Η Αττική βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα οξύ πρόβλημα λειψυδρίας. Καθώς τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες έχουν φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, σηματοδοτώντας κίνδυνο εξάντλησής τους μέσα στην επόμενη διετία, αν δεν αλλάξουν οι επικρατούσες τάσεις.
Τα Στοιχεία που Σημαίνουν «Συναγερμό»
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, στις 27 Οκτωβρίου 2025, οι τέσσερις ταμιευτήρες (με την προσθήκη του Εύηνου) περιείχαν συνολικά λιγότερα από 380 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Αυτό αντιστοιχεί μόλις στο περίπου 25% της συνολικής τους χωρητικότητας, δηλαδή σχεδόν τα τρία τέταρτα των ταμιευτήρων είναι άδεια.
Ο ρυθμός εξάντλησης των αποθεμάτων είναι ανησυχητικός:
- 37% μείωση το τελευταίο 12μηνο.
- 40% μείωση από την 1η Ιανουαρίου 2025.
Υπολογίζεται ότι τα διαθέσιμα αποθέματα επαρκούν για περίπου έναν με ενάμιση χρόνο, ακόμη και χωρίς βροχοπτώσεις. Η Ελλάδα, λόγω του κινδύνου λειψυδρίας, κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως.
Η Κλιματική Κρίση και οι Απολήψεις Νερού
Οι συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική κρίση επιδεινώνουν την κατάσταση. Οι βροχές πλέον έρχονται ως ισχυρές καταιγίδες, με αποτέλεσμα η τεράστια ποσότητα νερού να μην απορροφάται ομαλά από το φυσικό περιβάλλον. Ενώ η μείωση της χιονόπτωσης αφαιρεί μια σταθερή πηγή νερού από τον υδροφόρο ορίζοντα.
Πέρα από την ξηρασία, την κατάσταση επιβαρύνουν:
- Απαρχαιωμένο Δίκτυο: Το δίκτυο ύδρευσης, μαζί με τις παράνομες χρήσεις, ευθύνεται για τεράστιες απώλειες που, σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ, φτάνουν το 30%.
- Άρδευση: Η κατασπατάληση πολύτιμου γλυκού νερού από μεθόδους άρδευσης όπως ο καταιονισμός (αντί του στάγδην ποτίσματος).
- Τουρισμός: Η έκρηξη του τουρισμού έχει αυξήσει τις απολήψεις νερού για ύδρευση κατά περίπου 150% από το 2000 έως σήμερα (έκθεση Deloitte), επηρεάζοντας και την Αθήνα.
Η Αλλοίωση των Υδάτινων Πόρων και το «Μπάζωμα»
Η πίεση στα υδατικά αποθέματα συνδέεται άμεσα με τη διαχείριση των αστικών και φυσικών πόρων.
- Μείωση Ρεμάτων: Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τα ανοιχτά ρέματα στην Αττική έχουν μειωθεί από 1.280 χιλιόμετρα το 1945 σε μόλις 434 χιλιόμετρα σήμερα, δηλαδή μείωση 66,4%.
- Μπάζωμα: Η απώλεια οφείλεται στο «μπάζωμα» και την καταπάτηση των ρεμάτων. Κυρίως για οικιστικές ανάγκες. Υπολογίζεται ότι μόνο στην Αττική έχουν μπαζωθεί περίπου 550 χιλιόμετρα ρέματα και χείμαρροι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ιλισός, που πλέον «κυλά» εξ ολοκλήρου υπόγεια.
- Απορρόφηση Βροχής: Η κατάσταση έχει αντιστραφεί: ενώ παλαιότερα το 80% των νερών της βροχής απορροφούνταν από το έδαφος, πλέον το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος καταλήγει στη θάλασσα.
Μέτρα και Λύσεις: Από τη Συλλογή Βρόχινου Νερού στον «Βομβαρδισμό» Σύννεφων
Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει ένα πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
1. Αξιοποίηση Βρόχινου Νερού: Η συλλογή και αξιοποίηση του βρόχινου νερού (ομβροδεξαμενές) αποτελεί στρατηγική λύση.
- Σε κρατικό επίπεδο, απαιτούνται μεγάλα έργα, όπως φράγματα, και μακροχρόνιος σχεδιασμός για ύδρευση, άρδευση και παραγωγή ενέργειας.
- Σε ατομικό επίπεδο, το βρόχινο νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πότισμα, πλύσεις ή χρήση στην τουαλέτα, μειώνοντας την εξάρτηση από το δίκτυο. Η καθηγήτρια-υδρολόγος Ελισσάβετ Φελώνη σημειώνει ωστόσο ότι το κόστος εγκατάστασης ομβροδεξαμενών δεν αποσβένεται εύκολα με τις σημερινές τιμές νερού. Καθιστώντας αναγκαία τη συμμετοχή του κράτους.
2. Τεχνητή Βροχόπτωση (Τουρκία): Χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Όπως η Τουρκία (με αποθέματα στο 25% στην Κωνσταντινούπολη και 16% στην Άγκυρα), εξετάζουν την εκτεταμένη χρήση της μεθόδου του «βομβαρδισμού-ιονισμού» των σύννεφων για πρόκληση βροχόπτωσης. Η μέθοδος αυτή, που είχε εφαρμοστεί με επιτυχία και στην Ελλάδα το 1993, θεωρείται ωστόσο μερική και προσωρινή λύση.
Χορηγούμενο
