3η Σεπτεμβρίου 1843: Η Επανάσταση που γέννησε το Σύνταγμα

Η 3η Σεπτεμβρίου 1843 αποτελεί μια κομβική ημερομηνία στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Ήταν η ημέρα που η αυξανόμενη δυσαρέσκεια κατά του βασιλιά Όθωνα και της βαυαρικής απολυταρχίας κορυφώθηκε σε μια επανάσταση που οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος. Σηματοδοτώντας τη μετάβαση της χώρας στην κοινοβουλευτική διακυβέρνηση.

 

Το Πλαίσιο της Επανάστασης: Οικονομική Κρίση και Λαϊκή Δυσαρέσκεια

Ωστόσο η Ελλάδα, λίγα χρόνια μετά την ανεξαρτησία της, βρισκόταν αντιμέτωπη με σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Η αδυναμία της κυβέρνησης να αποπληρώσει τα δάνεια οδήγησε τις Προστάτιδες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) να επιβάλουν σκληρά μέτρα λιτότητας και περικοπές. Οι απολύσεις και η μείωση των μισθών προκάλεσαν ευρεία δυσαρέσκεια. Η οποία διογκώθηκε από την απουσία πολιτικής συμμετοχής και την περιθωριοποίηση των αγωνιστών του ’21 από την εξουσία. Ακόμη, το αίτημα για Σύνταγμα, το οποίο θα έδινε φωνή στον λαό και θα περιόριζε την βασιλική εξουσία, έγινε το κεντρικό σύνθημα της εποχής.

Η Συνωμοσία και η Δράση

Επίσης η ιδέα της επανάστασης ήταν προϊόν συνωμοσίας τριών κορυφαίων προσωπικοτήτων της εποχής. Του Ιωάννη Μακρυγιάννη, του Ανδρέα Μεταξά και του Ανδρέα Λόντου. Στο σχέδιο μυήθηκε και ο συνταγματάρχης του Ιππικού, Δημήτριος Καλλέργης, η μετακίνηση του οποίου στην Αθήνα ήταν καθοριστική. Αν και οι αρχές είχαν πληροφορίες για το επικείμενο κίνημα, τα μέτρα που έλαβαν δεν στάθηκαν ικανά να το αποτρέψουν.

Ωστόσο τις πρώτες πρωινές ώρες της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, η φρουρά των Αθηνών, με επικεφαλής τον Δημήτριο Καλλέργη, στασίασε και παρατάχθηκε μπροστά στα Ανάκτορα (το σημερινό κτίριο της Βουλής). Την ίδια στιγμή, πλήθος κόσμου, με επικεφαλής τον Ιωάννη Μακρυγιάννη, κατέκλυσε την περιοχή φωνάζοντας “Ζήτω το Σύνταγμα”.

Η Παραχώρηση του Συντάγματος και οι Συνέπειες

Επιπλέον ο βασιλιάς Όθων, μετά από την επιμονή των επαναστατών και τις συμβουλές της βασίλισσας Αμαλίας, υποχώρησε. Αποδέχθηκε τα αιτήματα για συνταγματικές ελευθερίες και συμφώνησε να ορκιστεί ως συνταγματικός βασιλιάς. Ως αποτέλεσμα αυτής της ιστορικής κίνησης:

Η πλατεία μπροστά από τα Ανάκτορα μετονομάστηκε σε Πλατεία Συντάγματος.

Επίσης η 3η Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε ως εθνική εορτή.

Όλοι οι Βαυαροί που παρέμεναν στην Ελλάδα απολύθηκαν και αποχώρησαν από τη χώρα.

Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 ήταν ένα κίνημα που εξέφρασε τη βούληση του ελληνικού λαού για πολιτική ελευθερία και δημοκρατική συμμετοχή. Θέτοντας τις βάσεις για την εξέλιξη του πολιτικού συστήματος της Ελλάδας.