Είναι αναμφίβολα ένα μικρό ηλεκτροσόκ η διαπίστωση πως εκείνοι οι εξιδανικευμένοι πολίτες της Αρχαίας Ελλάδας και του Χρυσού Αιώνα, οι γεννήτορες των φιλοσοφικών θεμελίων της Δύσης, ήταν ταυτόχρονα τρομερά αθυρόστομοι, χυδαίοι και κυνικοί στους τσακωμούς τους. Ναι, και οι Αρχαίοι Έλληνες έβριζαν πολύ.
Σε αυτή την ιντριγκαδόρικη διαπίστωση βασίστηκε το βιβλίο του Μάριου Βερέττα, «Τα βρωμόλογα των αρχαίων Ελλήνων», με σκοπό να σταχυολογήσει τις βρισιές της αρχαίας γραμματείας, προσφέροντας παράλληλα μια παιδαγωγική ματιά.
Η Κωμωδία ως Πηγή «Αγοραίων» Εκφράσεων
Το έργο του Αριστοφάνη, καθώς και άλλων κωμωδιογράφων, αποτελεί την καλύτερη πηγή για την αναζήτηση των αγοραίων εκφράσεων και του τρόπου που έβριζε ο κόσμος στην Αρχαία Ελλάδα.
Παρόλα αυτά, η αθυροστομία θεωρούνταν ανέκαθεν ατιμωτική για όποιον την εξέφραζε. Ένα από τα πιο πιπεράτα αποφθέγματα που έχουν αποδοθεί στον φιλόσοφο προτρέπει τους ποιητές να μη λοιδορούνται «ώσπερ αρτοπώλιδας», δηλαδή σαν φουρνάρισσες, υποδεικνύοντας ότι η δημόσια βρισιά ήταν διαδεδομένη, αλλά συνάμα υποτιμητική.
Ακολουθούν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές αρχαίες βρισιές, όπως έχουν αποτυπωθεί στο βιβλίο του Μ. Βερέττα και σε άλλες καταγραφές:
Βρισιές για Άτομα και Χαρακτήρες
-
ΑΒΡΟΒΑΤΗΣ: Υποδηλώνει τον θηλυπρεπή άνδρα, εκείνον που βαδίζει με γυναικείο τρόπο (αβρός = τρυφερός).
-
ΓΥΝΑΙΚΟΠΙΠΗΣ: Ο μπανιστιρτζής (από το ρήμα οπιπτεύω = παρακολουθώ).
-
ΚΟΠΡΙΟΣ: Τιποτένιος άνθρωπος.
-
ΛΕΧΡΙΟΣ: Ο λεχρίτης.
-
ΠΗΘΙΚΑΛΩΠΗΞ: Άνθρωπος πανούργος (συνδυασμός πίθηκου και αλεπούς).
-
ΡΩΠΟΠΕΡΠΕΡΗΘΡΑΣ: Το άτομο που λέει όλο χαζομάρες (ρώπος = φτηνόπραγμα, πέρπερος = φλυαρία).
-
ΣΚΩΡΑΜΙΣ: Απατεώνας.
-
Αναφορές στη Σεξουαλικότητα
-
ΑΝΑΣΕΙΣΙΦΑΛΛΟΣ: Η φιλήδονη γυναίκα που πιάνει και κουνάει τον φαλλό (ανασείω = κουνάω).
-
ΒΔΕΩ: Βρομάω, πέρδομαι.
-
ΓΛΩΤΤΟΔΕΨΕΩ: Κάνω μαλάξεις με τη γλώσσα.
-
ΜΥΖΟΥΡΙΣ: Η γυναίκα που ρουφάει (μυζάω) την ουρά (πέος).
-
ΠΟΣΘΩΝ: Ο άνδρας που έχει μεγάλη πόσθη (δέρμα που περιβάλλει το πέος), άρα μεγάλο πέος.
-
ΚΙΝΟΥΡΗΣ: Το άτομο που κινείται επιδεικνύοντας την ουρά του (δηλ. το πέος του).
Ανατομικές και Πομπώδεις Βρισιές
-
ΓΟΓΓΥΛΗ: Μεταφράζεται ως ολοστρόγγυλη και παραπέμπει στο στήθος.
-
ΕΣΧΑΡΑ: Υποδηλώνει το αιδοίο (από το ρήμα ίσχω = εμποδίζω).
-
ΕΥΠΥΓΟΣ: Γυναίκα με καλοσχηματισμένα οπίσθια.
-
ΗΔΟΝΟΘΗΚΗ: Το αιδοίο.
-
ΛΟΧΜΗ: Μεταφράζεται ως θάμνος και υποδηλώνει το τριχωτό αιδοίο.
-
ΠΟΣΘΗ: Το δέρμα που περιβάλλει το πέος.
-
ΣΠΟΔΗΡΙΛΑΥΡΑ: Το άτομο που τρώει κόπρανα (σπουδή = βιαστικά, λαύρα = απόπατος).
Όροι για την Πορνεία
-
ΔΡΟΜΑΣ: Εκείνη του δρόμου, η πόρνη.
-
ΚΑΣΣΩΡΙΣ: Η πόρνη (προέρχεται από το κάσις = αδελφός, εταίρος).
-
ΛΥΔΙΑ: Η πόρνη πολυτελείας.
-
ΧΑΛΚΙΔΙΤΙΣ: Το άτομο που εκδίδεται για ένα χάλκινο νόμισμα, η φθηνή πόρνη.
-
ΕΚΦΑΥΛΟΣ: Ατιμασμένος (ως κατάσταση).
Χορηγούμενο
