Μεγάλη ανατροπή: Ποιός είναι τελικά θαμμένος στη Βεργίνα; Η νέα ανακάλυψη που αλλάζει τα πάντα και η μάχη των αρχαιολόγων
Ανατρέποντας παγιωμένες απόψεις σχετικά με τον τόπο ταφής ενός σημαντικού ιστορικού προσώπου, μια νέα επιστημονική έρευνα ρίχνει φως στα μυστήρια του μακεδονικού τάφου της Βεργίνας. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, ο περίφημος «Τάφος Ι» της Βεργίνας, που για καιρό θεωρούνταν πιθανή «κατοικία» των λειψάνων του Φιλίππου Β’, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, φέρνει στο φως μια διαφορετική ιστορία.
Μεγάλη ανατροπή: Ποιός είναι θαμμένος στη Βεργίνα;
Σύμφωνα με το Live Science, η λεπτομερής ανάλυση των σκελετικών καταλοίπων που εντοπίστηκαν στον τάφο, όπως δημοσιεύεται στην τρέχουσα έκδοση του επιστημονικού περιοδικού Journal of Archaeological Science, φανερώνει ότι ο τάφος φιλοξενεί τα λείψανα ενός νεαρότερου άνδρα, ο οποίος έζησε και πέθανε πριν από τον Φίλιππο Β’. Επιπλέον, η έρευνα αποκάλυψε την παρουσία μιας νεαρής γυναίκας και, το πιο εντυπωσιακό, έξι βρεφών, αυξάνοντας σημαντικά τον αριθμό των ατόμων που είχαν εντοπιστεί προηγουμένως στον συγκεκριμένο ταφικό θάλαμο.
Ο «Τάφος Ι», που ανακαλύφθηκε το 1977 στην περιοχή της αρχαίας πόλης των Αιγών (σημερινή Βεργίνα) στη βόρεια Ελλάδα, βρίσκεται κάτω από έναν επιβλητικό τύμβο, στην κορυφή του οποίου υπήρχε ένα ιερό. Η τοποθεσία του, κοντά σε άλλους τάφους που πιθανότατα ανήκαν σε μέλη της βασιλικής οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον καθιστά έναν αρχαιολογικό χώρο εξαιρετικής σημασίας.
Η απουσία θύρας και η σφράγιση του τάφου από την αρχαιότητα υποδηλώνουν ότι ο άνδρας και η γυναίκα ετάφησαν ταυτόχρονα. Η ραδιοχρονολόγηση των λειψάνων τους τοποθετεί τη ζωή τους μεταξύ των ετών 388 και 356 π.Χ. Η σκελετική ανάλυση κατέδειξε ότι ο άνδρας ήταν μεταξύ 25 και 35 ετών κατά τον θάνατό του. Δεδομένου ότι ο Φίλιππος Β’ δολοφονήθηκε το 336 π.Χ. σε ηλικία περίπου 46 ετών, τα νέα ευρήματα αποκλείουν την ταύτιση του άνδρα του τάφου Ι με τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Επιπλέον, η ραδιοχρονολόγηση άνθρακα αποκάλυψε ότι τα έξι βρέφη εναποτέθηκαν στον τάφο πολύ αργότερα, μεταξύ 150 π.Χ. και 130 μ.Χ., κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Αυτό χρονικά ασύμβατο εύρημα υποδηλώνει ότι τα βρέφη δεν είχαν καμία σχέση με τον άνδρα και τη γυναίκα που αρχικά είχαν ταφεί εκεί. Ο επικεφαλής της έρευνας, Γιάννης Μανιάτης, ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», εξηγεί ότι η εναπόθεση νεκρών βρεφών σε παλιούς τάφους ήταν μια πρακτική που συναντάται κατά τη ρωμαϊκή εποχή, πιθανώς εκμεταλλευόμενοι τις οπές που είχαν δημιουργηθεί από αρχαίες ληστείες.
Μεγάλη ανατροπή: Ποιός είναι θαμμένος στη Βεργίνα;
Παρά την αποκάλυψη αυτών των νέων στοιχείων, η ταυτότητα του άνδρα και της γυναίκας που βρέθηκαν στον τάφο παραμένει ένα μυστήριο. Ισοτοπικές αναλύσεις στροντίου και σταθερού άνθρακα στα οστά και τα δόντια τους προσφέρουν κάποιες ενδείξεις για την παιδική τους διατροφή και τον τόπο διαμονής τους. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι ο άνδρας πιθανότατα πέρασε την παιδική του ηλικία εκτός της Πέλλας, ενώ η γυναίκα, που πέθανε σε νεαρή ηλικία (18-25 ετών), πιθανότατα έζησε στην Πέλλα ή σε κοντινή περιοχή. Η πολυτέλεια του τάφου, ωστόσο, υποδηλώνει ότι ανήκαν στην άρχουσα τάξη της εποχής. Ο κύριος Μανιάτης εικάζει ότι ο άνδρας θα μπορούσε να είναι ένας Μακεδόνας βασιλιάς που βασίλεψε και πέθανε πριν από τον Φίλιππο Β’, με πιθανούς υποψηφίους τον Αλέξανδρο Β’ ή τον Περδίκκα Γ’.
Που βρίσκεται θαμμένος ο Φίλιππος Β’;
Όσον αφορά τον πραγματικό τόπο ταφής του Φιλίππου Β’, η νέα μελέτη δεν παρέχει οριστική απάντηση. Πολλοί μελετητές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι τα αποτεφρωμένα λείψανά του βρίσκονται στον «Τάφο ΙΙ» της Βεργίνας, έναν ασύλητο θολωτό τάφο που περιείχε τα καμένα οστά ενός άνδρα περίπου 44 ετών. Ωστόσο, ο κύριος Μανιάτης τονίζει ότι ο Τάφος ΙΙ δεν συμπεριλήφθηκε στην παρούσα έρευνα.
Η διαμάχη σχετικά με την ταυτότητα των ενοίκων των βασιλικών τάφων της Βεργίνας συνεχίζεται, με τους υποστηρικτές της θεωρίας ότι ο Φίλιππος Β’ είναι θαμμένος στον Τάφο Ι να ετοιμάζουν απάντηση στα νέα ευρήματα. Η αρχαιολογική έρευνα, με τη συνεχή χρήση νέων επιστημονικών μεθόδων, υπόσχεται να αποκαλύψει περαιτέρω λεπτομέρειες για την ταφική ιστορία αυτού του σημαντικού αρχαιολογικού χώρου.
Μέγας Αλέξανδρος: Ανακαλύφθηκε και νέα αρχαία ελληνική αποικία
Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ: «Στην Βεργίνα είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος και όχι ο Φίλιππος »
Ανατρέποντας τα εδραιωμένα δεδομένα της αρχαιολογικής έρευνας, η κορυφαία ιστορικός Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, με τη διεθνή της αναγνώριση, διατυπώνει με σθένος μια ανατρεπτική θεωρία σχετικά με τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας. Σε συνέντευξή της στην ΕΡΤ, η διακεκριμένη Βυζαντινολόγος εκφράζει την ακλόνητη πεποίθησή της ότι ο επιβλητικός τάφος που συνήθως αποδίδεται στον Φίλιππο Β’, τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στην πραγματικότητα αποτελεί την τελευταία κατοικία του ίδιου του θρυλικού Μακεδόνα στρατηλάτη.
Η κυρία Αρβελέρ, αψηφώντας την κυρίαρχη άποψη των Ελλήνων αρχαιολόγων που έχουν αφιερώσει δεκαετίες στην εξερεύνηση των αρχαίων Αιγών, υποστηρίζει με επιχειρήματα στο βιβλίο της «Ο Μέγας Αλέξανδρος των Βυζαντινών» ότι η ταυτότητα του ενοίκου του λεγόμενου τάφου του Φιλίππου Β’ είναι εσφαλμένη. Κατά την άποψή της, τα ευρήματα και τα ιστορικά στοιχεία συγκλίνουν στην ταφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και όχι του πατέρα του.
Ανακάλυψη – «βόμβα»: Βρέθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος;
Στη συζήτησή της στα «Τετράδια Πολιτισμού», η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε τη θέση του πρύτανη στην επτακοσιοετή ιστορία του Πανεπιστημίου της Σορβόνης και η οποία διετέλεσε επίσης πρόεδρος του Centre Pompidou στο Παρίσι, εμφανίζεται κατηγορηματική και απόλυτα πεπεισμένη για τη θέση της. Με χαρακτηριστική βεβαιότητα δηλώνει: «Εγώ νομίζω ότι είναι το μόνο πραγματικό, μεγάλο πράγμα που έχω κάνει. Τόσο σίγουρη είμαι».
Το επίμαχο απόσπασμα
Ερ – Κυρία Αρβελέρ γιατί πιστεύετε πως τόσα χρόνια που βάζετε το συγκεκριμένο ζήτημα στο δημόσιο διάλογο, δεν την ασπάζονται οι Αρχαιολόγοι; Η θέση σας ακούγεται, ως πρόσωπο έχετε μεγάλη επιδραστικότητα. Μήπως τελικά τα επιχειρήματα αυτά, για τους ειδικούς, δεν είναι τελικά επαρκή;
Απ – Δεν επιτρέπεται 50 χρόνια τουλάχιστον οι Έλληνες αρχαιολόγοι να έχουν Αλέξανδρο και να μην το έχουν κοιτάξει ποτέ.
Ερ – Υπονοείτε πως δεν το παραδέχονται τόσοι και τόσοι αρχαιολόγοι για να μη φανεί μια διαχρονική ανεπάρκεια στην ερμηνεία και την ανάλυση των δεδομένων;
Απ – Ε βέβαια…
Ερ – Πιστεύετε στα αλήθεια πως θα δικαιωθεί η θέση σας;
Απ – Όταν έρθει η επόμενη γενιά αρχαιολόγων, από εκείνους που ήταν στην ανασκαφή και όταν εγώ δεν θα είμαι πια στη ζωή…
Ερ- Εκπέμπετε μια ανάγκη να επαναλαμβάνετε ότι ο λεγόμενος τάφος του Φιλίππου, ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο…
Απ – Εγώ έχω ανάγκη. Εγώ νομίζω ότι είναι το μόνο πραγματικό, μεγάλο πράγμα που έχω κάνει. Τόσο σίγουρη είμαι.
Το άγνωστο Μνημείο του Μεγάλου Αλεξάνδρου που προκαλεί δέος
Η τοποθέτηση αυτή μιας προσωπικότητας κύρους στον χώρο της ιστορικής έρευνας αναμένεται να πυροδοτήσει νέο κύκλο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με ένα από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της Ελλάδας. Η θεωρία της κυρίας Αρβελέρ αμφισβητεί ευθέως τις καθιερωμένες ερμηνείες και θέτει νέα ερωτήματα για την ταυτότητα των προσώπων που αναπαύονται στους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας, αναζωπυρώνοντας το ενδιαφέρον για την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας και των εμβληματικών της ηγετών. Η βεβαιότητά της, όπως εκφράζεται, προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην άποψή της και αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για μελλοντικές έρευνες και συζητήσεις.
Χορηγούμενο
