Στη μυθολογία, ο Ιούνιος (Junius στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο) ονομάστηκε έτσι από την σύζυγο του Δία, την Ήρα. Γνωστή στα Λατινικά ως Juno. Η Ήρα, θεά του γάμου και της γονιμότητας, αναδείχθηκε στη μυθολογία όταν ο Κρόνος την κατάπιε φοβούμενος ότι θα χάσει την εξουσία του. Και όταν ο Δίας μεταμορφώθηκε σε κούκο για να την κερδίσει σε έναν έρωτα και να την παντρευτεί.
Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από τον Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο. Έναν αξιωματούχο που προσπάθησε να εδραιώσει τη Δημοκρατία στη Ρώμη κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. Όταν ο βασιλιάς Νούμας Πομπίλιος μεταρρύθμισε το Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Ο Ιούνιος έλαβε την έκτη θέση, που διατηρεί ακόμα και σήμερα.
Στην ελληνική λαογραφία, ο Ιούνιος αποκαλείται “Λιοτροπης”, από το θερινό ηλιοστάσιο που συμβαίνει στο τρίτο δεκαήμερο του. Αυτό είναι ένα από τα πολλά ονόματα που έχει ο μήνας από τις τοπικές παραδόσεις, υπογραμμίζοντας τη σχέση του με τη γονιμότητα της γης. Επίσης, αποκαλείται θεριστής λόγω του θερισμού, ενώ στις 24 Ιουνίου εορτάζεται ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Τα έθιμα και οι φωτιές που ανάβουν την παραμονή της γιορτής συνδέονται με την ονομασία “Αϊγιαννίτης”. Αυτά τα προσωνύμια αντικατοπτρίζουν τη στενή σχέση του μήνα με τη γεωργία και την εποχή του καλοκαιριού.
Σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδος ο Ιούνιος έχει την δική του ξεχωριστή ονομασία. Στα Γρεβενά αναφέρεται ως Κερασάρης επειδή ωριμάζουν τα κεράσια, ενώ λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» (τεχνητή γονιμοποίηση με ορνούς ή καρπούς άγριας συκιάς) των ήμερων σύκων ονομάζεται Ορνιαστής στην Άνδρο, Ρινιστής στην Πάρο και Απαρνιαστής σε διάφορα άλλα μέρη. Είναι όμως κυρίως γνωστός ως Θεριστής: «αρχές του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή» αφού συνδέεται άμεσα με την ωρίμανση και τον θερισμό των δημητριακών. Το θέρισμα γίνεται με το δρεπάνι αρχίζοντας από το μέρος που έχει λυγίσει τα στάχυα ο αέρας
Χορηγούμενο