Με χιλιάδες θανάτους συνδέεται ένα φάρμακο για το άγχος, το οποίο έχει συνταγογραφηθεί σε περισσότερους από 8 εκατομμύρια ανθρώπους στη Βρετανία, όπως μεταδίδει η βρετανική εφημερίδα «The Guardian».
Ειδικότερα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, έχουν εκφραστεί ανησυχίες για τον αντίκτυπο της πρεγκαμπαλίνης, η οποία χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για τη θεραπεία του άγχους, καθώς και της επιληψίας και του νευρικού πόνου, με έναν να αναφέρει ότι η συνταγογράφησή του είναι σαν να «πουλάς ένα αυτοκίνητο χωρίς φρένα».
Η χρήση του εν λόγω αγχολυτικού μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση, με μερικούς ανθρώπους να εθίζονται στην «ευφορία» που μπορεί να προκαλέσει η λήψη του, ενώ άλλοι εξαρτώνται από τα χαλαρωτικά συναισθήματα που μπορεί να επιφέρει.
Όσοι έχουν εθιστεί σε αυτό το έχουν συγκρίνει με την προσπάθεια να απογαλακτιστούν από τη μορφίνη και την οξυκωδόνη, δύο φάρμακα που είναι διαβόητα για τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στους ανθρώπους που προσπαθούν να τα κόψουν.
Έχει συνδεθεί με σχεδόν 3.400 θανάτους στη Βρετανία μόνο την τελευταία πενταετία, με το φάρμακο να σχετίζεται με 779 θανάτους το 2022 – από μόλις εννέα μια δεκαετία νωρίτερα, το 2012.
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι έχει τον ταχύτερα αυξανόμενο αριθμό θανάτων από οποιοδήποτε άλλο φάρμακο στο Ηνωμένο Βασίλειο και είναι μόνο πίσω από τα οπιούχα (όπως ηρωίνη και μορφίνη), την κοκαΐνη και τις βενζοδιαζεπίνες (όπως το Valium και το Xanax) στον αριθμό των θανάτων με τους οποίους συνδέεται.
«Το φάρμακο αυτό άλλαξε τελείως τον γιο μου»
Μεταξύ εκείνων που απεβίωσαν αφού τους χορηγήθηκε πρεγκαμπαλίνη, είναι ο Άλεξ Κόταμ, ένας μηχανικός λογισμικού που κατέληξε μετά από υπερβολική δόση αφού εθίστηκε στο φάρμακο.
Η μητέρα του Μισέλ είπε στους Sunday Times ότι το φάρμακο, το οποίο συνταγογραφήθηκε σε 8,6 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αγγλία το 2022, «άλλαξε τελείως» τον γιο της και τον οδήγησε να έχει «εμμονή» με την αναδημιουργία των επιπτώσεών του.
Ο Άλεξ, που ήταν μόλις 27 ετών όταν πέθανε, είχε αναπτύξει άγχος και κατάθλιψη μετά τον θάνατο του πατέρα του, όταν ήταν 13 ετών.
Του συνταγογραφήθηκε πρεγκαμπαλίνη όταν ήταν 25 ετών, καθώς πάλευε να αντιμετωπίσει το ακρωτηριαστικό άγχος, και η Μισέλ λέει ότι αρχικά τον βοήθησε να ξαναβρεί τη ζωή του – θα γινόταν μηχανικός λογισμικού και η αυτοπεποίθησή του βελτιωνόταν.
Ωστόσο, η ανοχή του στο φάρμακο αυξήθηκε, πράγμα που σημαίνει ότι η δόση του έπρεπε επίσης να συνεχίσει να αυξάνεται προκειμένου να νιώθει τα αποτελέσματα.
Όταν ένας γιατρός του είπε ότι θα έπρεπε να σταματήσει να το παίρνει, ο Άλεξ άρχισε να αγοράζει το φάρμακο καθώς και άλλα, όπως το παυσίπονο τραμαδόλη, διαδικτυακά χωρίς ιατρική συνταγή.
Ο Άλεξ βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στο Σάλφορντ το 2021, με μια έρευνα που διαπίστωσε ότι πέθανε από «ακούσια υπερβολική δόση» πρεγκαμπαλίνης και τριών άλλων φαρμάκων.
Η μητέρα του είπε στους The Sunday Times: «Είχε ξεπεράσει κάθε εμπόδιο που είχε βρεθεί στον δρόμο του, αλλά το φάρμακο τον έπιασε τόσο δυνατά που απλά δεν μπορούσε να δει διέξοδο. Πόσες άλλες ζωές θα επηρεαστούν αν συνεχίσουν να μην συμβουλεύουν τους ασθενείς ότι μπορεί να εθιστούν;».
Μια γυναίκα είπε από την πλευρά της, ότι η προσπάθεια να κόψεις το φάρμακο σε κάνει «να νιώθεις ότι πεθαίνεις».
«Είναι ακριβώς όπως η οξυκωδόνη και τα οπιούχα»
Η Ντέμπι Λου είχε πάρει το φάρμακο μετά από ζημιά στη σπονδυλική στήλη της σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, αλλά συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να σταματήσει να το λαμβάνει όταν η απώλεια μνήμης την έκανε να ξεχάσει να πάρει την εξάχρονη κόρη της από το σχολείο.
Αλλά είπε ότι η λίστα με τις παρενέργειες όταν προσπάθησε να σταματήσει -συμπεριλαμβανομένου του τρέμουλου, της αϋπνίας, της έλλειψης όρεξης, του εμετού, της διάρροιας και του άγχους- την έκανε να βιώσει μια δύσκολη εμπειρία.
«Είναι ακριβώς όπως η οξυκωδόνη και τα οπιούχα, οι άνθρωποι έχουν υποτιμήσει τη ζημιά που μπορεί να προκληθεί. Εμπιστεύτηκα τον γιατρό μου. Αυτή η εμπιστοσύνη έχει σπάσει», είπε.
Μερικοί γιατροί έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με το πόσο εύκολο είναι να εθιστείς σε αυτό, ειδικά όταν οι ασθενείς δεν προειδοποιούνται σωστά για τις επιπτώσεις του.
Ο Δρ Mark Horowitz, ο οποίος είναι κλινικός ερευνητής στο NHS, συνέκρινε τη συνταγογράφηση του φαρμάκου με την «πώληση αυτοκινήτων χωρίς φρένα».
Είπε στους The Sunday Times: «Πώς μπορεί να υπάρχουν αυξανόμενοι θάνατοι από πρεγκαμπαλίνη και μια τεράστια έκρηξη συνταγών, με όλα αυτά τα προβλήματα, και ωστόσο οι γιατροί να συνεχίζουν χρησιμοποιούν αυτό το φάρμακο για τη θεραπεία του άγχους;».
Οι παρενέργειες του φαρμάκου
Ο καθηγητής Ίαν Χάμιλτον, ο οποίος είναι επίτιμος συνεργάτης στον τομέα του εθισμού στο Τμήμα Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του York, είπε στη MailOnline πέρυσι ότι η πρεγκαμπαλίνη αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπεία για άτομα που υποφέρουν από χρόνιο πόνο. Είπε επίσης ότι για τους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που ζουν με χρόνιο πόνο ήταν «κυριολεκτικά σωτήριο» καθώς τους επέτρεψε να συνεχίσουν τις καθημερινές δραστηριότητες. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι οι ιδιότητές του σημαίνουν ότι μπορεί να καθιστούν εύκολο για μερικούς ανθρώπους να εθιστούν σε αυτό.
«Το Pregabalin είναι κάτι που υπάρχει εδώ και δεκαετίες, αλλά οι συνταγές έχουν ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τότε ήταν που οι επαγγελματίες υγείας ανησυχούσαν για αυτό. Έχει παράδοξα αποτελέσματα. Προκαλεί ευεξία αλλά ταυτόχρονα σε χαλαρώνει. Αυτό αναζητούν οι χρήστες ψυχαγωγίας, αυτό το είδος ήπιας ευφορίας».
«Οι παρενέργειές του είναι αρκετά ποικίλες. Μπορούν να περιλαμβάνουν ζάλη και λήθη, αναπνευστική στέρηση, δυσκολία στην αναπνοή. Αυτό που συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους είναι ότι λαμβάνουν μειωμένες συνταγές, αλλά στη συνέχεια προμηθεύονται περισσότερο από το φάρμακο μόνοι τους», είπε.
Ο καθηγητής Χάμιλτον σημείωσε ότι υπήρξε μια αξιοσημείωτη αύξηση στη χρήση οπιοειδών το 2021, κατά τη διάρκεια του lockdown του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ανέφερε ότι ο λόγος πίσω από αυτό οφειλόταν εν μέρει στο γεγονός ότι περισσότεροι άνθρωποι περνούσαν χρόνο σε εσωτερικούς χώρους και ως εκ τούτου θα χρησιμοποιούσαν οπιοειδή για να βοηθήσουν τον εαυτό τους να χαλαρώσει σε μια στρεσογόνα στιγμή για πολλούς.
Πρόσθεσε ότι υπήρξε επίσης μια αύξηση στη χρήση πιο ευρέως διαθέσιμων οπιοειδών όπως η πρεγκαμπαλίνη που αντικατέστησε την ηρωίνη που εκείνη την εποχή ήταν σπάνια.
Ο καθηγητής Χάμιλτον είπε ότι οι άνθρωποι θα ψάξουν να αγοράσουν φάρμακα μέσω Διαδικτύου, κάτι που στη συνέχεια γίνεται «πλήρης λαχειοφόρος αγορά», καθώς δεν υπάρχει εγγύηση για το τι υπάρχει στο φάρμακο ή ποια είναι η δόση. «Όταν αγοράζεις φάρμακα μέσω Διαδικτύου, είναι σαν μια λοταρία. Ποτέ δεν ξέρετε τι είναι αυτό που παίρνετε και δεν ξέρετε αν η δόση είναι αυτή που σας λένε ότι είναι. Θα μπορούσε να είναι τέσσερις ή πέντε φορές πιο δυνατό από όσο νομίζεις. Οι άνθρωποι ανακαλύπτουν πολύ γρήγορα ότι έχουν πάρει πάρα πολλά πριν να είναι πολύ αργά», είπε.
Ο καθηγητής Χάμιλτον εξήγησε ότι η καταστολή της συνταγογράφησης πρεγκαμπαλίνης θα σημαίνει απλώς ότι ένα άλλο οπιοειδές θα πάρει σύντομα τη θέση του. «Υπάρχει μεγάλη αντίσταση και απροθυμία να σταματήσουν οι γιατροί να το συνταγογραφούν γιατί ποια είναι η εναλλακτική. Αν δούμε περιορισμό της πρεγκαμπαλίνης, τότε θα υπάρξει άλλο φάρμακο που θα ακολουθήσει. Η διακοπή της κρίσης των οπιοειδών είναι ένα ζήτημα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Οι μεμονωμένοι γενικοί ιατροί δεν υπόκεινται σε μεγάλο έλεγχο. Χρειαζόμαστε την κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας να είναι πιο έξυπνοι για την επίλυση αυτού του προβλήματος».
Επίσης, πρόσθεσε ότι η επανεξέταση των ασθενών που χρησιμοποιούν πρεγκαμπαλίνη πιο τακτικά θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι δεν το χρησιμοποιούν υπερβολικά.
Εάν καταστεί προφανές ότι ένας ασθενής μπορεί να χρειαστεί να μειώσει τη συνταγή του, τότε μπορεί να συζητήσει με τον γιατρό του πώς μπορεί να αλλάξουν τα πράγματα.
Χορηγούμενο
