Οι επιθέσεις σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων («κοντεϊνεράδικα») στην Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ έχουν αναγκάσει μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες σε όλο τον κόσμο να αναστείλουν τις διελεύσεις τους στην περιοχή, η οποία αποτελεί στρατηγικό σημείο συνάντησης.
Αναμένεται μια επίδραση ντόμινο στο παγκόσμιο εμπόριο, κάτι που προκαλεί ανησυχία για τη βιομηχανία, καθώς περίπου το 10% του παγκόσμιου εμπορίου διέρχεται από την Ερυθρά Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένου του 30% της παγκόσμιας κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων.
Αυτό περιλαμβάνει πιθανές καθυστερήσεις στη διακίνηση φορτίων σε διάφορες περιοχές, αυξημένη πίεση σε εναλλακτικές διαδρομές μεταφοράς και αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες μεταφορών σε περιοχές που δεν επηρεάζονται.
Σύμφωνα με ανάλυση της εταιρείας logistics MTM Logix (σ.σ. εταιρεία που εστιάζει 100% στους πύργους ελέγχου για διεθνείς αποστολές με πελάτες στο Μεξικό, τη Γουατεμάλα, την Ονδούρα, το Ελ Σαλβαδόρ, τη Νικαράγουα, τη Βραζιλία και τις ΗΠΑ), οι συντελεστές προσαρμογής καυσίμων (BAF), η γενική αύξηση των ναύλων μεταφοράς και ορισμένες πολεμικές επιβαρύνσεις, αναμένεται να εφαρμοστούν τις επόμενες ημέρες, επηρεάζοντας όχι μόνο τις υπηρεσίες εκτροπής, αλλά πιθανώς όλες τις υπηρεσίες, λόγω της διασυνδεδεμένης φύσης των παγκόσμιων ναυτιλιακών δικτύων.
Αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει ολόκληρο τον κλάδο, ανεξάρτητα από τις συμβατικές ή τις τιμές spot των μεμονωμένων αερομεταφορέων.
«Οι επιθέσεις σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από αντάρτες Χούθι έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία για τη ροή πετρελαίου, τροφίμων, σιτηρών και καταναλωτικών αγαθών, μέσω αυτής της σημαντικής αρτηρίας του παγκόσμιου εμπορίου», είπε ο Mario Veraldo, Διευθύνων Σύμβουλος της MTM Logix.
Σύμφωνα με το στέλεχος, τα πλοία είναι επίσης πιθανό να εκτρέπονται σε όλη την Αφρική, γεγονός που θα αυξήσει τους χρόνους διέλευσης στις γραμμές Ασίας-Ευρώπης και σε όλες εκείνες που συνδέονται με τη Μεσόγειο και ως εκ τούτου μεγαλύτερο χρόνο αναμονής για ελλιμενισμό, εκφόρτωση και επεξεργασία φορτίου.
Ακόμη και περιοχές που δεν συνδέονται άμεσα με την κυκλοφορία της Ερυθράς Θάλασσας ή της Διώρυγας του Σουέζ, μπορεί να παρουσιάσουν καθυστερήσεις και απρόβλεπτα δρομολόγια.
Ο επιπλέον χρόνος γύρω από το Ακρωτήριο της Καλή Ελπίδας, για παράδειγμα, θα είναι μεταξύ 12 και 20 ημερών, ανάλογα με την ταχύτητα του πλοίου και την πιθανή συμφόρηση στο λιμάνι.
Σε ότι αφορά τα ενεργειακά, αυτό σημαίνει ότι το πετρέλαιο που εκτρέπεται γύρω από την Αφρική από τον Αραβικό/Περσικό Κόλπο στην Ευρώπη, θα πάψει να φτάνει για μια περίοδο δύο εβδομάδων (στο Ρότερνταμ, λιγότερο στη Μεσόγειο) πριν αρχίσουν να φθάνουν και πάλι τα τάνκερ -και για δέκα ημέρες για αποστολές στη Βόρεια Αμερική.
Εκτιμάται ότι πάνω από 9 mb/d ( millions of barrels per day) διήλθαν από τη Διώρυγα του Σουέζ και τον αγωγό Sumed το πρώτο εξάμηνο του 2023, αλλά μόνο περίπου 5 mb/d από αυτά ήταν προς τη βόρεια κατεύθυνση. Για τις ΗΠΑ, λιγότερο από 0,5 mb/d προέρχεται από τον Αραβικό/Περσικό Κόλπο.
Οι αντάρτες Χούθι έχουν απειλήσει να επιτεθούν σε οποιοδήποτε πλοίο πιστεύουν ότι πηγαίνει ή προέρχεται, από το Ισραήλ και οι πρόσφατες επιθέσεις έχουν ενταθεί σε οποιοδήποτε πλοίο, ανεξάρτητα από την προέλευση ή τον προορισμό του.
Η οργάνωση έχει αναλάβει την ευθύνη για πολλές επιθέσεις, εμποδίζοντας ανοιχτά τη ναυτιλία, για να πιέσει το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της επίθεσής του κατά της Γάζας.
«Η MTM Logix αποφάσισε λοιπόν να ειδοποιήσει τους πελάτες της για τις πιθανές επιπτώσεις αυτών των ενεργειών, συνιστώντας προσοχή και φροντίζοντας να είμαστε όλοι ενήμεροι για την κατάσταση προκειμένου να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα», επεσήμανε ο Veraldo.
Σύμφωνα με τα όσα είπε, οι πύργοι ελέγχου της εφοδιαστικής αλυσίδας θα είναι σημαντικοί σύμμαχοι για να ξεπεραστεί αυτή η κρίση.
Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) σε αυτούς τους πύργους επιτρέπει τη λήψη αποφάσεων βάσει δεδομένων, πράγμα που σημαίνει ότι οι εταιρείες μπορούν να λαμβάνουν έγκαιρες ειδοποιήσεις για πιθανές καθυστερήσεις, επιτρέποντάς τους να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους με ευέλικτο και ακριβή τρόπο.
«Οι πύργοι αναδεικνύονται ως φάρος ελπίδας για τις εταιρείες, αυτά τα τεχνολογικά θαύματα προσφέρουν κεντρική παρακολούθηση ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού, επιτρέποντας στις εταιρείες να παρακολουθούν τις αποστολές τους, να αξιολογούν τα επίπεδα αποθεμάτων σε πραγματικό χρόνο και να προβλέπουν πιθανές αναταραχές. Η προσεκτική παρακολούθηση διασφαλίζει ότι, ακόμη και κατά τη διάρκεια γεγονότων όπως αυτή, οι πελάτες μπορούν να έχουν μια επισκόπηση του τι συμβαίνει και να προγραμματίσουν το μέλλον. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τις απαραίτητες προσαρμογές για να διατηρήσουμε την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία των αναγκών των logistics», κατέληξε.
Πάνω από 100 κοντεϊνεράδικα επαναδρομολογήθηκαν
Περισσότερα από εκατό πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων ακολουθούν τη μακρά διαδρομή γύρω από την Αφρική για να αποφύγουν την Ερυθρά Θάλασσα, δημιουργώντας επιπλέον κόστος και καθυστερήσεις, καθώς, όπως αναφέρει το Bloomberg, οι ΗΠΑ εξετάζουν πώς να ανταποκριθούν στην τελευταία απειλή για την παγκόσμια οικονομία.
Σύμφωνα με τον κολοσσό logistics Kuehne+Nagel, 103 κοντέινερ επαναδρομολογούνται από την Ερυθρά Θάλασσα γύρω από την Αφρική.
Οι εταιρείες αρχίζουν επίσης να εξετάζουν τη χρήση σιδηροδρομικών και αεροπορικών διαδρομών, καθώς η πλωτή οδός που μεταφέρει το 12% του παγκόσμιου εμπορίου θεωρείται πολύ επικίνδυνη για να περάσει κανείς.
Οι Χούθι ενεργούν προς υποστήριξη της Χαμάς – αρχικά στοχεύοντας πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ – και οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους ψάχνουν να βρουν πώς να απαντήσουν καλύτερα, χωρίς να επιδεινώσουν τη βία.
Καθώς η Ουάσιγκτον προσπαθεί να σφυρηλατήσει μια κοινή θέση – μια επιλογή είναι τα χτυπήματα στην Υεμένη – οι ναυτιλιακές εταιρείες ετοιμάζονται για εβδομάδες αναταραχής.
Τα ασφάλιστρα αυξάνονται για όσους διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα, οι ναύλοι αυξάνονται και το ίδιο και οι τιμές του πετρελαίου — όλοι οι πιθανοί παράγοντες για μεγαλύτερο πληθωρισμό.
«Και οι δύο επιλογές των αυξημένων ασφαλίστρων και της αλλαγής δρομολόγησης στην Αφρική, θα επηρεάσουν αρνητικά την τιμή των αγαθών», δήλωσε ο Toby Vallance, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Φόρουμ των Ασφαλιστικών Δικηγόρων του Λονδίνου.
Οι μεταφορικές εταιρείες ανησυχούν ότι ακόμη και κάποιες από τις λύσεις που προτείνονται, φέρνουν τα δικά τους προβλήματα. Οι νηοπομπές, για παράδειγμα, συνεπάγονται καθυστερήσεις.
«Θα επιβραδυνθεί το εμπόριο γιατί θα πρέπει να περιμένουμε να περάσει μια συνοδεία» από την περιοχή, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Euronav NV Alexander Saverys, σε συνέντευξή του στο Bloomberg TV.
Ο κολοσσός πετρελαιοφόρων έχει σταματήσει τις αποστολές μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και δεν θα επιστρέψει, μέχρι να δημιουργηθούν τέτοιες στρατιωτικές συνοδείες.
Οι επιθέσεις έχουν δημιουργήσει δυνητικά μια χειρότερη —και πιο διαρκή— έκτακτη ανάγκη για τη ναυτιλία από το κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ το 2021, όταν ένα πλοίο που έμεινε κολλημένο για μια εβδομάδα, «διέλυσε» το παγκόσμιο εμπόριο για μήνες.
Η διαταραχή έρχεται επίσης τη στιγμή που η άλλη κύρια αρτηρία της ναυτιλίας, η Διώρυγα του Παναμά, έχει επιβραδύνει την κυκλοφορία και τις διελεύσεις λόγω ξηρασίας.
«Υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι οι διαταραχές θα έχουν μόνο μέτριο οικονομικό αντίκτυπο», ανέφερε την Τρίτη το Bloomberg Economics.
«Πιθανότατα, η αλλαγή δρομολόγησης θα σημαίνει υψηλότερες τιμές – ειδικά για τις χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από το θαλάσσιο εμπόριο μέσω της Διώρυγας του Σουέζ – αλλά με πολύ μικρότερο αντίκτυπο από την άνοδο της εποχής Covid στις τιμές των μεταφορών και της ενέργειας», ανέφεραν οι αναλυτές σε έκθεση.
Στο σκοτάδι ακόμα η ναυτιλιακή βιομηχανία για τον ναυτικό συνασπισμό
Την ίδια στιγμή, οι ναυτιλιακές εταιρείες παραμένουν στο σκοτάδι για τον νέο διεθνή ναυτικό συνασπισμό που συγκροτείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την καταπολέμηση των επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, με πολλά πλοία να συνεχίζουν να αποφεύγουν την περιοχή ή να ακυρώνουν συμβόλαια, δήλωσαν σήμερα πηγές.
Οι πηγές, που περιλαμβάνουν αξιωματούχους ναυτιλιακής ασφάλειας, λένε ότι είναι γνωστές λίγες πρακτικές λεπτομέρειες για την πρωτοβουλία που ξεκίνησε η Ουάσιγκτον, ή το αν θα εμπλακεί άμεσα σε περίπτωση περαιτέρω ένοπλων επιθέσεων στη θάλασσα.
Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν, κατά την επίσκεψή του αυτή την εβδομάδα στο Μπαχρέιν, δήλωσε ότι το Μπαχρέιν, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, οι Σεϋχέλλες και η Ισπανία, είναι μεταξύ των εθνών που εμπλέκονται στην την επιχείρηση ασφαλείας της Ερυθράς Θάλασσας.
Η ομάδα θα διεξάγει κοινές περιπολίες στη νότια Ερυθρά Θάλασσα και στον παρακείμενο Κόλπο του Άντεν.
«Υπάρχουν ακόμη πολλά άγνωστα με τον συνασπισμό. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πόσα πολεμικά πλοία θα εμπλακούν, πόσο καιρό θα χρειαστούν αυτά τα πλοία για να φτάσουν στην περιοχή ή τους κανόνες εμπλοκής τους και το πραγματικό σύστημα προστασίας που θα τεθεί σε εφαρμογή», δήλωσε ο Corey Ranslem, διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής εταιρείας παροχής συμβουλών και ασφάλειας ναυτιλιακών κινδύνων, Dryad Global.
«Παγκοσμίως αυτή είναι μια αρκετά μικρή περιοχή, ωστόσο η παροχή προστασίας σε εμπορικά πλοία σε αυτήν την περιοχή, θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό εγχείρημα ανάλογα με τον αριθμό των σκαφών μαζί με τυχόν αλλαγές στις τακτικές των Χούθι», πρόσθεσε.
Οι επιθέσεις έχουν διαταράξει μια βασική εμπορική οδό που συνδέει την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική με την Ασία, μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και προκάλεσαν απότομη αύξηση του κόστους μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων καθώς οι εταιρείες επιδιώκουν να μεταφέρουν τα προϊόντα τους μέσω εναλλακτικών, αλλά συχνά μακρύτερων, διαδρομών.
«Αναμένουμε ότι η απειλή για τη ναυτιλία θα συνεχιστεί στο άμεσο μέλλον όσο συνεχίζεται η σύγκρουση στη Γάζα. Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνέρχεται, θα μπορούσαμε επίσης να δούμε το επίπεδο απειλής κατά της εμπορικής ναυτιλίας να μειώνεται εάν οι προσπάθειές τους είναι αποτελεσματικές», δήλωσε ο Ranslem.
«Ένας μεγάλος αριθμός των παγκόσμιων ναυτιλιακών εταιρειών εκτρέπονται σε όλη την Αφρική ή διακόπτουν εντελώς τις δραστηριότητές τους σε αυτήν την περιοχή. Εάν οι προσπάθειες του συνασπισμού δεν είναι αποτελεσματικές, αναμένουμε περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες να εκτρέπονται γύρω από το Ακρωτήριο».
Η κυκλοφορία μέσω του στενού Bab al-Mandab που συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, μειώθηκε κατά 14% την περίοδο 15-19 Δεκεμβρίου σε σύγκριση με τις 8-12 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με στοιχεία AIS, της εταιρείας παρακολούθησης πλοίων και θαλάσσιων αναλύσεων MarineTraffic.
«Θα κάνουν τίποτα εκτός από το να χτυπήσουν πυραύλους στον ουρανό; Αν αυτό είναι όλο, θα δώσουν τις διαβεβαιώσεις που χρειάζονται για τις ναυτιλιακές εταιρείες; Δεν ξέρουμε ακόμη», είπε μια πηγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
«Η αγορά πρέπει να δει ότι έχει κάποια επιτυχία αυτό, ή συγκεκριμένη δράση», είπε μια άλλη πηγή.
Το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο είπε ότι αναμένει η νέα ειδική ομάδα να επιτρέψει μια «συντονισμένη προσπάθεια σε μεγάλο αριθμό στρατιωτικών πολεμικών πλοίων, που θα παράσχει μια σημαντική κατασταλτική απάντηση».
Σε… αχαρτογράφητα νερά και με τον φόβο του πληθωρισμού
Ειδικά οι εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, συνέχισαν να σταματούν τα ταξίδια τους μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, χρησιμοποιώντας αντ’ αυτής μια διαδρομή γύρω από την Αφρική που προσθέτει ημέρες στους χρόνους ταξιδιού και αυξάνει το κόστος.
Αυτό με τη σειρά του έχει πυροδοτήσει ανησυχίες για καθυστερήσεις στις παραδόσεις και αυξήσεις τιμών που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια νέα περίοδο πληθωρισμού παγκοσμίως.
«Θα συνεχίσουμε να επαναδρομολογούμε όλα τα πλοία που έχουν προγραμματιστεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια θα επανεκτιμήσουμε την κατάσταση και θα αποφασίσουμε», δήλωσε εκπρόσωπος της γερμανικής Hapag Lloyd.
Μια άλλη πηγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας είπε ότι ορισμένοι πλοιοκτήτες είχαν ακυρώσει συμβόλαια ναύλωσης μέσω της Ερυθράς Θάλασσας επικαλούμενοι «μη ασφαλή ναυσιπλοΐα» ή απαιτούσαν ένα ασφάλιστρο κινδύνου επιπλέον της αποζημίωσης, για την αυξανόμενη ασφαλιστική κάλυψη κινδύνου πολέμου.
Χορηγούμενο
