Άγιος Νικόλαος: Ο προστάτης των φτωχών και των ναυτικών – Η θαυματουργή εικόνα στο Κρεμλίνο

Στις 6 Δεκεμβρίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Νικολάου, που θεωρείται προστάτης των ναυτικών και των φτωχών.

Ο Αγιος Νικόλαος, Μικρασιάτης άγιος, γεννήθηκε το 270 στα Πάταρα της Λυκίας. Προερχόμενος από ευκατάστατη οικογένεια, έγινε επίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας, γνωστός και ως Νικόλαος Μύρων. Στα νεαρά του χρόνια, χάνοντας τους γονείς του, αφιέρωσε τη ζωή του στα Θεία. Έζησε μια περίοδο ως ασκητής, ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα. Κατά τη διάρκεια των διωγμών του Διοκλητιανού, υπέστη βασανιστήρια.

Με την έλευση του Μεγάλου Κωνσταντίνου στην εξουσία, ο Αγιος Νικόλαος απελευθερώθηκε, επαναλαμβάνοντας τον ρόλο του αρχιεπισκόπου. Διακρίθηκε για τη φιλανθρωπία του, ιδρύοντας νοσοκομεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Τον χαρακτηρίζει η παράδοση ως θαυματουργό, σώζοντας ανθρώπους και μετά τον θάνατό του. Απεβίωσε ειρηνικά το 343.

Τα λείψανά του, γνωστά και ως “Μυροβλύτης” λόγω του θαύματος της αναβλύζουσας θαυματουργικής οσμής, φυλάσσονταν στα Μύρα μέχρι τον 11ο αιώνα. Το 1087, ναύτες μετέφεραν τα περισσότερα στην Ιταλία, στη Μπάρι, όπου κατασκευάστηκε η Βασιλική του Αγίου Νικολάου για να φιλοξενήσει τα λείψανά του.

Τι λέει η παράδοση για τον Άγιο Νικόλαο

Ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης των ναυτικών, του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος, καθώς κατά τη διάρκεια της ζωής του συνέβησαν θαύματα που σχετίζονται με τη θάλασσα. Επίσης, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν προστάτης των φτωχών και διένειμε δώρα σε παιδιά και απόρους ανωνυμίας. Στη Δύση, η γιορτή του Αγίου Νικολάου, γνωστή ως Santa Claus, συνδέεται με τα Χριστούγεννα και την ανταλλαγή δώρων.

Κατά την ημέρα του Αγίου Νικολάου, στην περιοχή μας, πραγματοποιούνται παραδόσεις που συνδέονται με προβλέψεις για τον καιρό την επόμενη χρονιά. Αυτήν την ημέρα, ετοιμάζονται επίσης τελετουργικό ψωμί και πίτα με ψάρι. Στο τραπέζι προστίθενται βρασμένο καλαμπόκι, σιτάρι, νηστίσιμα ντολμαδάκια, πιπεριές, φασόλια. Ο Άγιος Νικόλαος αποτελεί τον πολιούχο άγιο πολλών περιοχών, όπως η Αλεξανδρούπολη, ο Βόλος, το Γαλαξείδι, η Κοζάνη, ο Πολύγυρος, η Σητεία και η Σύρος, καθώς και του Αγίου Νικολάου Λασιθίου.

Η θαυματουργή εικόνα του που σώθηκε από πολλές επιθέσεις

Ένας από τους είκοσι πύργους του Κρεμλίνου στη Μόσχα είναι μάλιστα ο πύργος του Αγίου Νικολάου, κατασκευασμένος το 1492. Από τον 16ο αιώνα, η εικόνα μάλιστα του Αγίου Νικολάου Μοζάινσκ διακοσμεί τον πύργο, γεγονός που συντελούσε στην επίσημη τελετή παρελάσεων και στεφανώσεων των Τσάρων στο Κρεμλίνο για 500 χρόνια.

Το 1812, κατά τη διάρκεια της εισβολής του Ναπολέοντος, ο Κρεμλίνο πυρπολήθηκε. Ο πύργος του Αγίου Νικολάου καταστράφηκε κατά την έκρηξη, ενώ ο τρούλος κατέρρευσε. Αν και η εικόνα του Αγίου διασώθηκε, το 1916 ο πύργος ανακατασκευάστηκε.

Κατά τη διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης, η πύλη και ο πύργος του Αγ. Νικολάου Μοζάινσκ υπέστησαν μάλιστα επίθεση με εκρηκτικά, πυροβολισμούς και χειροβομβίδες. Παρόλα αυτά, η εικόνα του Αγίου διασώθηκε για δεύτερη φορά. Το 1934, η εικόνα εξαφανίστηκε και πίστευαν ότι είχε καταστραφεί κατά διαταγή του Στάλιν. Ωστόσο, το 2010, κατά τη διάρκεια των αναστηλωτικών εργασιών, ανακαλύφθηκε η εικόνα, η οποία ανακαινίστηκε, με τα επίσημα εγκαίνια να πραγματοποιούνται τον Αύγουστο του 2010, με παρουσία του τότε προέδρου Μεντβέντεφ.