Υπάρχει μία λέξη που, αν την κατανοήσεις, μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντιδράς ως γονιός. Δεν είναι μία «θετική» λέξη. Είναι το «τραύμα» – όχι του παιδιού σου, αλλά το δικό σου, άλυτο τραύμα από την παιδική σου ηλικία.
Οι δυσανάλογες αντιδράσεις μας ως γονείς σπάνια αφορούν το «τώρα». Συνήθως, οφείλονται στο «τότε».
Παραδείγματα Δυσανάλογης Αντίδρασης
Ας εξετάσουμε δύο κοινά σενάρια:
-
Σενάριο 1: Ο Τρίχρονος και το Φαγητό Ο τρίχρονος γιος σου πετάει φαγητό στο πάτωμα. Χάνεις την ψυχραιμία σου, φωνάζεις. Πέντε λεπτά μετά, σε πνίγει η ντροπή: «Γιατί φώναξα έτσι σε ένα νήπιο; Ήθελε μόνο να παίξουμε».
-
Σενάριο 2: Η Έφηβη και ο Κακός Βαθμός Η έφηβη κόρη σου φέρνει έναν κακό βαθμό. Πανικοβάλλεσαι. Ξεκινάς μία διάλεξη για το «κατεστραμμένο» μέλλον της. Εκείνη κλείνεται στο δωμάτιό της. Εσύ νιώθεις απαίσια, αναρωτώμενος: «Μήπως οι βαθμοί καθορίζουν την αξία της;».
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ένταση της αντίδρασης δεν οφείλεται στο φαγητό ή στον βαθμό. Ο εγκέφαλός σου δεν αντιδρά στο παρόν, αλλά σε κάτι παλιό, άλυτο και συχνά τραυματικό από τη δική σου παιδική ηλικία.
Τι Συμβαίνει Πραγματικά Μέσα σου
Όταν το παιδί σου κάνει κάτι που σε στρεσάρει (αντιμιλά, αγνοεί, πετάει φαγητό), ενεργοποιείται μία βαθύτερη διαδικασία:
-
Αναγνώριση Κινδύνου: Το νευρικό σου σύστημα δεν βλέπει «απλή παιδική συμπεριφορά». Αναγνωρίζει τον κίνδυνο και σου λέει: «Αυτό το έχουμε ξαναζήσει, και τότε πονούσε πολύ».
-
Ενεργοποίηση Παλιού «Προγράμματος»: Ενεργοποιείται ένα παλιό πρόγραμμα που γράφτηκε μέσα σου όταν ήσουν παιδί για να σε προστατεύει από πόνο, απόρριψη, φόβο ή εξευτελισμό — αυτό που ονομάζουμε τραύμα.
-
Δυσανάλογη Αντίδραση: Η αντίδρασή σου είναι δυσανάλογη γιατί κουβαλάει όλον εκείνον τον παλιό, άλυτο πόνο.
Η δυσανάλογη αντίδραση προκύπτει από:
-
Τραύματα της παιδικής σου ηλικίας.
-
Εσωτερικευμένες πεποιθήσεις (π.χ. «πρέπει να είμαι τέλειος γονιός», «αν το παιδί δεν με σέβεται, εγώ απέτυχα»).
-
Αντιδράσεις του νευρικού σου συστήματος που δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι τώρα είσαι ενήλικας, ασφαλής και έχεις τον έλεγχο.
Πώς να Διακόψεις τον Κύκλο: Αυτορύθμιση και Συγγνώμη
Για να αντιδράσεις στο «τώρα» και όχι στο «τότε», χρειάζεσαι αυτορύθμιση:
-
Διακοπή & Σύνδεση με το Παρόν: Μείνε λίγο σιωπηλός/ή. Πάρε βαθιές αναπνοές. Πήγαινε βόλτα. Πιες νερό. Κάνε κάτι που σου υπενθυμίζει ότι είσαι στο παρόν και έχεις επιλογές.
-
Η Δύναμη της Συγγνώμης: Αν η αντίδρασή σου έβλαψε το παιδί, πάντα μπορείς να ζητήσεις συγγνώμη: «Μίλησα πολύ αυστηρά πριν. Δεν φταις εσύ, απλά είχα μια δύσκολη στιγμή. Σε αγαπάω και θα προσπαθήσω να το κάνω αλλιώς την επόμενη φορά».
-
Εσωτερική Πυξίδα: Ρώτα τον εαυτό σου:
-
Ποιος/α θέλω να είμαι ως γονιός;
-
Τι θέλω να θυμάται το παιδί μου για μένα;
-
Τι χρειάζεται αυτό το παιδί αυτή τη στιγμή;
-
Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι η πυξίδα σου. Ο στόχος δεν είναι η τελειότητα, αλλά η συνέπεια με τις αξίες σου και η προσπάθεια να είσαι παρών.
Χορηγούμενο
