Τι ήταν και πως έφτιαχναν το Λάβδανο το οπιούχο ναρκωτικό που έκανε θραύση τον 19ο αιώνα; Τι προκαλούσε και οι σκοτεινές πτυχές του
Το Λάβδανο, ένα ισχυρό παράγωγο του οπίου, γνώρισε πρωτοφανή διάδοση κατά τη Βικτωριανή εποχή και καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, κυρίως λόγω της χρήσης του ως αναλγητικό. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι δεν πρέπει να συγχέεται με το ομώνυμο φυτό, το Λάβδανο (ή Αλάδανο), το οποίο έχει ευεργετικές ιδιότητες.
Λάβδανο Το οπιούχο ναρκωτικό που έκανε θραύση τον 19ο αιώνα
Το Λάβδανο ήταν ουσιαστικά ένα βάμμα οπίου αναμεμειγμένο με αλκοόλ. Η εκτεταμένη χρήση του οφειλόταν κυρίως στην ικανότητά του να ανακουφίζει τον πόνο, αλλά και στο χαμηλό του κόστος, το οποίο ήταν ακόμα χαμηλότερο από αυτό του αλκοόλ, καθιστώντας το προσιτό σε ευρύ κοινό.
Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίστηκε εύστοχα ως «Ο παράδεισος του ναρκομανή», καθώς η κατανάλωση οπιούχων, όπως το Λάβδανο, ήταν εκρηκτική. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η χρήση οπιούχων τη δεκαετία του 1800 ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη της δεκαετίας του 1990. Τα οπιοειδή φάρμακα ήταν τότε φθηνά και ευρέως διαθέσιμα, με τους γιατρούς να συνταγογραφούν το Λάβδανο ως ένα «μαγικό ελιξίριο» που υποσχόταν την εξάλειψη τόσο σωματικών όσο και ψυχολογικών προβλημάτων. Ωστόσο, η χρήση του είχε σοβαρές συνέπειες, καθώς η υπερδοσολογία μπορούσε να οδηγήσει σε θάνατο και χρησιμοποιήθηκε σε πολλές αυτοκτονίες εκείνης της εποχής.
Διάσημοι Χρήστες και η Σκοτεινή Πλευρά του Εθισμού
Το Λάβδανο βρήκε πρόσφορο έδαφος και στον κόσμο της τέχνης και των γραμμάτων. Πολλοί καλλιτέχνες, ηθοποιοί και συγγραφείς το χρησιμοποιούσαν εκτεταμένα, συχνά σε συνδυασμό με άλλα οπιούχα. Η ποιήτρια Μπάρετ Μπράουνινγκ ισχυριζόταν ότι δεν μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς αυτό, ενώ ακόμα και η Άντα Λάβλεϊς, η κόρη του Λόρδου Βύρωνα και διάσημη μαθηματικός, το θεωρούσε απαραίτητο για να ηρεμήσει το υπερδραστήριο μυαλό της. Ο Κάρολος Ντίκενς επίσης το χρησιμοποιούσε μέχρι τον θάνατό του.
Το Λάβδανο δημιουργήθηκε τον 16ο αιώνα από τον αλχημιστή Παράκελσο, ο οποίος του έδωσε τη λατινική ονομασία που σημαίνει «για να επαινεθεί». Παρά την αρχική του φήμη, αποδείχθηκε εξαιρετικά εθιστικό. Ένα συγκλονιστικό παράδειγμα αποτελεί η μαρτυρία μιας γυναίκας σε επιστολή της προς τον γιατρό της, που δημοσιεύθηκε στο «The British Journal of Psychiatry» το 1889. Η γυναίκα ξεκίνησε να χρησιμοποιεί Λάβδανο για την αϋπνία, αλλά σύντομα ένιωσε την ανάγκη να αυξήσει τη δόση. Όταν προσπάθησε να το διακόψει, υπέστη αφόρητους πόνους, εμετούς και πλήθος άλλων παρενεργειών, αποκαλύπτοντας την τρομακτική εξάρτηση που προκαλούσε.
Απίστευτο: Και οι αρχαίοι έπαιρναν ναρκωτικά! Πως τα έφτιαχναν και πως μαστούρωναν;
Ιατρική Χρήση, Επιδημία και το Τέλος μιας Εποχής
Οι περισσότεροι προμηθεύονταν το Λάβδανο με ιατρική συνταγή. Οι γιατροί το συνιστούσαν για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, από απλό βήχα μέχρι επιληψία. Βέβαια, υπήρχαν και εκείνοι που το αγόραζαν απευθείας από τα φαρμακεία, χωρίς συνταγή. Σήμερα, οι ειδικοί κάνουν λόγο για μια πραγματική «επιδημία» στη χρήση Λάβδανου και μορφίνης κατά τον 19ο αιώνα.
Αν και το Λάβδανο μπορούσε να προσφέρει ανακούφιση σε περιπτώσεις χρόνιων πόνων και διάρροιας – όπως στην περίπτωση του τρίτου προέδρου των ΗΠΑ, Τόμας Τζέφερσον, ο οποίος το χρησιμοποίησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του για να καταπολεμήσει τη χρόνια διάρροια, με πολλούς να πιστεύουν πως αυτό συνετέλεσε στον θάνατό του – η ευρεία του χρήση έθετε σοβαρούς κινδύνους.
Η έλευση της ασπιρίνης το 1899 σηματοδότησε την αρχή του τέλους για την ιατρική χρήση του Λάβδανου. Το 1909, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν τη χρήση κάθε οπιούχου φαρμάκου, περιορίζοντας σημαντικά τη διαθεσιμότητά του. Ωστόσο, αυτή η απαγόρευση άνοιξε τον δρόμο για την εμφάνιση άλλων ναρκωτικών ουσιών, είτε με βάση το όπιο είτε όχι, θέτοντας νέες προκλήσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας.
Χορηγούμενο
