«Η Μαρία τρώει όλο το φαγητό της», «Ο Γιάννης τα κατάφερε χωρίς βοήθεια!», «Η κόρη της φίλης μου περπατούσε από 10 μηνών…».
Οι συγκρίσεις αυτές, που εκστομίζονται συχνά ασυνείδητα από γονείς, μοιάζουν αθώες. Γίνονται από ενδιαφέρον, αγωνία, ενθουσιασμό, ακόμη και ανασφάλεια για τον γονεϊκό ρόλο. Όμως, όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι, οι συγκρίσεις αυτές τραυματίζουν βαθιά τον ψυχισμό ενός παιδιού, επηρεάζοντας αρνητικά την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμησή του.
Ο Γονεϊκός Φόβος Πίσω από τη Σύγκριση
Οι γονείς καταφεύγουμε στη σύγκριση για διάφορους λόγους:
- Ανασφάλεια: Νιώθουμε ανασφάλεια για το αν τα κάνουμε «σωστά» στον γονεϊκό μας ρόλο.
- Εσφαλμένη Πίστη: Πιστεύουμε ότι η σύγκριση θα λειτουργήσει ως κινητοποίηση ή «πείσμα» για να γίνει το παιδί καλύτερο.
- Πρότυπο Ανατροφής: Έτσι μεγαλώσαμε κι εμείς, ακούγοντας συνεχώς τι κάνουν οι άλλοι.
Ωστόσο, είναι κρίσιμο να θυμόμαστε: ένα παιδί είναι ένας μοναδικός άνθρωπος με τον δικό του ρυθμό, την ιδιοσυγκρασία και τη δυναμική του. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι «καλύτερο από» ή «σαν» κάποιο άλλο.
Τι Νιώθει το Παιδί στην Πράξη
Όταν ένα παιδί ακούει συγκρίσεις, σπάνια νιώθει παρακίνηση. Αντίθετα, βιώνει έντονα αρνητικά συναισθήματα:
- Ντροπή και Μειονεξία: Δημιουργείται η αίσθηση: «Γιατί δεν είμαι αρκετά καλός/ή;».
- Απόρριψη: Το παιδί καταλήγει στο συμπέρασμα: «Οι γονείς μου θα με αγαπούσαν περισσότερο αν ήμουν αλλιώς».
- Ζήλια – Ανταγωνισμός: Αρχίζει να βλέπει τους συνομηλίκους του ως «αντιπάλους» αντί ως φίλους, υπονομεύοντας τη δημιουργία υγιών σχέσεων.
- Άγχος Αποτυχίας: Φοβάται να δοκιμάσει και να προσπαθήσει, καθώς η αποτυχία θα επιβεβαιώσει ότι είναι «κατώτερο».
- Αντιδραστικότητα/Παραίτηση: Μπορεί είτε να κλειστεί στον εαυτό του είτε να γίνει προκλητικό και να αρνηθεί κάθε προσπάθεια.
Σταδιακά, το παιδί χτίζει την αυτοεικόνα του με βάση το πώς στέκεται απέναντι στους άλλους, και όχι με βάση την εσωτερική του αξία.
Τι Λένε οι Ειδικοί: Η Σύγκριση Αποδυναμώνει
Οι παιδοψυχολόγοι τονίζουν ότι οι συγκρίσεις ενισχύουν την εξωτερική επιβράβευση (κάνω κάτι για να με αποδεχτούν), υπονομεύοντας την εσωτερική κινητοποίηση (κάνω κάτι επειδή με εκφράζει).
Αντί για ενίσχυση, η σύγκριση:
- Υπονομεύει την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
- Αποδυναμώνει τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ γονιού και παιδιού.
- Μπορεί να οδηγήσει σε τελειομανία ή, αντίθετα, σε χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Ο Δρόμος της Αποδοχής: Τι να Κάνετε Αντί για Σύγκριση
Αντί να εστιάζετε στους άλλους, εστιάστε στη μοναδική εξέλιξη του δικού σας παιδιού:
- Συγκρίνετε το Παιδί με… τον Ίδιο του τον Εαυτό:
- Αντί για: «Η Ελένη διαβάζει μόνη της, εσύ γιατί όχι;»
- Πείτε: «Πέρσι δυσκολευόσουν με το διάβασμα και φέτος τα καταφέρνεις πολύ καλύτερα! Έχεις βελτιωθεί!».
- Παρατηρήστε Χωρίς Κριτική:
- Δείξτε στο παιδί ότι το βλέπετε να προσπαθεί, χωρίς να το κρίνετε: «Είδα ότι προσπάθησες πολύ με την κατασκευή σου, παρόλο που δεν σου βγήκε όπως ήθελες».
- Αναγνωρίστε τον Μοναδικό του Ρυθμό:
- Αντί να αγχώνεστε να «το φτάσετε» στους άλλους, παρατηρήστε πού βρίσκεται το ίδιο και πώς νιώθει. Κάθε παιδί εξελίσσεται διαφορετικά.
- Αναζητήστε Πληροφορίες, Όχι Άλλα Παιδιά:
- Αν σας ανησυχεί σοβαρά η εξέλιξη ή η συμπεριφορά του, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό παιδίατρο ή παιδαγωγό. Η σύγκριση με τα παιδιά των φίλων σας δεν είναι έγκυρη πηγή πληροφοριών.
Το παιδί δεν χρειάζεται να είναι το καλύτερο, χρειάζεται να είναι αγαπητό και αποδεκτό — όπως είναι. Η αγάπη χωρίς όρους είναι το ασφαλές έδαφος που του επιτρέπει να τολμά, να δοκιμάζει, να αποτυγχάνει και να ξαναπροσπαθεί.
Πηγή: imommy.gr
Χορηγούμενο
