Το ελληνικό Πεντάγωνο και η άγνωστη ιστορία του μέχρι το σήμερα και σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο της Μεσογείων
Με μια λαμπρή τελετή εγκαινίων, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) παρουσίασε τη ριζικά ανανεωμένη, βιοκλιματική όψη του, σηματοδοτώντας τη μετάβαση του ιστορικού κτιρίου σε μια νέα εποχή. Το «Ελληνικό Πεντάγωνο», η διοικητική καρδιά των Ενόπλων Δυνάμεων και αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, αποκτά πλέον μια σύγχρονη, ενεργειακά αναβαθμισμένη και βαθιά συμβολική ταυτότητα.
Από το 1940 στο Στρατόπεδο «Παπάγου»: Η Ιστορία της Έδρας
Η ανάγκη για κεντρική διοίκηση των ελληνικών δυνάμεων γεννήθηκε με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940, με τη συγκρότηση του Γενικού Στρατηγείου στο Ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». Μετά το τέλος των επιχειρήσεων, το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) στεγάστηκε προσωρινά στον πρώτο όροφο της σημερινής Βουλής.
Το 1950 ιδρύεται το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η αναζήτηση μόνιμης στέγης για το ΓΕΣ κατέληξε, σχεδόν τυχαία, στη σημερινή έκταση των 221.000 τ.μ. μεταξύ Παπάγου, Χολαργού και Ψυχικού. Η περιοχή αυτή, που στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο λειτουργούσε ως αεροδρόμιο, προοριζόταν αρχικά για νοσοκομείο. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1951 με πόρους του «Σχεδίου Μάρσαλ», ωστόσο το 1954 αποφασίστηκε οριστικά η εγκατάσταση εκεί του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Από το 1955 και εξής, το κεντρικό κτίριο, γνωστό ως Στρατόπεδο «Παπάγου», αποτελεί την έδρα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η Νέα Βιοκλιματική Όψη: Τέχνη, Μνήμη και Ενέργεια
Η ριζική ανακαίνιση της νότιας όψης του κεντρικού κτιρίου, μία από τις προτεραιότητες του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, δεν αφορούσε απλώς μια αισθητική αναβάθμιση, αλλά έναν ολιστικό βιοκλιματικό και μνημειακό μετασχηματισμό.
«Κιβωτός Εθνικής Μνήμης» – Το Συμβολικό Κέντρο
Στο επίκεντρο της ανάπλασης βρίσκεται το έργο του διεθνούς φήμης Έλληνα Γλύπτη, καθηγητή Κώστα Βαρώτσου, με τίτλο «Κιβωτός Εθνικής Μνήμης». Η Κιβωτός αποτελείται από γυάλινες κολόνες μέγιστου ύψους έξι μέτρων, πάνω στις οποίες είναι χαραγμένα τα ονόματα των 121.692 πεσόντων των Εθνικών Αγώνων της Ελλάδας. Το φως διαπερνά το γυαλί, δημιουργώντας την αίσθηση ότι τα ονόματα «αιωρούνται» στον χώρο, μετατρέποντας το σημείο σε έναν βιωματικό τόπο μνήμης.
Δείτε το βίντεο από τα θεαματικά εγκαίνια του κτιρίου
Οι Ελαιώνες και η Αρχιτεκτονική Ενοποίηση
Το μνημείο πλαισιώνεται από δύο ελαιώνες (με 25 και 28 δέντρα), που συμβολίζουν την 25η Μαρτίου 1821 και την 28η Οκτωβρίου 1940 αντίστοιχα. Η νέα βιοκλιματική πρόσοψη, το μνημείο και ο περιβάλλων χώρος με τους ελαιώνες αντιμετωπίστηκαν ως ένα ενιαίο αρχιτεκτονικό σύνολο, σε σχεδίαση του κ. Βαρώτσου και της συνεργάτιδάς του, Χρυσάνθης Ασπρουλοπούλου.
Η Δομή της Νέας Όψης
Η νέα όψη, μήκους 340 μέτρων και ύψους 30 μέτρων, αποτελείται από λευκές περσίδες αλουμινίου, τοποθετημένες σε ρυθμό πύκνωσης και αραίωσης, δημιουργώντας την οπτική ψευδαίσθηση μιας αυστηρής κιονοστοιχίας.
- Η κεντρική σκάλα εισόδου έχει ελλειπτικό σχήμα, με το μεγαλύτερο σκαλοπάτι να φτάνει τα 73,8 μέτρα, και αντιμετωπίζεται ως ενιαίο γλυπτικό στοιχείο που προσδίδει σταθερότητα και αρμονία.
- Οι είσοδοι των Γενικών Επιτελείων (ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ) ενσωματώνονται στη σύνθεση ως διακοπή του ρυθμού, ενισχύοντας τη δυναμική και την αίσθηση κίνησης του κτιρίου.
- Ο νυχτερινός φωτισμός αναδεικνύει την καθετότητα των περσίδων χωρίς να αποκρύπτει τη λειτουργία του κτιρίου.
Περιβαλλοντική Αναβάθμιση
Στο πλαίσιο του έργου, καταργήθηκαν οι διάσπαρτοι χώροι στάθμευσης στο νότιο τμήμα του στρατοπέδου, δημιουργώντας έναν μικρό πνεύμονα πρασίνου στην πόλη με την προσθήκη νέων δέντρων, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στα 500. Η όλη παρέμβαση συμβάλλει στην ενίσχυση της λειτουργικότητας, της ασφάλειας και της ενεργειακής απόδοσης των εγκαταστάσεων.
Η Συνέχεια
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αναβάθμιση του Πενταγώνου θα συνεχιστεί με την ενεργειακή επέκταση της πρόσοψης στο σύνολο του κεντρικού κτιρίου και την ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων εργασίας, με στόχο τη μέγιστη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Στρατοπέδου «Παπάγου».
Χορηγούμενο
