Πως βγήκε η φράση με τις υγείες σου και ποιός την είπε πρώτος; Τα ιστορικά γεγονότα και οι αρχαίες προκαταλήψεις
Αν έχετε εργαστεί ποτέ σε ένα γραφείο, σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει το εξής: μόλις κάποιος φτερνιστεί, όλοι, εντελώς αυθόρμητα, του ευχόμαστε «γείτσες!». Όταν όμως κάποιος βήχει, δεν λέμε τίποτα. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί συμβαίνει αυτό;
Πως βγήκε η φράση με τις υγείες σου και ποιός την είπε πρώτος;
Η συνήθεια να ευχόμαστε σε κάποιον που φτερνίζεται δεν είναι, όπως ίσως πιστεύουμε, καθαρά ελληνική. Αντίστοιχες ευχές υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία, για παράδειγμα, λένε «God bless you», ενώ οι Γερμανοί, πιο άμεσοι και πρακτικοί, χρησιμοποιούν το «Gesundheit», που σημαίνει απλά «υγεία».
Για να βρούμε την αρχή αυτής της παράδοσης, πρέπει να ταξιδέψουμε πίσω στον χρόνο. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να λένε «να σε προσέχει ο Δίας», ενώ οι αρχαίοι Έλληνες εύχονταν επίσης «καλή και μακρά υγεία».
Τι είναι η μαρμάγκα; Η τρομακτική ιστορία πίσω από τη φράση
Η φράση «με τις υγείες σου» έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής τον 6ο αιώνα, όταν ο Πάπας Γρηγόριος ο Μέγας την είπε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της μεγάλης επιδημίας βουβωνικής πανώλης. Εκείνη την εποχή, το φτέρνισμα θεωρούνταν ένα από τα πρώτα και πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της ασθένειας.
«Φωνή βοώντος εν τη ερήμω»: Η άγνωστη ιστορία πίσω από τη φράση και η σπουδαία προφητεία
Οι αρχαίες προκαταλήψεις
Πέρα από τα ιστορικά γεγονότα, υπάρχουν και αρχαίες προκαταλήψεις που εξηγούν αυτή τη συνήθεια. Πολλοί πίστευαν ότι το φτέρνισμα μπορούσε να προκαλέσει τη διαφυγή της ψυχής από το σώμα μέσω της μύτης, οπότε η ευχή λειτουργούσε ως προστασία. Κάποιοι άλλοι είχαν την ακριβώς αντίθετη άποψη, ότι δηλαδή τα κακά πνεύματα χρησιμοποιούσαν το φτέρνισμα ως ευκαιρία για να «εισέλθουν» στο σώμα.
Από το Βυζάντιο στο σήμερα: Η άγνωστη ιστορία πίσω από τη φράση «πέρασε η μπογιά της»
Σήμερα, η παράδοση αυτή έχει εκσυγχρονιστεί. Μετά το «γείτσες!», πλέον, δεν αποκλείεται να ακούσεις και την ερώτηση «έχεις κάνει τεστ για κορονοϊό;»… Επιβεβαιώνοντας, πως η υγεία παραμένει στο επίκεντρο της ευχής, ακόμη και σε καιρούς πανδημίας.
Χορηγούμενο