Ο Τζέιμς Γουάτσον, ο Αμερικανός βιολόγος που άλλαξε για πάντα την ιστορία της επιστήμης με την ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 97 ετών, όπως ανακοίνωσε το Cold Spring Harbor Laboratory (CSHL), το ερευνητικό ίδρυμα με το οποίο συνεργαζόταν επί δεκαετίες.
Ο Γουάτσον, μαζί με τον Φράνσις Κρικ, αποκάλυψαν το 1953 τη δομή του DNA — μια ανακάλυψη που θεωρείται θεμέλιος λίθος της σύγχρονης βιολογίας. Οι δύο επιστήμονες, μαζί με τον Μόρις Γουίλκινς, τιμήθηκαν το 1962 με το Νόμπελ Ιατρικής, ανοίγοντας νέους δρόμους στη γενετική, τη βιοτεχνολογία και την ιατρική έρευνα.
Από τη Σορβόννη στη διπλή έλικα
Γεννημένος στο Σικάγο το 1928, ο Γουάτσον σπούδασε βιολογία και ορνιθολογία, όμως σύντομα τον κέρδισε η μελέτη του DNA. Μετά από ένα συνέδριο στη Νάπολη, αφοσιώθηκε στην αποκρυπτογράφηση της δομής του μορίου που κρύβει το «μυστικό της ζωής».
Το 1953, οι Γουάτσον και Κρικ δημοσίευσαν στο περιοδικό Nature μια μόλις σελίδα, όπου παρουσίαζαν το μοντέλο της διπλής έλικας, εξηγώντας πώς οι βάσεις του DNA συνδέονται ανά ζεύγη — η αδενίνη (A) με τη θυμίνη (T) και η γουανίνη (G) με την κυτοσίνη (C). Αυτή η ανακάλυψη έδειξε για πρώτη φορά πώς αντιγράφεται και μεταφέρεται η γενετική πληροφορία από κύτταρο σε κύτταρο.
Μια καριέρα με σκιά
Παρότι το έργο του σημάδεψε την ιστορία της επιστήμης, η φήμη του Γουάτσον αμαυρώθηκε από σειρά ρατσιστικών και προσβλητικών δηλώσεων. Από τα σχόλια για τη συνάδελφό του Ρόζαλιντ Φράνκλιν μέχρι τις δηλώσεις του περί «διαφορετικής νοημοσύνης» ανάμεσα στις φυλές, ο Γουάτσον προκάλεσε επανειλημμένα αντιδράσεις.
Το CSHL, όπου διετέλεσε διευθυντής για 40 χρόνια, τον απομάκρυνε από τα καθήκοντά του, ενώ το 2019 του αφαίρεσε και τους τιμητικούς τίτλους του.
Το μετάλλιο του Νόμπελ και η «λύτρωση»
Αισθανόμενος απομονωμένος από την επιστημονική κοινότητα, ο Γουάτσον πούλησε το μετάλλιο του Νόμπελ του το 2014 σε δημοπρασία, συγκεντρώνοντας 4,7 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία διέθεσε σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα. Ο αγοραστής, ένας Ρώσος δισεκατομμυριούχος, του το επέστρεψε ως ένδειξη σεβασμού για τη συμβολή του στην επιστήμη.
Η κληρονομιά του
Παρά τις αντιφάσεις της προσωπικότητάς του, ο Τζέιμς Γουάτσον αφήνει πίσω του μια ανυπολόγιστη επιστημονική κληρονομιά. Η ανακάλυψη της δομής του DNA παραμένει σύμβολο της ζωής και της γνώσης — ένα επίτευγμα που εξακολουθεί να εμπνέει γενιές επιστημόνων σε όλο τον κόσμο.
Χορηγούμενο
