Μπορείτε να βρείτε την απάντηση; Αρχαίοι γρίφοι και αινίγματα που παραμένουν άλυτα μέχρι και σήμερα
Οι γρίφοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας, συντροφεύοντας τον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Είτε με διδακτικό περιεχόμενο, είτε για λογοτεχνικούς και ποιητικούς σκοπούς, είτε ως μαθηματικά προβλήματα και παιχνίδια λογικής, οι γρίφοι προσέφεραν πρόκληση και διασκέδαση.
Μπορείτε να βρείτε την απάντηση; Αρχαίοι γρίφοι και αινίγματα
Παρόλο που η αρχαία Ελλάδα φημίζεται για τη φιλοσοφία και τη λογική της, ο πρώτος καταγεγραμμένος γρίφος στην ιστορία δεν προέρχεται από εκεί. Ανήκει στους αρχαίους Σουμέριους και χρονολογείται περίπου στο 2000 π.Χ.:
«Υπάρχει ένα σπίτι.
Ένας άνθρωπος μπαίνει μέσα τυφλός
και βγαίνει από αυτό βλέποντας.
Τι είναι;»
Η απάντηση σε αυτό το παροιμιακό αίνιγμα είναι απλή: το σχολείο.
Το διασημότερο αίνιγμα της αρχαιότητας: Η Σφίγγα
Ένα από τα πιο γνωστά αινίγματα που έχουμε συναντήσει είναι το «αίνιγμα της Σφίγγας», το οποίο σκιαγράφησε ο Σοφοκλής στην τραγωδία του, «Οιδίπους Τύραννος»:
«Ποιο ον το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δύο και το βράδυ στα τρία;»
Ο Οιδίποδας έλυσε τον γρίφο με τη θρυλική απάντηση: «Ο άνθρωπος». Δικαιολόγησε την απάντησή του εξηγώντας ότι στην αρχή της ζωής του (πρωί), ο άνθρωπος μπουσουλάει στα τέσσερα. Όταν μεγαλώνει (μεσημέρι), περπατάει στα δύο πόδια, και στα γεράματα (βράδυ), χρησιμοποιεί ένα μπαστούνι ως τρίτο πόδι για στήριξη. Με την επιτυχημένη επίλυση του γρίφου, η Σφίγγα –το τερατόμορφο πλάσμα με πρόσωπο γυναίκας, σώμα λιονταριού και φτερά πουλιού που φυλούσε το πέρασμα για τη Θήβα– αυτοκτόνησε πηδώντας από τα βράχια στη θάλασσα.
Δείτε επίσης – Ο γιγάντιος μονόλιθος της Αιγύπτου: Τα μυστικά και τα μυστήρια που κρύβει
Ο Αρχιμήδης και το «Οστομάχιον»
Πέρα από τα παροιμιακά και λογοτεχνικά αινίγματα, οι αρχαίοι ανέπτυξαν και πιο περίπλοκα μαθηματικά προβλήματα. Ένας από τους πρωτοπόρους σε αυτόν τον τομέα ήταν ο μεγάλος Έλληνας μαθηματικός και εφευρέτης, Αρχιμήδης.
Ο Αρχιμήδης επινόησε το «Οστομάχιον», ένα παιχνίδι που θεωρείται το αρχαιότερο παζλ και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στην εποχή του. Ακόμη και σήμερα, κυκλοφορούν σύγχρονες εκδοχές του. Το παιχνίδι αποτελείται από ένα τετράγωνο διαιρεμένο σε 14 γεωμετρικά σχήματα. Ο σκοπός είναι ο παίκτης να ανασυνθέσει το αρχικό τετράγωνο με όσους περισσότερους τρόπους μπορεί, χρησιμοποιώντας όλα τα κομμάτια. Ο Αρχιμήδης υπολόγισε ότι υπάρχουν 536 ξεχωριστοί τρόποι για να γίνει αυτό. Προχώρησε μάλιστα περαιτέρω, αποδεικνύοντας ότι το εμβαδόν καθενός από τα 14 κομμάτια είναι ρητό υποπολλαπλάσιο του εμβαδού του αρχικού τετραγώνου.
Δείτε επίσης – Αρχαία Ελλάδα: Οι μάγισσες και τα μυστήρια μυστικά τους
Ο «Γρίφος του Κλεάρχου» και άλυτα προβλήματα
Επίσης, στο έργο του Πλάτωνα, «Πολιτεία», αναφέρεται ο «Γρίφος του Κλεάρχου», ένας αινιγματικός στίχος:
«Κλεάρχου γρῖφος·
αἶνός τίς ἐστιν ὡς νήρ τε κοὐκ ἀνὴρ
ὄρνιθά {τε} κοὐκ ὀρνιθ’ ἰδών τε κοὐκ ἰδὼν
ἐπὶ ξύλου τε κοὐ ξύλου καθημένην (τε κοὐ καθημένην)
λίθῳ τε κοὐ λίθῳ βάλοι τε κοὐ βάλοι.»
Δείτε επίσης – Σπουδαία ανακάλυψη στον Υμηττό: Είναι αυτό το σπήλαιο του Πλάτωνα; (Φωτο)
Στη νέα ελληνική, αυτό μεταφράζεται ως: ένας άνδρας που δεν είναι άνδρας χτύπησε ένα πουλί που δεν είναι πουλί, καθισμένο σε ξύλο που δεν είναι ξύλο, με μια πέτρα που δεν είναι πέτρα. Η λύση του γρίφου είναι ότι ένας ευνούχος χτύπησε με ελαφρόπετρα μια νυχτερίδα που στεκόταν επάνω σε νάρθηκα (τον γιγάντιο ποώδη και ευλύγιστο βλαστό του ομώνυμου φυτού).
Δείτε επίσης – Ο Μυστικισμός στην Αρχαία Ελλάδα: Οι πρώτες τελετές και τα μυστήρια
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά την αρχαία σοφία, κάποιοι από τους διασημότερους αρχαιοελληνικούς γρίφους παραμένουν άλυτοι έως σήμερα. Συγκεκριμένα, τα τρία γεωμετρικά προβλήματα που συνεχίζουν να προκαλούν τους επιστήμονες παγκοσμίως είναι ο τετραγωνισμός του κύκλου, ο διπλασιασμός του κύβου (ή Δήλιον πρόβλημα) και η τριχοτόμηση της γωνίας.
Χορηγούμενο
