Αναφέρεται σε ένα σημαντικό χριστιανικό προσκύνημα στην Κωνσταντινούπολη. Γνωστό ως Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία Μπαλουκλιώτισσα. Βρίσκεται έξω από την παλιά δυτική πύλη της Σηλυβρίας. Σε μια περιοχή όπου οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες συνήθιζαν να περνούν την άνοιξη στα “παλάτια των πηγών”.
Η ονομασία “Μπαλουκλί” προέρχεται από την τουρκική λέξη “Balık” που σημαίνει ψάρι, και το συγκρότημα περιλαμβάνει ένα μοναστήρι, μια εκκλησία και το αγίασμα.
Υπάρχουν δύο κύριες ιστορίες για την ανακάλυψη του αγιάσματος.
Η πρώτη, όπως την περιγράφει ο Νικηφόρος Κάλλιστος, συνδέεται με τον μετέπειτα αυτοκράτορα Λέοντα τον Θράκα (Λέοντα τον Μέγα, 457-474 μ.Χ.). Ενώ ήταν απλός στρατιώτης στην Κωνσταντινούπολη, συνάντησε κοντά στη Χρυσή Πύλη έναν τυφλό που ζητούσε νερό. Καθώς έψαχνε, άκουσε μια φωνή που του υπέδειξε μια πηγή. Ο τυφλός ήπιε από το θολό νερό και θεραπεύτηκε αμέσως.
Αργότερα, όταν ο Λέων έγινε αυτοκράτορας, η ίδια προφητική φωνή του είπε να χτίσει μια εκκλησία δίπλα στην πηγή. Έτσι, ο Λέων ανήγειρε έναν μεγαλοπρεπή ναό αφιερωμένο στην Παναγία. Ονομάζοντας τον τόπο “Πηγή”. Ο Κάλλιστος δίνει μια λεπτομερή περιγραφή αυτού του ναού, αν και κάποιες λεπτομέρειες φαίνεται να ταιριάζουν περισσότερο στην κατασκευή που έγινε από τον Ιουστινιανό. Ωστόσο, ιστορικά είναι επιβεβαιωμένο ότι το 536 μ.Χ., στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης, συμμετείχε και ο Ζήνων. Ηγούμενος της “Οικίας της αγίας ενδόξου Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας εν τη Πηγή”.
Η δεύτερη εκδοχή, από τον ιστορικό Προκόπιο, τοποθετείται στις αρχές του 6ου αιώνα και αφορά τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό.
Ο Ιουστινιανός κυνηγούσε σε μια όμορφη περιοχή με πλούσια βλάστηση και νερά. Εκεί, σαν σε όραμα, είδε ένα μικρό παρεκκλήσι, πολλούς ανθρώπους και έναν ιερέα μπροστά σε μια πηγή. Του είπαν ότι αυτή ήταν “η πηγή των θαυμάτων”. Έτσι, έχτισε εκεί ένα μοναστήρι χρησιμοποιώντας υλικά που είχαν περισσέψει από την κατασκευή της Αγίας Σοφίας.
Η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής είναι κινητή, πράγμα που σημαίνει ότι η ημερομηνία της αλλάζει κάθε χρόνο ανάλογα με την ημερομηνία του Πάσχα. Συγκεκριμένα, εορτάζεται την Παρασκευή της Διακαινησίμου Εβδομάδας (Λαμπροβδομάδας), δηλαδή την Παρασκευή μετά το Πάσχα. Για το 2025, η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής είναι την Παρασκευή 25 Απριλίου, και τιμώνται τα ονόματα Πηγή και Ζωή.
Χορηγούμενο