Η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα είναι μια ιερή εικόνα της Παναγίας που βρέθηκε στα Κύθηρα, πιθανώς κατά τον 14ο αιώνα. Το προσωνύμιό της προέρχεται από την παράδοση που αναφέρει ότι την ανακάλυψε ένας βοσκός σε μια τοποθεσία γεμάτη με μυρτιές.
Επίσης σήμερα, εκκλησίες, μονές και εικόνες της Παναγίας που την απεικονίζουν με μυρτιές φέρουν αυτό το όνομα, τιμώντας την ιδιαίτερη ιστορία της.
Η εύρεση της εικόνας
Σύμφωνα με την παράδοση, στις 24 Σεπτεμβρίου, 40 ημέρες μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου, η Παναγία εμφανίστηκε στον βοσκό και του ζήτησε να αναζητήσει την εικόνα που είχε έρθει στο μέρος αυτό πολλά χρόνια πριν.
Γεμάτος δέος, ο βοσκός έπεσε στο έδαφος και προσευχήθηκε. Όμως όταν σηκώθηκε, είδε την εικόνα να βρίσκεται στα κλαδιά μιας μυρτιάς. Γεμάτος χαρά, την πήρε στο σπίτι του και μοιράστηκε την ιστορία της εύρεσης με τους συγγενείς και τους φίλους του.
Ωστόσο, την επόμενη μέρα η εικόνα είχε εξαφανιστεί. Ο βοσκός, φοβούμενος ότι την είχαν κλέψει, επέστρεψε με τα πρόβατά του στο σημείο της εύρεσης. Προς μεγάλη του έκπληξη, βρήκε την εικόνα ξανά στο ίδιο σημείο, στα κλαδιά της μυρτιάς. Στη συνέχεια την πήρε και πάλι σπίτι του, αλλά το ίδιο συνέβη και την επόμενη νύχτα. Η εικόνα εξαφανίστηκε και επέστρεψε στη μυρτιά. Επιβεβαιώνοντας έτσι την ιερότητα και τον θαυματουργό της χαρακτήρα.
Χορηγούμενο