταφέρνω, τότε οποιαδήποτε επιλογή θα φανεί λανθασμένη.
Επιστρέφοντας στην αυτοεκτίμηση…
Η αυτοεκτίμηση δεν αφορά συναισθήματα ανωτερότητας ή τελειότητας, αλλά συναισθήματα αυτοαποδοχής και αυτοσεβασμού. Οι άνθρωποι που κατακρίνουν συνεχώς τις επιλογές των άλλων, δυσκολεύονται να αντικρίσουν την αλήθεια τους. Έχουν μια επιτακτική ανάγκη να βρουν κάτι να κρίνουν, καθώς μόνο αυτό τους προσφέρει ανακούφιση. Αποφεύγουν την αυτοκριτική, η οποία θα μπορούσε να τους οδηγήσει σε αλλαγές και σημαντικές αποφάσεις στη ζωή τους. Επιλέγουν την κριτική των άλλων για να νιώσουν ασφάλεια στον δικό τους μικρόκοσμο, διαφορετικά το ψεύτικο οικοδόμημά τους θα καταρρεύσει.
Είναι ζωτικής σημασίας να αντέξει κανείς το ταξίδι της αυτογνωσίας. Είναι πολύτιμο να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε την αντανάκλαση που μας προσφέρουν οι άλλοι. Διαφορετικά, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να οικοδομήσουμε μια ολοκληρωμένη ταυτότητα, αυτή που αντιστοιχεί στους ώριμους ανθρώπους, αυτή που δικαιούμαστε.
Χορηγούμενο
