Απλό τεστ δείχνει αμέσως πόσο υγιής είναι ο εγκέφαλός σας

Ένα απλό τεστ δείχνει αμέσως το πόσο υγιής είναι ο εγκέφαλός σας μέσα από ένα παιχνίδι λέξεων, που συνδέεται με τον δείκτη μακροζωίας

Θέλετε να μάθετε αν θα φτάσετε τα 100; Μια πρόσφατη επιστημονική ανακάλυψη υποδεικνύει ότι η απάντηση μπορεί να κρύβεται στην ικανότητά σας να απαριθμήσετε όσα περισσότερα ζώα μπορείτε μέσα σε 90 δευτερόλεπτα. Αυτή η φαινομενικά απλή δραστηριότητα, που μοιάζει με παιχνίδι λέξεων, στην πραγματικότητα συνδέεται άμεσα με τη μακροχρόνια επιβίωση.

Απλό τεστ δείχνει αμέσως πόσο υγιής είναι ο εγκέφαλός σας – Δείκτης Μακροζωίας

Μια σημαντική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science αποκάλυψε ότι η λεκτική ευχέρεια – δηλαδή η ικανότητα να ανακαλεί κανείς γρήγορα και με ευκολία λέξεις από συγκεκριμένες κατηγορίες – αποτελεί έναν πολύ πιο αξιόπιστο δείκτη μακροχρόνιας επιβίωσης σε ηλικιωμένα άτομα. Είναι πιο ισχυρός προγνωστικός παράγοντας από τη μνήμη, την ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών ή το μέγεθος του λεξιλογίου.

Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά… Τα ηλικιωμένα άτομα με υψηλή λεκτική απόδοση έζησαν κατά μέσο όρο σχεδόν 9 χρόνια περισσότερο από όσους δυσκολεύονταν στις ασκήσεις εύρεσης λέξεων. Αυτό το συμπέρασμα προέκυψε από την ανάλυση δεδομένων 516 ατόμων άνω των 70 ετών, τα οποία παρακολουθήθηκαν για διάστημα έως και 18 ετών μέχρι τον θάνατό τους.

Η Μελέτη και οι «Δοκιμασίες»

Η μελέτη παρακολούθησε άτομα ηλικίας 70 ετών και άνω (με μέσο όρο τα 85 έτη), τα οποία υποβλήθηκαν σε πληθώρα γνωστικών αξιολογήσεων. Για την ακρίβεια των αποτελεσμάτων, οι ερευνητές κατένειμαν ισομερώς τους συμμετέχοντες ανά ηλικιακή ομάδα και φύλο, δημιουργώντας 6 διακριτές ομάδες.

Οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν 9 διαφορετικές δοκιμασίες που αξιολογούσαν 4 κύριες γνωστικές λειτουργίες σε 8 διαδοχικά κύματα αξιολόγησης μεταξύ 1990 και 2009:

Ταχύτητα αντίληψης… Δραστηριότητες όπως αντιστοίχιση συμβόλων με αριθμούς και σύγκριση εικόνων.
Επεισοδιακή μνήμη: Ανάκληση ζευγών λέξεων και λεπτομερειών από σύντομες ιστορίες.
Λεκτική ευχέρεια… Μέσα σε δύο τεστ διάρκειας 90 δευτερολέπτων το καθένα, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να ονομάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα ζώα και λέξεις που αρχίζουν από το γράμμα «σ».
Γλωσσική γνώση… Αξιολόγηση του εύρους του λεξιλογίου και της ικανότητας διάκρισης πραγματικών από μη δόκιμες λέξεις.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι κάθε επιπλέον ζώο που μπορούσε να ονομάσει ένας ηλικιωμένος στη χρονομετρημένη δοκιμασία συνδεόταν με 5,6% λιγότερες πιθανότητες θανάτου. Αντίστοιχα, για κάθε επιπλέον λέξη που άρχιζε από «σ», ο κίνδυνος θνησιμότητας μειωνόταν κατά 3,7%. Παρόλο που οι γιατροί και οι ερευνητές εστιάζουν παραδοσιακά στην απώλεια μνήμης ως βασικό δείκτη νοητικής φθοράς, αυτή η μελέτη υπογραμμίζει ότι η λεκτική ευχέρεια αποτελεί έναν πιο αξιόπιστο προγνωστικό παράγοντα για τη διάρκεια ζωής.

Το πρωινό και ο ρόλος του στη λειτουργία του εγκεφάλου

Ο Ρόλος της Λεκτικής Ευχέρειας στην Επιβίωση

Η λεκτική ευχέρεια αποτελεί μια «υβριδική» γνωστική λειτουργία, απαιτώντας τόσο ρευστές ικανότητες (γρήγορη ανάκληση πληροφοριών) όσο και αποκρυσταλλωμένες ικανότητες (σημασιολογική γνώση). Αυτή η σύνθετη φύση την καθιστά αρκετά απλή για όσους διατηρούν καλή γνωστική λειτουργία, αλλά αρκετά απαιτητική ώστε να αποκαλύπτει προβλήματα σε άτομα με υψηλό κίνδυνο πρόωρης θνησιμότητας.

Ο λόγος που τέτοιες ασκήσεις είναι τόσο αποκαλυπτικές βρίσκεται στη σύνθετη νευρωνική συνεργασία που απαιτούν. Η επιτυχής εκτέλεσή τους βασίζεται στην λειτουργική αλληλεπίδραση μεταξύ του προμετωπιαίου φλοιού και άλλων περιοχών του εγκεφάλου, ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται με τη μνήμη, τον έλεγχο και την ακρίβεια της σκέψης. Η μελέτη επισημαίνει ότι οι δοκιμασίες ευχέρειας είναι «ιδιαίτερα ευαίσθητες σε προμετωπιαίες και υποφλοιώδεις βλάβες», και έχουν αποδειχθεί χρήσιμες στην ανίχνευση διαταραχών όπως η άνοια, η ήπια γνωστική εξασθένηση και η νόσος του Πάρκινσον. Αυτή η ευαισθησία εξηγεί γιατί η λεκτική ευχέρεια σχετίζεται τόσο άμεσα με τη μακροχρόνια επιβίωση.

Ανθρώπινος εγκέφαλος – Το θαύμα: Πως προσαρμόζεται και μαθαίνει;

Η Λεκτική Ευχέρεια ως Καθρέφτης της Εγκεφαλικής Υγείας

Παρά την παραδοσιακή εστίαση της γνωστικής αξιολόγησης στη μνήμη, τα ευρήματα της μελέτης αποδεικνύουν ότι ούτε η ταχύτητα επεξεργασίας, ούτε η αποθηκευμένη γνώση, ούτε καν η συνολική νοημοσύνη προσφέρουν ισχυρή πρόβλεψη για τη μακροζωία όταν εξετάζονται ταυτόχρονα με τη λεκτική ευχέρεια. Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε εξελιγμένες στατιστικές τεχνικές για να αναλύσει ταυτόχρονα τις μεταβολές στις γνωστικές λειτουργίες και στα ποσοστά επιβίωσης, παρέχοντας μια πολύ ακριβέστερη εικόνα.

Αυτά τα πορίσματα ενδέχεται να οδηγήσουν σε επανεκτίμηση του τρόπου με τον οποίο οι επαγγελματίες υγείας αξιολογούν τη γνωστική κατάσταση των ηλικιωμένων. Οι δοκιμασίες λεκτικής ευχέρειας θα μπορούσαν να αποκτήσουν έναν πιο κεντρικό ρόλο στις ιατρικές αξιολογήσεις, προσφέροντας μια σαφέστερη εικόνα για τη συνολική λειτουργία του εγκεφάλου και τον κίνδυνο θνησιμότητας. Για τον απλό άνθρωπο, αυτό σημαίνει ότι ακόμη και ένα φαινομενικά αθώο παιχνίδι λέξεων μπορεί να αποδειχθεί ένα πολύτιμο εργαλείο πρόγνωσης της νοητικής υγείας.

Την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε αγαπημένα ηλικιωμένα πρόσωπα, δοκιμάστε να ξεκινήσετε ένα παιχνίδι λεκτικής ευχέρειας. Ίσως προσφέρετε κάτι πολύ περισσότερο από απλή ψυχαγωγία: ένα παράθυρο στην υγεία του εγκεφάλου και τις προοπτικές μακροζωίας.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος και ο τρόπος σκέψης

Απλό τεστ που δείχνει αμέσως πόσο υγιής είναι ο εγκέφαλός σας

Αναρωτιέστε πόσο καλά αποδίδετε σε δοκιμασίες λεκτικής ευχέρειας; Μπορείτε να εκτελέσετε δύο απλές, επιστημονικά τεκμηριωμένες ασκήσεις στο σπίτι σας, χρησιμοποιώντας ελάχιστα μέσα. Αυτά τα τεστ μπορούν να προσφέρουν μια ενδεικτική εικόνα της γνωστικής σας κατάστασης και να συσχετιστούν με τη μακροζωία, ειδικά για άτομα άνω των 70 ετών, σύμφωνα με τη Μελέτη Γήρανσης του Βερολίνου.

Τι θα χρειαστείτε:
Ένα χρονόμετρο (ή εφαρμογή κινητού)
Χαρτί και στυλό ή ένα μαγνητόφωνο για καταγραφή
Ένα δεύτερο άτομο για χρονομέτρηση και καταγραφή (προαιρετικό, αλλά χρήσιμο)

Γιατί ο REM ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για τον εγκέφαλο και τη μνήμη

Δοκιμασία 1: Ευχέρεια Κατηγοριών (Ζώα)

Ρυθμίστε το χρονόμετρο για 90 δευτερόλεπτα.
Μόλις ξεκινήσει, αρχίστε να απαριθμείτε διαφορετικά ζώα όσο πιο γρήγορα μπορείτε.
Καταγράψτε κάθε απάντηση χωρίς διακοπή.
Όταν λήξει ο χρόνος, μετρήστε τον αριθμό των μοναδικών ζώων που αναφέρατε (αποκλείοντας επαναλήψεις).

Σε ποιά ηλικία ο ανθρώπινος εγκέφαλος φτάνει στην κορύφωση;

Δοκιμασία 2: Ευχέρεια με Χρήση Γραμμάτων (Λέξεις με «Σ»)

Ρυθμίστε ξανά το χρονόμετρο στα 90 δευτερόλεπτα.
Αρχίστε να λέτε λέξεις που ξεκινούν με το γράμμα «Σ».
Καταγράψτε ή ηχογραφήστε κάθε λέξη που παράγετε.
Στο τέλος, μετρήστε τον αριθμό των μοναδικών λέξεων που είπατε, αγνοώντας επαναλήψεις ή παραλλαγές της ίδιας ρίζας.

Απίστευτο: Πότε και πως ο εγκέφαλος τρώει τον εαυτό του;

Πώς να ερμηνεύσετε τα αποτελέσματά σας

Τα αποτελέσματα αυτών των ασκήσεων, αν και ενδεικτικά, μπορούν να δώσουν μια εικόνα της γνωστικής σας ευχέρειας:

Ευχέρεια Κατηγοριών (Ζώα): Κάθε επιπλέον ζώο που καταγράψατε στη δοκιμασία σχετίστηκε με μείωση 5,6% στον κίνδυνο θνησιμότητας για άτομα άνω των 70 ετών. Για παράδειγμα, συμμετέχοντες που μπορούσαν να απαριθμήσουν περίπου 33 διαφορετικά ζώα είχαν εκτιμώμενο μέσο προσδόκιμο ζωής σχεδόν 12 έτη, ενώ όσοι ανέφεραν περίπου 11 ζώα εμφάνισαν μέσο όρο επιβίωσης μόλις 3 ετών.

Ευχέρεια με Λέξεις «Σ»: Κάθε επιπλέον λέξη που ξεκινούσε από «Σ» συνδέθηκε με 3,7% μικρότερο κίνδυνο θνησιμότητας. Η διαφορά ήταν αξιοσημείωτη: συμμετέχοντες που παρήγαγαν περίπου 22 λέξεις είχαν σημαντικά αυξημένο μέσο προσδόκιμο ζωής σε σχέση με εκείνους που παρήγαγαν μόλις 7.

Τεστ: Στον εγκέφαλό σας κυριαρχεί το αρσενικό ή το θηλυκό;

Αυτές οι δοκιμασίες προσφέρουν ένα απλό αλλά ισχυρό εργαλείο για την εκτίμηση της εγκεφαλικής σας υγείας και, σύμφωνα με την έρευνα, των προοπτικών μακροζωίας.