Βιταμίνη D: Πως παράγεται από τον ήλιο και πώς βοηθά τον οργανισμό μας; Τα αντηλιακά και οι σοβαρές ασθένειες που προκαλεί η έλλειψή της
Παρά την ηλιοφάνεια που χαρακτηρίζει την Ελλάδα, η έλλειψη ή η ανεπάρκεια βιταμίνης D αποτελεί ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο, καθώς περίπου το 70% του πληθυσμού εμφανίζει χαμηλά επίπεδα αυτής της ζωτικής σημασίας βιταμίνης. Η βιταμίνη D, η οποία συντίθεται στο δέρμα μας μέσω της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού.
Η τακτική έκθεση στον ήλιο αναγνωρίζεται ως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αύξηση των επιπέδων βιταμίνης D, δεδομένου ότι λίγες μόνο τροφές περιέχουν σημαντικές ποσότητες. Ωστόσο, η υπερβολική έκθεση εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία, καθιστώντας την ισορροπημένη προσέγγιση απαραίτητη.
Αυτό είναι το μυστικό ίαμα των αρχαίων Σπαρτιατών
Βιταμίνη D: Πως παράγεται από τον ήλιο και πώς βοηθά τον οργανισμό μας;
Η βιταμίνη D, συχνά αποκαλούμενη και «βιταμίνη του ηλίου», παράγεται όταν η υπεριώδης ακτινοβολία Β (UVB) του ήλιου έρχεται σε επαφή με τη χοληστερίνη που βρίσκεται στα επιφανειακά κύτταρα του δέρματος. Αυτή η διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία, καθώς η βιταμίνη D εμπλέκεται στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου, συμβάλλοντας στην υγεία των οστών και μειώνοντας τον κίνδυνο οστεοπενίας και οστεοπόρωσης. Επιπλέον, χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με μια σειρά σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως διάφορες μορφές καρκίνου, κατάθλιψη, μυϊκή αδυναμία και αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας.
Από την άλλη πλευρά, οι διατροφικές πηγές βιταμίνης D είναι περιορισμένες. Τρόφιμα όπως το μουρουνέλαιο, ο ξιφίας, ο σολομός, ο τόνος, το μοσχαρίσιο συκώτι, ο κρόκος του αυγού και οι σαρδέλες περιέχουν βιταμίνη D, αλλά συχνά σε ποσότητες που δεν επαρκούν για την κάλυψη των ημερήσιων αναγκών, ειδικά σε περιπτώσεις έλλειψης.
Για όσους δεν έχουν τη δυνατότητα για τακτική έκθεση στον ήλιο, η λήψη ενός αξιόπιστου συμπληρώματος βιταμίνης D μπορεί να είναι μια αποτελεσματική λύση. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η UVB ακτινοβολία δεν διεισδύει μέσω των γυάλινων επιφανειών, επομένως η έκθεση στον ήλιο μέσω ενός παραθύρου δεν συμβάλλει στην παραγωγή βιταμίνης D.
Για τη μέγιστη σύνθεση βιταμίνης D μέσω της ηλιοθεραπείας, οι μεσημεριανές ώρες θεωρούνται οι πιο αποτελεσματικές, καθώς τότε η UVB ακτινοβολία είναι πιο έντονη και απαιτείται λιγότερος χρόνος έκθεσης. Μελέτες έχουν δείξει ότι λίγα λεπτά έκθεσης στον μεσημεριανό ήλιο μπορούν να οδηγήσουν στην παραγωγή σημαντικών ποσοτήτων βιταμίνης D. Αντίθετα, η απογευματινή έκθεση στον ήλιο έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου του δέρματος.
Βιταμίνη D: Πως παράγεται από τον ήλιο και πώς βοηθά τον οργανισμό μας; Το χρώμα του δέρματος
Το χρώμα του δέρματος επηρεάζει την ικανότητα σύνθεσης βιταμίνης D. Τα άτομα με σκουρότερο δέρμα, λόγω της μεγαλύτερης ποσότητας μελανίνης που δρα ως φυσικό αντηλιακό, χρειάζονται περισσότερο χρόνο έκθεσης στον ήλιο για να παράγουν την ίδια ποσότητα βιταμίνης D με τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα.
Η έκθεση μεγαλύτερης επιφάνειας δέρματος στον ήλιο αυξάνει την παραγωγή βιταμίνης D. Οι ειδικοί συνιστούν την έκθεση τουλάχιστον του 30% του σώματος για 10-30 λεπτά, 3 φορές την εβδομάδα. Για την αποφυγή εγκαυμάτων, συνιστάται η σταδιακή έκθεση και η χρήση αντηλιακού μετά από σύντομο χρονικό διάστημα.
Τι συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν τρώμε ζάχαρη;
Η χρήση αντηλιακού
Η χρήση αντηλιακού, αν και απαραίτητη για την προστασία από τις βλαβερές συνέπειες της υπεριώδους ακτινοβολίας, μπορεί να μειώσει σημαντικά την παραγωγή βιταμίνης D. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η καθημερινή χρήση αντηλιακού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να μην έχει σημαντική επίδραση στα συνολικά επίπεδα βιταμίνης D. Εάν ο στόχος είναι η αύξηση των επιπέδων βιταμίνης D, μια σύντομη έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακό για τα πρώτα λεπτά μπορεί να είναι ωφέλιμη.
Κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν η έκθεση στον ήλιο είναι περιορισμένη, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη D ή η λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να βοηθήσει στην διατήρηση επαρκών επιπέδων.
Άμεση αποτοξίνωση του οργανισμού μέσα σε λίγες ώρες
Πως βοηθάει τον οργανισμό μας;
Μια πρωτοποριακή επιστημονική έρευνα, καρπός της συνεργασίας δύο κορυφαίων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων παγκοσμίως, του Harvard και του UCLA, έφερε στο φως έναν άκρως σημαντικό ρόλο της βιταμίνης D: τη ζωτική της συμβολή στην πρόσβαση των κυττάρων στις γενετικές πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες στο DNA τους.
Η συγκεκριμένη μελέτη, η οποία αρχικά απέδειξε αυτή τη σύνδεση το 2006, κατέδειξε ότι ενώ τα λευκά αιμοσφαίρια διαθέτουν στο γενετικό τους υλικό τις οδηγίες για την αντιμετώπιση του βακτηρίου της φυματίωσης, αδυνατούν να τις αξιοποιήσουν ελλείψει επαρκών επιπέδων βιταμίνης D. Αυτό υπογραμμίζει την κρίσιμη σημασία της βιταμίνης D ως ενός απαραίτητου «συνεργάτη» για την έκφραση των γονιδίων μας.
Το DNA κάθε κυττάρου μας περιέχει ένα πλήρες σύνολο οδηγιών για την επιβίωσή του, προσαρμοζόμενο στις εκάστοτε συνθήκες. Η «ανάγνωση» και η εκτέλεση αυτών των οδηγιών διευκολύνεται από ειδικούς υποδοχείς, οι οποίοι ρυθμίζουν τη λειτουργία περισσότερων από 2.500 γονιδίων. Αυτά τα γονίδια κωδικοποιούν πολλές πρωτεΐνες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ρύθμιση, την εξειδίκευση και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Εκτός από τους γνωστούς υποδοχείς που βρίσκονται στο έντερο και τα οστά, υποδοχείς βιταμίνης D έχουν εντοπιστεί και σε ζωτικά όργανα και συστήματα, όπως ο εγκέφαλος, ο προστάτης, ο μαστός, το κόλον, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και οι αγγειακοί και καρδιακοί μύες.
Επομένως, η βιταμίνη D αναδεικνύεται ως ένα ουσιαστικό «κλειδί» για την ενεργοποίηση του γενετικού μας υλικού, επιτρέποντας στα κύτταρα να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις διάφορες προκλήσεις.
Η πιο γνωστή λειτουργία της βιταμίνης D μέχρι πρότινος ήταν η ενίσχυση της απορρόφησης του ασβεστίου και του φωσφόρου από το έντερο, μια διαδικασία απαραίτητη για την δημιουργία και τη διατήρηση υγιών οστών και την εύρυθμη λειτουργία του νευρομυϊκού συστήματος. Ωστόσο, ακόμη και μια διατροφή πλούσια σε ασβέστιο δεν μπορεί να ωφελήσει τον οργανισμό εάν δεν υπάρχουν επαρκή επίπεδα βιταμίνης D για την απορρόφησή του.
Πρόσφατες και συνεχείς ερευνητικές προσπάθειες αποκαλύπτουν διαρκώς νέους ρόλους της βιταμίνης D στην ολιστική υγεία. Φαίνεται ότι συμβάλλει σημαντικά στη μείωση των φλεγμονών, στην αποτελεσματική ρύθμιση και ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην ανάπτυξη των κυττάρων και στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Ήδη από το 2008, διακεκριμένοι καθηγητές αμερικανικών πανεπιστημίων, μέσω μιας ανοιχτής επιστολής, καλούσαν την επιστημονική κοινότητα να αναγνωρίσει και να διαδώσει την ευρύτερη επίδραση της βιταμίνης D, πέρα από τον ρόλο της στην οστεοπόρωση, σε μια σειρά άλλων σοβαρών παθήσεων, όπως διάφορες μορφές καρκίνου, διαβήτη, πολλαπλή σκλήρυνση και άλλες ασθένειες. Η πρωτοβουλία αυτή έτυχε υποστήριξης από έγκριτα μέσα ενημέρωσης, όπως η Washington Post, αναδεικνύοντας την αυξανόμενη αναγνώριση της πολυδιάστατης σημασίας της βιταμίνης D για την ανθρώπινη υγεία.
Χορηγούμενο
