Άρχισαν να εξοπλίζουν καταφύγια… Που βρίσκονται στην Αθήνα; Συζητήσεις έχει πυροδοτήσει η είδηση ότι στο Ηράκλειο Κρήτης ενισχύονται τα καταφύγια πολέμου με νέο εξοπλισμό, σύμφωνα με τοπικούς φορείς. Ανάμεσα στις ενέργειες που έχουν ανακοινωθεί, περιλαμβάνονται η προμήθεια βασικών ειδών, όπως κουβέρτες, για την καλύτερη προετοιμασία των εγκαταστάσεων.
Άρχισαν να εξοπλίζουν καταφύγια Που βρίσκονται στην Αθήνα; Η κινητικότητα γύρω από τα καταφύγια δεν σταματά εδώ. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, οι επιθεωρήσεις από αρμόδιους φορείς που καταφθάνουν από την Αθήνα γίνονται όλο και πιο συχνές. Παράλληλα, διαβαθμισμένα έγγραφα και οδηγίες φτάνουν τακτικά στην Κρήτη, δίνοντας έμφαση στη διατήρηση της λειτουργικότητας και της ετοιμότητας των καταφυγίων.
Τα καταφύγια πολέμου, που αποτελούν κληρονομιά από παλαιότερες εποχές, φαίνεται ότι επανέρχονται στο προσκήνιο, με στόχο να είναι πλήρως εξοπλισμένα για κάθε ενδεχόμενο. Παρότι δεν έχει διευκρινιστεί τι έχει στην αυξημένη αυτή δραστηριότητα, το γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχία αλλά και προβληματισμό στους κατοίκους της περιοχής.
Οι κινήσεις αυτές υπογραμμίζουν τη σημασία της ετοιμότητας και της προετοιμασίας, σε μια περίοδο που η γεωπολιτική αστάθεια φέρνει στο προσκήνιο ζητήματα ασφάλειας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
«Είμαστε από τους πρώτους Δήμους της Ελλάδας που συνέστησαν αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Άμυνας το 2023. Είμαστε σε επικοινωνία με την Αποκεντρωμένη, που είναι αρμόδια, και τις επόμενες ημέρες θα ενημερώσει προσωπικά τον δήμαρχο για τα σημεία που υπάρχουν τα καταφύγια, γιατί είναι διαβαθμισμένες πληροφορίες που δεν πρέπει να γνωστοποιούνται ούτε στον αντιδήμαρχο. Εμείς πρέπει να τα οργανώσουμε, να τα εξοπλίσουμε, να τα επανδρώσουμε. Αν χρειάζονται να μπουν κουβέρτες, ξηρά τροφή, νερό, θα το κάνουμε», δήλωσε σχετικά ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας και προϊστάμενος του Γραφείου Πολιτικής Άμυνας του Δήμου Ηρακλείου, Γιώργος Καραντινός.
«Αυτά είναι για την Εθνική Άμυνα και θα χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση πολέμου. Είναι απευκταίο για επίθεση και ο πόλεμος έχει πάει σε οικονομικό επίπεδο. Έπρεπε να είναι πάντα οργανωμένα. Το θέμα είναι μη μας δώσουν πάλι αρμοδιότητα χωρίς απαραίτητους πόρους», κατέληξε ο ίδιος μιλώντας στο ΚΡΗΤΗ ΤV.
Με αφορμή τις πρόσφατες ενέργειες για την προετοιμασία των καταφυγίων πολέμου στο Ηράκλειο Κρήτης, ως θυμηθούμε τα υπόγεια καταφύγια της Αττικής, τα οποία χτίστηκαν κυρίως την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει επίσημη πλήρης καταγραφή τους, οι πληροφορίες για την ύπαρξή τους είναι πολλές και διατίθενται μέσω διαδικτυακών πηγών και μαρτυριών.
Στην Αθήνα, μεγάλα καταφύγια εντοπίζονται σε περιοχές όπως ο Λυκαβηττός, ο Αρδηττός, και το Πολύγωνο. Στον Πειραιά υπάρχουν καταφύγια στις γειτονιές του Προφήτη Ηλία, της Καστέλας και της Δραπετσώνας, ενώ καταφύγια βρίσκονται επίσης στα νότια προάστια (Ελληνικό, Βούλα, Γλυφάδα) και στα βόρεια (Κηφισιά, Παπάγου, Ψυχικό). Άλλα γνωστά καταφύγια βρίσκονται στο Σούνιο και τη Ραφήνα.
Αξιοσημείωτα καταφύγια περιλαμβάνουν το υπόγειο της «Μεγάλης Βρετανίας», της Τραπέζης της Ελλάδος, του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, καθώς και αυτά στο Μέγαρο της Εθνικής Ασφαλιστικής και του Αρείου Πάγου.
Το 1999 εκτιμήθηκε ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 200 δημόσια καταφύγια. Παρόλο που πολλά από αυτά βρίσκονται σε κακή κατάσταση, διατηρούν ακόμα ζωντανές τις μνήμες του παρελθόντος, με συνθήματα χαραγμένα στους τοίχους και παλαιά αντικείμενα που θυμίζουν την εποχή της δημιουργίας τους. Η ύπαρξή τους αποτελεί μαρτυρία μιας εποχής που έμεινε ανεξίτηλα χαραγμένη στην ιστορία της χώρας.
Στην καρδιά της Αθήνας, στο κτήριο της οδού Κοραή 4 που ανήκει στην Εθνική Ασφαλιστική, βρίσκονται δύο υπόγεια, έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, τα οποία αποτελούν ιστορικά μνημεία. Οι μηχανικοί Ε. Κριεζής και Α. Μεταξάς σχεδίασαν και κατασκεύασαν εκεί ένα από τα πιο σύγχρονα αντιαεροπορικά καταφύγια της εποχής. Εξοπλισμένα με μεταλλικές, αεροστεγείς πόρτες γερμανικής κατασκευής και εσωτερικό κλιμακοστάσιο που συνέδεε τους δύο ορόφους, τα καταφύγια θεωρούν πρότυπα για την εποχή τους.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, το κτήριο χρησιμοποιήθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις, καθώς φιλοξένησε την Kommandatur και άλλες υπηρεσίες. Τα υπόγεια καταφύγια μετατράπηκαν σε φυλακές, όπου κρατήθηκαν πολλοί Έλληνες πατριώτες. Ανάμεσα στους κρατούμενους βρίσκονταν άνδρες, γυναίκες, ακόμη και παιδιά, μερικά μόλις 14 ετών, πολλές φορές για ασήμαντους λόγους.
Στους τοίχους του δεύτερου και σε μέρος του πρώτου υπογείου, οι κρατούμενοι άφησαν τα σημάδια τους: ονόματα, χώρες, σχέδια και μηνύματα, χρησιμοποιώντας αιχμηρά αντικείμενα που είχαν στη διάθεσή τους. Αυτές οι χαραγμένες μαρτυρίες αποτελούν πολύτιμη κληρονομιά για τις επόμενες γενιές, καθώς καταγράφουν μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των Γερμανών να καλύψουν γραπτά με νέα στρώματα μπογιάς, οι τοίχοι ξαναγέμιζαν με μηνύματα, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη και τον αγώνα για ελευθερία. Σήμερα, τα υπόγεια αυτά αποτελούν σημαντικό τόπο ιστορικής αναφοράς και στοχασμού.
Η στρατιωτική βάση του Λυκαβηττού αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της αμυντικής αρχιτεκτονικής πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατασκευασμένη πριν το 1940, η βάση περιλάμβανε αντιαεροπορικό καταφύγιο και πολυβολεία λαξευμένα μέσα στον βράχο. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οι χρησιμοποιήθηκαν από τις δυνάμεις των κατακτητών, ενώ μετά την απελευθέρωση παρέμειναν σε λειτουργία έως το 1970, προτού εγκαταλείψουν.
Το καταφύγιο κατασκευάστηκε γύρω στο 1936, κοντά στη σπηλαιοεκκλησία των Αγίων Ισιδώρων. Βρίσκεται σε βάθος περίπου 100 μέτρων μέσα στον βράχο και είναι μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο από άλλα γνωστά καταφύγια της εποχής, όπως αυτό του Αρδηττού. Διαθέτει δύο εισόδους που οδηγούν στην κεντρική αίθουσα, η οποία οδήγησε στο Αρχηγείο Αντιαεροπορικής Άμυνας κατά τον πόλεμο.
Οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν δύο μεγάλες αίθουσες, μικρότερους χώρους, διαδρόμους, πολυβολεία, αποθήκες, συστήματα εξαερισμού, δεξαμενές, τηλεφωνικό κέντρο, τουαλέτες και λουτρά. Οι υποδομές, αν και συντηρημένες και φρεσκοβαμμένες, φέρουν τα σημάδια του χρόνου.
Αρχικά, το καταφύγιο φιλοξένησε την Υπηρεσία Επιτήρησης Συναγερμού Αέρος και Θαλάσσης, καθώς και τον Σταθμό Ασυρμάτου της Ραδιοτηλεγραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού.
Σήμερα, ο χώρος ανήκει στην υπηρεσία Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών (ΠΣΕΑ) του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, διατηρώντας την ιστορική αξία του και υπενθυμίζοντας τις δύσκολες περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
Η Αθήνα φιλοξενεί αρκετά υπόγεια καταφύγια με ιδιαίτερη ιστορική σημασία. Μεταξύ αυτών, το καταφύγιο του Αρδηττού ξεχωρίζει τόσο για τη χρήση του κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και για τη σύνοδό του με βασιλικές και αντιστασιακές δραστηριότητες.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, το καταφύγιο επιτάχθηκε από τις δυνάμεις κατοχής, ενώ μετά την απελευθέρωση χρησιμοποιήθηκε από την αντίσταση ως σημείο συγκέντρωσης και σχεδιασμού. Αργότερα, την περίοδο της βασιλείας του Παύλου, μετατράπηκε σε βασιλικό καταφύγιο, γεγονός που ενίσχυσε τη φήμη ότι ίσως συνδέεται υπογείως με τα πρώην βασιλικά ανάκτορα.
Στην οδό Πιπίνου και Επτανήσων στην Κυψέλη, ένα άλλο σημαντικό καταφύγιο βρίσκεται στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας που κατασκευάστηκε το 1938. Το κτίριο σχεδιάστηκε από την αρχιτέκτονα Λεωνίδα Μπόνη για την οικογένεια του εφοπλιστή Βούλγαρη. Το υπόγειο καταφύγιο μπορεί να φιλοξενήσει έως και 63 άτομα και διαθέτει άριστες υποδομές για την εποχή του: μία μεγάλη κεντρική αίθουσα, δύο τουαλέτες, μία πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, ένα πλυσταριό και δύο μικρότερους βοηθητικούς χώρους.
Αυτά τα καταφύγια δεν είναι μόνο αρχιτεκτονικά επιτεύγματα της εποχής τους, αλλά και μάρτυρες της ελληνικής ιστορίας, αντανακλώντας τις δύσκολες περιόδους πολέμου, κατοχής και αντίστασης.
Η Αττική φιλοξενεί αρκετά ιστορικά υπόγεια καταφύγια που μαρτυρούν τη στρατιωτική οργάνωση και την αρχιτεκτονική εφευρετικότητα της εποχής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τη Βούλα και τη Γλυφάδα μέχρι τη Ραφήνα και τη Δραπετσώνα, αυτά τα καταφύγια αποτελούν διαχρονικά μνημεία.
Στις εγκαταστάσεις του πρώην ΠΙΚΠΑ στη Βούλα υπάρχει καταφύγιο σε εξαιρετική κατάσταση. Διαθέτει δύο εισόδους που οδηγούν σε υπόγειους θαλάμους, οκτώ δωμάτια, διαδρόμους και δύο πολυβολίες. Τα τοιχώματα είναι κατασκευασμένα από πέτρα, ενώ η καμπυλωτή οροφή από μπετόν. Στον χώρο υπάρχουν επίσης τριπλές δεξαμενές νερού, παλαιές ηλεκτρικές και ίχνη υδραυλικών συστημάτων.
Λίγο νοτιότερα, στη Γλυφάδα, υπάρχει ένα δίδυμο καταφύγιο, παρόμοιο με αυτό της Βούλας αλλά μεγαλύτερο. Δυστυχώς, βρίσκεται σε εγκαταλειμμένη κατάσταση, χωρίς καμία συντήρηση.
Το καταφύγιο στον λόφο «Οχυρού» στη Ραφήνα κατασκευάστηκε από τους Γερμανούς το 1941 για την επίβλεψη του λιμανιού. Ο χώρος περιλαμβάνει ανοιχτές θέσεις πυροβόλων, αποθήκες, δεξαμενές, και υπόγειες στοές που διατηρούνται σε καλή κατάσταση, παρά τη μεγάλη έκρηξη που σημειώθηκε από τους Γερμανούς το 1944 κατά την αποχώρησή τους. Οι υπόγειες διαθέτουν τρεις εισόδους και πολλές αίθουσες που διατηρούν τα σημάδια της ιστορίας.
Στη Δραπετσώνα, κοντά στο λιμάνι, υπάρχει ένα εκτενές σύμπλεγμα υπογείων στοών, χτισμένων κυρίως σε βραχώδες έδαφος. Κατασκευασμένο αρχικά ως λατομείο και αργότερα ανακατασκευασμένο την εποχή του Μεταξά, το καταφύγιο διαθέτει παράλληλες και κάθετες στοές, τμήματα ενισχυμένα με σκυρόδεμα, και παλιές εγκαταστάσεις φωτισμού και ύδρευσης. Η πρόσβαση είναι επικίνδυνη λόγω της φθοράς του βράχου, ωστόσο οι τσιμεντένιες στοές παραμένουν σημαντικά δείγματα της στρατιωτικής αρχιτεκτονικής της περιόδου.
Τα υπόγεια καταφύγια της Αττικής, παρά τη φθορά του χρόνου, αποτελούν πολύτιμα ιστορικά αποτυπώματα, προσφέροντας μια ματιά στις στρατιωτικές ανάγκες και τις συνθήκες ζωής της εποχής του πολέμου.
Δείτε επίσης – Πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα για ένα πυρηνικό χτύπημα;
Η περιοχή της Καστέλας και του λόφου του Προφήτη Ηλία φιλοξενεί δύο ιστορικά πολεμικά καταφύγια, τα οποία κατασκευάστηκαν την εποχή του Μεταξά και διατηρούν τη δική τους ξεχωριστή ταυτότητα. Αυτά τα καταφύγια αποτελούν σημαντικά δείγματα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και παρά τη φθορά τους, εξακολουθούν να μαρτυρούν τις συνθήκες ζωής και τις στρατιωτικές ανάγκες εκείνης της περιόδου.
Κρυμμένο στα πρανή ενός υψώματος, το καταφύγιο της Καστέλας ξεχωρίζει για τη διώροφη δομή του, που συνδυάζει ισόγεια και υπόγεια τμήματα. Καταλαμβάνει μικρή επιφάνεια, γεγονός που εξηγεί την ύπαρξη δύο επιπέδων, συνδεδεμένων με σκάλες. Παρά τη φθορά του χρόνου, διατηρούνται ίχνη από τις υδραυλικές και ηλεκτρικές του, όπως βρύσες, τουαλέτες και φωτισμός. Στον επάνω όροφο υπάρχουν επίσης ειδικοί χώροι, όπως μια δεξαμενή νερού και WC. Σήμερα, ο χώρος είναι σε πολύ κακή κατάσταση, με τα περισσότερα από τα παραπάνω να έχουν καταστραφεί.
Που υπάρχουν καταφύγια πολέμου στην Αθήνα; Η άγνωστη πόλη κάτω από τα πόδια μας
Στον λόφο του Προφήτη Ηλία βρίσκεται ένα μικρό αντιαεροπορικό καταφύγιο, κατασκευασμένο για τον ίδιο σκοπό. Παρότι είναι μικρότερο σε μέγεθος και πιο απλά κατασκευαστικά από αυτό της Καστέλας, οι διαδρομές του, που εκτείνονται σε βάθος 10-12 μέτρων, παραμένουν εντυπωσιακές. Οι υπόγειοι διάδρομοι, στους οποίους οδηγούν περίπου 50 σκαλοπάτια, έχουν λιθόκτιστα τοιχώματα και τοξωτές οροφές από μπετόν.
Αν και οι εγκαταστάσεις του καταφυγίου του Προφήτη Ηλία (υδραυλικά, ηλεκτρικά) δεν σώζονται πλέον, τα δύο αυτά καταφύγια αποτελούν μνημεία της ιστορίας και υπενθυμίζουν τον ρόλο τους στις δύσκολες στιγμές της χώρας. Δυστυχώς, η έλλειψη συντήρησης θέτει σε κίνδυνο την επιβίωσή τους, παρά τη μεγάλη ιστορική τους αξία.
«Καταπέλτης» ο Καραμανλής για τη διαγραφή Σαμαρά! Ολόκληρη η ομιλία του πρώην Πρωθυπουργού στην Πάτρα…
Η Σελήνη απομακρύνεται από τη Γη προκαλώντας τρόμο στους επιστήμονες με τη νέα ανακάλυψη της…
Γνωστή τραγουδίστρια έβαλε οπίσθια και μετά το αποτέλεσμα το μετάνιωσε πικρά λέγοντας πως «ήμουν τρελή…
Τι συμβαίνει με αστροναύτες; Μελέτη της NASA έδειξε πως μεταλλάχτηκε ο εγκέφαλός τους στο διάστημα…
Μαθητής Δημοτικού έδειρε τέσσερις δασκάλους... Ακόμη ένα άγριο περιστατικό που δείχνει πως η βία ανηλίκων…
Ειρήνη Μουρτζούκου: Ενδείξεις πως τα νεκρά μωρά στην Αμαλιάδα είναι 8 με το θρίλερ να…