Πώς και γιατί πούλησε η Ρωσία την Αλάσκα στις ΗΠΑ; Η μεγάλη συμφωνία που άλλαξε την Παγκόσμια Ιστορία
Η Αλάσκα, η μεγαλύτερη σε έκταση πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών, βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι αυτό το αχανές και πλούσιο σε φυσικούς πόρους έδαφος δεν ανήκε πάντα στις ΗΠΑ, αλλά πωλήθηκε από τη Ρωσία το 1867 για ένα ποσό που σήμερα φαντάζει αστείο; Η «Αγορά της Αλάσκας» αποτέλεσε μια από τις πιο στρατηγικές και, αρχικά, παρεξηγημένες συμφωνίες στην ιστορία των ΗΠΑ.
Η Αλάσκα, με έκταση 1.723.337 τετραγωνικά χιλιόμετρα, βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Βερίγγειου Πορθμού, απέναντι από τη Σιβηρία. Η περιοχή είχε κατοικηθεί για χιλιάδες χρόνια από ιθαγενείς φυλές, ενώ η ρωσική εξερεύνηση ξεκίνησε τον 17ο αιώνα. Το 1741, ο εξερευνητής Βίτους Μπέρινγκ έφτασε στις δυτικές ακτές της, ανοίγοντας τον δρόμο για τους Ρώσους γουνεμπόρους. Η Ρωσοαμερικανική Εταιρεία, που ιδρύθηκε το 1799, εγκατέστησε οικισμούς και κυριάρχησε στο εμπόριο γούνας.
Πώς και γιατί πούλησε η Ρωσία την Αλάσκα στις ΗΠΑ;
Στα μέσα του 19ου αιώνα, η ρωσική παρουσία στην Αλάσκα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα. Ο πληθυσμός ήταν μικρός, οι αποστάσεις τεράστιες, και η διαχείριση της περιοχής εξαιρετικά δαπανηρή. Η Ρωσία είχε μόλις βγει ηττημένη από τον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856), γεγονός που είχε επιβαρύνει την οικονομία της.
Ταυτόχρονα, υπήρχε ο έντονος φόβος ότι η Βρετανία, με την ισχυρή παρουσία της στον γειτονικό Καναδά, θα μπορούσε να καταλάβει την Αλάσκα με μια απλή στρατιωτική επιχείρηση. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ρωσία δεν θα είχε μόνο χάσει τα εδάφη της, αλλά θα είχε και έναν ισχυρό αντίπαλο ακριβώς απέναντι από τις ανατολικές της ακτές.
Η συμφωνία που άλλαξε την Παγκόσμια Ιστορία
Ο τσάρος Αλέξανδρος Β’ αποφάσισε ότι η πώληση της Αλάσκας ήταν η καλύτερη λύση. Οι διαπραγματεύσεις, που ξεκίνησαν διστακτικά το 1857, ολοκληρώθηκαν με την υπογραφή της συμφωνίας στις 30 Μαρτίου 1867. Οι ΗΠΑ αγόρασαν την Αλάσκα έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων, ένα ποσό που αντιστοιχεί σε μόλις 4,74 δολάρια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Η αγορά, γνωστή ως «τρέλα του Σιούαρντ» από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Γουίλιαμ Χ. Σιούαρντ που τη διαπραγματεύτηκε, αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από πολλούς Αμερικανούς. Θεωρούσαν ότι η κυβέρνηση είχε σπαταλήσει χρήματα για μια παγωμένη, άγονη γη.
Ωστόσο, η αξία της Αλάσκας αποδείχθηκε ανεκτίμητη. Η ανακάλυψη χρυσού στο Κλοντάικ το 1896 προκάλεσε «πυρετό», ενώ η ύπαρξη πετρελαίου είχε ήδη επιβεβαιωθεί από τις αρχές του 20ου αιώνα. Η ανακάλυψη του πετρελαϊκού κοιτάσματος στον Κόλπο Prudhoe το 1968, σε συνδυασμό με την κατασκευή του αγωγού Trans-Alaska Pipeline, μετέτρεψε την πολιτεία σε έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου των ΗΠΑ.
Η Αλάσκα, που έγινε επίσημη Πολιτεία των ΗΠΑ το 1959, δικαίωσε τελικά την επένδυση του Σιούαρντ. Η στρατηγική της θέση και οι πλούσιοι φυσικοί της πόροι την καθιστούν έναν πολύτιμο θησαυρό, και η αγορά της από τη Ρωσία παραμένει ένα από τα πιο αξιοσημείωτα «deal» στην παγκόσμια ιστορία.
Χορηγούμενο
