Ποιόν ετοιμάζουν για νέο Αρχιεπίσκοπο; Τα σχέδια διαδοχής του Ιερωνύμου μετά την περιπέτεια της υγείας του
Η πρόσφατη περιπέτεια υγείας του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Ιερωνύμου (87 ετών), έχει επαναφέρει δυναμικά στην επιφάνεια τα σενάρια για τη διαδοχή του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Αν και η Εκκλησία της Ελλάδος τηρεί απόλυτη σιγή, οι εκκλησιαστικοί κύκλοι έχουν ήδη αρχίσει να χαράσσουν το «σχέδιο της επόμενης μέρας» για την ηγεσία της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Ποιόν ετοιμάζουν για νέο Αρχιεπίσκοπο;
Αυτή τη στιγμή, διαγράφονται πέντε Μητροπολίτες που φέρεται να έχουν το προβάδισμα για την εκλογή ενός δραστήριου Προκαθημένου.
Οι Πέντε Πιθανοί Διάδοχοι και τα Χαρακτηριστικά τους
Η «πεντάδα» των Ιεραρχών που ακούγονται έντονα στους διαδρόμους της Ιεράς Συνόδου, δίνοντας μάχη για το προβάδισμα, είναι οι εξής:
- Γαβριήλ (Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος):
- Προβάδισμα: Δίνεται ως ο επικρατέστερος.
- Χαρακτηριστικό: Λόγω του νεαρού της ηλικίας του (σχετικά με τους υπόλοιπους), θεωρείται ο καταλληλότερος για να αφουγκραστεί τη νεολαία και να δώσει σύγχρονες λύσεις, βασισμένος πάντα στην Παράδοση.
- Δωρόθεος Β’ (Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου):
- Χαρακτηριστικό: Συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης αντίληψης και της «μεσοβασιλείας», καθώς έχει εισέλθει στην έβδομη δεκαετία της ζωής του.
- Χρυσόστομος (Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βόρειων Σποράδων):
- Ηλικία: 68 ετών.
- Χαρακτηριστικό: Θεωρείται προσκείμενος στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, με ορισμένους κύκλους στη Μονή Πετράκη να υποστηρίζουν ότι ο νυν Αρχιεπίσκοπος θα επιθυμούσε τη διαδοχή του από αυτόν. Δεν έχει αναπτύξει σοβαρές αντιπαλότητες εντός της Ιεραρχίας.
- Χρυσόστομος Γ’ (Μεσσηνίας):
- Ηλικία: 64 ετών.
- Χαρακτηριστικό: Καθηγητής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπήρξε η τελευταία χειροτονία του μακαριστού Χριστόδουλου. Είναι δυναμικός ιεράρχης και χαίρει ευρύτατης εκτίμησης.
- Χρυσόστομος (Πατρών):
- Χαρακτηριστικό: Εκφράζει τη σύγχρονη άποψη της συντηρητικής Ιεραρχίας. Ορισμένοι εκκλησιαστικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως διαθέτει τα χαρίσματα ενός εθναρχούντος δεσπότη.
Το Ρευστό Σώμα της Ιεραρχίας
Παρόλο που τα παραπάνω ονόματα δείχνουν να έχουν προβάδισμα αυτή τη στιγμή, το Σώμα της Ιεραρχίας παραμένει ρευστό. Η εκλογή του νέου Προκαθημένου είναι μια σύνθετη διαδικασία και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να προκύψει στη διαδοχή κάποιο άλλο πρόσωπο που δεν έχει ακόμη αναδειχθεί. Η τελική απόφαση θα ληφθεί όταν έρθει η ώρα, με βάση τις ισορροπίες και τις συμμαχίες που θα διαμορφωθούν στο εσωτερικό της Εκκλησίας.
Η Διαδικασία Εκλογής του Προκαθημένου
Η εκλογή του Αρχιεπισκόπου ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα μόλις χηρεύσει ο αρχιεπισκοπικός θρόνος (λόγω θανάτου ή παραίτησης του Προκαθημένου).
1. Χηρεία Θρόνου και Τοποτηρητεία
- Τοποτηρητής: Την ημέρα που χηρεύει ο Θρόνος, αναλαμβάνει καθήκοντα Τοποτηρητή ο εν ενεργεία Μητροπολίτης της Εκκλησίας της Ελλάδος που έχει τα πρεσβεία της Αρχιεροσύνης (δηλαδή είναι ο παλαιότερος σε χειροτονία Αρχιερέας).
- Σύγκληση Ιεραρχίας: Εντός πέντε ημερών από τη χηρεία, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (Δ.Ι.Σ.) υπό την προεδρία του Τοποτηρητή αναγγέλλει επισήμως τη χηρεία και ορίζει την ημερομηνία της έκτακτης σύγκλησης της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, η οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός είκοσι ημερών από τη χηρεία.
2. Η Εκλογική Συνεδρίαση
- Σώμα Εκλογής: Τον Αρχιεπίσκοπο εκλέγουν όλοι οι εν ενεργεία Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, συγκροτώντας την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας (πλην του αποχωρήσαντος Αρχιεπισκόπου).
- Εκλόγιμοι: Εκλόγιμοι για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο είναι:
- Όλοι οι Έλληνες το γένος εν ενεργεία Μητροπολίτες (τόσο της Εκκλησίας της Ελλάδος όσο και των ομόδοξων Εκκλησιών).
- Οι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο των προς αρχιερατεία εκλογίμων κληρικών της Εκκλησίας της Ελλάδος.
- Απαρτία: Απαρτία θεωρείται ότι υπάρχει αν παρευρίσκονται τα 2/3 των εν ενεργεία Μητροπολιτών. Εάν δεν επιτευχθεί αυτή η απαρτία, η Σύνοδος συνέρχεται την επόμενη εργάσιμη ημέρα και θεωρείται ότι έχει απαρτία ανεξαρτήτως αριθμού παρόντων.
3. Η Διαδικασία της Ψηφοφορίας
Η εκλογή διενεργείται σε μία και μόνη συνεδρίαση χωρίς διακοπή, η οποία περιλαμβάνει τρεις διαδοχικές ψηφοφορίες:
- Α’ Ψηφοφορία (Κατάρτιση Τριπροσώπου): Οι Μητροπολίτες ψηφίζουν τους υποψηφίους. Για να εκλεγεί κάποιος στο τριπρόσωπο, πρέπει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών. Εάν περισσότεροι από τρεις συγκεντρώσουν την απόλυτη πλειοψηφία, εκλέγονται οι τρεις πρώτοι σε ψήφους. Εάν λιγότεροι από τρεις λάβουν απόλυτη πλειοψηφία, η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να σχηματιστεί το τριπρόσωπο.
- Β’ Ψηφοφορία (Εκλογή Αρχιεπισκόπου): Στη δεύτερη ψηφοφορία, τα μέλη της Ιεραρχίας ψηφίζουν μεταξύ των τριών προσώπων που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους (τριπρόσωπο). Αρχιεπίσκοπος εκλέγεται αυτός που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων.
- Γ’ Ψηφοφορία (Επανάληψη): Αν κανένας από τους τρεις δεν λάβει την απόλυτη πλειοψηφία στη δεύτερη ψηφοφορία, γίνεται επαναληπτική ψηφοφορία μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους. Εκλέγεται αυτός που λάβει τους περισσότερους ψήφους (σχετική πλειοψηφία).
4. Επικύρωση και Ενθρόνιση
- Δημόσια Ανακοίνωση: Ο νεοεκλεγείς Αρχιεπίσκοπος ανακοινώνεται αμέσως.
- Πολιτεία: Ακολουθεί η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την επικύρωση της εκλογής από την Πολιτεία.
- Διαβεβαίωση: Ο νέος Αρχιεπίσκοπος δίνει διαβεβαίωση ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας, παρουσία της Δ.Ι.Σ. και του αρμόδιου Υπουργού.
- Ενθρόνιση: Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την επίσημη ενθρόνιση του νέου Προκαθημένου στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών.
Χορηγούμενο
