Μεσαίωνας: Θεραπείες σοκ με θρυμματισμένους όρχεις σε εγκύους! Τα απίστευτα γιατροσόφια και οι ιατρικές πρακτικές που ανατριχιάζουν
Ο Μεσαίωνας, συχνά αναφερόμενος ως «Σκοτεινός Αιώνας», φέρει αυτή την ονομασία όχι άδικα, ιδίως όσον αφορά τις ιατρικές πρακτικές της εποχής. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες φέρνουν στο φως μια πιο σύνθετη εικόνα, δείχνοντας ότι ορισμένες θεραπείες, όσο παράξενες κι αν ακούγονται, δεν στερούνταν παντελώς κάποιας λογικής ή παρατήρησης.
Μεσαίωνας: Θεραπείες σοκ με θρυμματισμένους όρχεις σε εγκύους
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Binghamton και το Κέιμπριτζ ανέλυσαν πλήθος χειρογράφων που χρονολογούνται από τον 9ο έως τον 15ο αιώνα, προσφέροντας μια ματιά στις ιατρικές αντιλήψεις και μεθόδους. Είναι ενδιαφέρον πως αυτές οι πληροφορίες δεν περιορίζονταν μόνο σε αμιγώς ιατρικά κείμενα, αλλά εντοπίστηκαν και σε ποιήματα, διοικητικά έγγραφα, ακόμη και θεολογικά κείμενα, όπως ανέφερε η New York Post. Η Δρ. Meg Leja, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Binghamton, τονίζει ότι οι άνθρωποι της εποχής, «ασχολούνταν αρκετά με την επιστήμη, με την παρατήρηση, με το να υπολογίζουν τη χρησιμότητα των διαφόρων φυσικών ουσιών και προσπαθούσαν να εντοπίσουν μοτίβα και να κάνουν προβλέψεις».
Περίεργες Θεραπείες και Λαϊκές Δοξασίες
Παρά την όποια προσπάθεια για επιστημονική παρατήρηση, πολλές από τις καταγεγραμμένες πρακτικές φαντάζουν σήμερα εξαιρετικά παράξενες ή ακόμη και τρομακτικές. Για παράδειγμα, το BBC ανέφερε ότι για την εξασφάλιση μιας υγιούς κύησης, οι έγκυες γυναίκες κατανάλωναν θρυμματισμένους όρχεις νυφίτσας. Άλλες πάλι, έδεναν φτερά γύπα στα πόδια τους, ελπίζοντας ότι έτσι θα γίνονταν μητέρες.
Οι συμβουλές για την υγεία των μαλλιών περιλάμβαναν πλύσεις με ξύδι, ειδικά μηλόξυδο, για την πιτυρίδα και το έκζεμα – μια πρακτική που ίσως είχε κάποια βάση – αλλά και το λούσιμο με στάχτες πράσινης σαύρας, μια πιο αμφιλεγόμενη μέθοδος. Ακόμη και πριν από μια χειρουργική επέμβαση, ένας άνδρας καλούνταν να πλύνει τους όρχεις του με ξύδι και στη συνέχεια να τους βυθίσει σε παγωμένο νερό.
Όταν η Πίστη Συναντούσε την Ιατρική
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της μεσαιωνικής ιατρικής ήταν η συχνή ανάμιξη θρησκευτικών και θεολογικών στοιχείων με τις θεραπευτικές πρακτικές. Για παράδειγμα, ως ανακούφιση από τον πονόδοντο, προτείνονταν μια τελετουργία που περιελάμβανε την απαγγελία του Πάτερ Ημών και του Χαίρε Μαρία κατά το κόψιμο των νυχιών από τη δεξιά πλευρά του σώματος, με την απαγγελία του Συμβόλου της Πίστεως στο πέμπτο νύχι. Η διαδικασία επαναλαμβανόταν και στην αριστερή πλευρά, και τέλος, τα κομμένα νύχια τυλίγονταν σε λινό ύφασμα και αφήνονταν κάτω από μια φτελιά.
Γιατί ο καρκίνος ονομάστηκε έτσι; Τι έλεγε ο Ιπποκράτης;
Μια Σπίθα Λογικής στο «Σκοτάδι»
Ωστόσο, δεν ήταν όλες οι μεσαιωνικές πρακτικές εντελώς αβάσιμες. Υπήρχαν και περιπτώσεις όπου η παρατήρηση οδηγούσε σε θεραπείες που σήμερα, με σύγχρονα δεδομένα, βρίσκουν κάποια επιστημονική εξήγηση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η χρήση ροδέλαιου με λιωμένο κουκούτσι ροδάκινου για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου. Ενώ το κουκούτσι πιθανότατα δεν προσέφερε τίποτα, μια μελέτη του 2017 αποκάλυψε πως το ροδέλαιο μπορεί όντως να προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τον πόνο της ημικρανίας. Αυτό υποδηλώνει ότι, μέσα στην πληθώρα των προλήψεων και των δοξασιών, υπήρχαν σποραδικά και στοιχεία εμπειρικής γνώσης που, ίσως τυχαία, οδηγούσαν σε κάποια θετικά αποτελέσματα.
Πως ο Ιπποκράτης έκανε τεστ εγκυμοσύνης στις γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα;
Ο Μεσαίωνας, λοιπόν, στην ιατρική του, ήταν μια περίοδος αντιθέσεων: από τη μια η πίστη σε μαγικά μαντζούνια και θρησκευτικές τελετουργίες, και από την άλλη, μια πρώιμη, δειλή προσπάθεια για συστηματική παρατήρηση του φυσικού κόσμου και των επιδράσεών του στον ανθρώπινο οργανισμό.
Χορηγούμενο
