Κυριακή των Βαΐων: Η θριαμβευτική είσοδος του Χριστού και η παράδοση του ψαριού

Η Κυριακή που προηγείται της Ανάστασης του Χριστού έχει καθιερωθεί στο χριστιανικό εορτολόγιο ως η Κυριακή των Βαΐων (γνωστή και ως Κυριακή του Λαζάρου ή Βαϊοφόρος).

 

Με την Κυριακή των Βαΐων ξεκινά ουσιαστικά η Μεγάλη Εβδομάδα, ή αλλιώς Εβδομάδα των Παθών. Την ημέρα αυτή, η Εκκλησία γιορτάζει την ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού Χριστού στην Ιερουσαλήμ. Σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, οι Ιουδαίοι Τον υποδέχθηκαν κρατώντας κλαδιά φοινίκων (βάια ή βάγια) και στρώνοντας τα ρούχα τους στο έδαφος, ενώ τον επευφημούσαν λέγοντας: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού, η ανάμνηση αυτού του γεγονότος εορταζόταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Ωστόσο, αργότερα η ανάσταση του Λαζάρου μετατέθηκε μία ημέρα νωρίτερα, στο λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα, τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία, η Κυριακή των Βαΐων σηματοδοτεί την έναρξη των Αγίων Παθών. Παρά τον αρχικό χαρμόσυνο χαρακτήρα της ημέρας, η κατανάλωση ψαριού, λαδιού και κρασιού θεωρήθηκε ασύμβατη με την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της αυστηρής νηστείας που ακολουθεί, με αποτέλεσμα να υπάρξουν προσαρμογές.

Η ανάμνηση της εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα τιμάται ιδιαίτερα με ξεχωριστούς ύμνους και μια μεγαλοπρεπή λειτουργία. Στο τέλος της λειτουργίας, διανέμονται βάγια που έχουν ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

Γιατί τρώμε ψάρι την Κυριακή των Βαΐων;

Η Κυριακή των Βαΐων είναι μία από τις δύο ημέρες κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής που επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού (η άλλη είναι η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου). Πριν από την έναρξη της αυστηρής νηστείας της Μεγάλης Εβδομάδας, η εκκλησιαστική παράδοση επιτρέπει στους πιστούς να καταναλώσουν ψάρι για τελευταία φορά την Κυριακή των Βαΐων.

Αναλυτικά, η νηστεία του Πάσχα (η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής) ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. Και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, επιτρέπεται η κατανάλωση οίνου και ελαίου μόνο το Σάββατο και την Κυριακή. Επιπλέον, οίνος και έλαιο επιτρέπονται στις 9 Μαρτίου (των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων) και στις 26 Μαρτίου (του Αρχαγγέλου Γαβριήλ). Ανεξάρτητα από την ημέρα της εβδομάδας στην οποία πέσουν αυτές οι εορτές. Το Μεγάλο Σάββατο δεν επιτρέπεται η κατανάλωση οίνου και ελαίου. Η κατανάλωση ψαριού επιτρέπεται μόνο στις 25 Μαρτίου (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου) και την Κυριακή των Βαΐων.