Η πεζογέφυρα που χτίστηκε χωρίς ούτε μία βίδα

Ενώ σε μεγάλο μέρος του κόσμου ο χάλυβας αποτελεί τον αναμφισβήτητο πρωταγωνιστή στην κατασκευή γεφυρών, στην Ινδονησία υπάρχει μια διαφορετική, βαθιά ριζωμένη, προσέγγιση. Εκεί, το βασικό υλικό κατασκευής γεφυρών πάνω από μικρά ποτάμια, ρυζοχώραφα και τροπική ύπαιθρο, είναι το μπαμπού.

Οι κατασκευές αυτές δεν έχουν ως στόχο να «αντισταθούν» στα ακραία φυσικά φαινόμενα, αλλά να «συμμορφωθούν» σε αυτά, αντέχοντας στις πλημμύρες και τους δυνατούς ανέμους.

Η Υπεροχή του Φυσικού Υλικού

Το μπαμπού αποτελεί την ιδανική λύση για την Ινδονησία για δύο βασικούς λόγους:

Γρήγορη Ανάπτυξη & Αντοχή: Είναι ένα φυτό που αναπτύσσεται ταχύτατα και διαθέτει υψηλή ελαστική αντοχή, αντίστοιχη με αυτήν του χάλυβα.
Επεξεργασία: Μέσω ειδικής επεξεργασίας, βελτιώνεται η ανθεκτικότητά του, ενισχύοντας την αντοχή του στα παράσιτα και την υγρασία.

Όσοι έχουν επισκεφθεί το Μπαλί γνωρίζουν την αξία του. Η περίφημη «Γέφυρα Χιλιετίας» είναι μία από τις μεγαλύτερες κατασκευές από μπαμπού, με μήκος που αγγίζει τα 23 μέτρα.

Πώς Κατασκευάζονται οι Γέφυρες

Η τεχνοτροπία κατασκευής είναι απόλυτα βιοκλιματική και καινοτόμος, βασιζόμενη σε παραδοσιακές μεθόδους, χωρίς τη χρήση μετάλλων:

Στύλοι και Σύνδεση: Οι στύλοι δημιουργούνται από ειδικά επεξεργασμένο μπαμπού. Η σύνδεση δεν γίνεται με καρφιά ή μπουλόνια, αλλά με σφιχτά τυλιγμένα σχοινιά φτιαγμένα από ίνες καρύδας.
Λειτουργία Τενόντων: Τα σχοινιά από ίνες καρύδας εμποτίζονται, στρίβονται και τεντώνονται, λειτουργώντας όπως οι ανθρώπινοι τένοντες. Με τον καιρό, στεγνώνουν και συνδέουν τη δομή σε μία ενιαία, φέρουσα μονάδα.
Εγκοπές Ακρίβειας: Χρησιμοποιούνται αλληλοσυνδεόμενες εγκοπές ακρίβειας που σφίγγουν με τον χρόνο.

Το αποτέλεσμα είναι κατασκευές που λυγίζουν και αναπνέουν στον ρυθμό του νερού ή του ανέμου. Δεν αντιστέκονται στα φυσικά στοιχεία, αλλά ταλαντεύονται μαζί τους, με αποτέλεσμα να μη σπάνε.

Χαμηλό Κόστος και Βιωσιμότητα

Οι γέφυρες από μπαμπού έχουν χαμηλές επιπτώσεις στο περιβάλλον και είναι οικονομικά αποδοτικές:

Συντήρηση: Όταν φθαρούν, οι τοπικές κοινότητες μπορούν να τις αντικαταστήσουν με τα δικά τους χέρια και τοπικά υλικά, καθώς η συναρμολόγηση είναι ελαφριά και γρήγορη.
Παράδειγμα Κόστους: Στο πλαίσιο της δεύτερης Μπιενάλε Μπαμπού, κατασκευάστηκε στην πόλη Σόλο (Σουρακάρτα) μία γέφυρα από μπαμπού χωρίς βίδα, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται σε μόλις περίπου 10.000 ευρώ.

Επιπλέον, σε μελέτες που έγιναν, σκελετός γέφυρας από προκάτ σύνθετο σκελετό μπαμπού-σκυροδέματος άντεξε τη διέλευση οχήματος με πλήρες φορτίο, αποδεικνύοντας τη φέρουσα ικανότητα του υλικού.

Μπορεί να Εφαρμοστεί στην Ελλάδα;

Αυτή η προσέγγιση, που δίνει προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα έναντι στα φυσικά φαινόμενα, στον εύκολο χειρισμό και τη χαμηλή συντήρηση, θέτει το ερώτημα:

Μπορεί το μπαμπού να αποτελέσει μια βιώσιμη λύση για κατασκευές μικρής κλίμακας στην Ελλάδα. Όπου συχνά παρατηρούνται προβλήματα συντήρησης και αντοχής των υποδομών έναντι στις καταστροφικές πλημμύρες;