Η αυτοφαγία και πως θα την επιτύχετε – Τι θα συμβεί στο σώμα μας εάν δεν φάμε τίποτα για 36 ώρες; Ένα κυτταρικό θαύμα ανανέωσης του οργανισμού μας
Η θεωρία της αυτοφαγίας, ένας μηχανισμός κυτταρικής ανανέωσης… Έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο καυτά θέματα στον χώρο της υγείας και της μακροζωίας. Η ιδέα ότι η πλήρης νηστεία μπορεί να επιταχύνει την αυτοκάθαρση του οργανισμού από τα γερασμένα και κατεστραμμένα κύτταρα έχει προκαλέσει έντονο διάλογο μεταξύ επιστημόνων και διαιτολόγων παγκοσμίως. Το «σοκ» της στέρησης τροφής εκλαμβάνεται από το σώμα ως σήμα αυτοάμυνας, πυροδοτώντας μια διαδικασία παραγωγής νέων, υγιών κυττάρων.
Ο Μηχανισμός της «Κυτταρικής Ανακύκλωσης» και το Νόμπελ
Η επιστημονική αναγνώριση αυτής της διαδικασίας ήρθε το 2016, όταν ο Ιάπωνας κυτταρικός βιολόγος.. Yoshinori Ohsumi τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας. Οι πρωτοποριακές του ανακαλύψεις αποκάλυψαν τον φυσικό τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός μας «ανακυκλώνει» τα κατεστραμμένα ή δυσλειτουργικά κυτταρικά μέρη (πρωτεΐνες, οργανίδια) για να παράγει ενέργεια και δομικά στοιχεία για νέα, υγιή κύτταρα.

Ο Ohsumi εμπνεύστηκε από την αρχαία ελληνική λέξη «αυτοφαγία», που σημαίνει «τρώω τον εαυτό μου», για να περιγράψει αυτό το φαινόμενο, το οποίο παρέμενε σε μεγάλο βαθμό άγνωστο μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Τι συμβαίνει στον οργανισμό εάν πίνουμε κάθε πρωί καφέ;
Αυτοφαγία: Τι θα συμβεί στο σώμα μας εάν δεν φάμε για 36 ώρες;
Η διαλειμματική νηστεία (π.χ., 8 ώρες φαγητό / 16 ώρες νηστεία) έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλής. Ωστόσο, η έννοια της αυτοφαγίας ωθεί αυτή τη στρατηγική στα άκρα, προτείνοντας την πλήρη αφαγία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Σήμερα, η αυτοφαγία έχει αποκτήσει φανατικούς υποστηρικτές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Βίντεο στο TikTok έχουν συγκεντρώσει πάνω από 72,8 εκατομμύρια προβολές, με τις συζητήσεις να επικεντρώνονται κυρίως στην απώλεια βάρους και τη μακροζωία.
Η διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία, καθώς η απομάκρυνση των μη λειτουργικών κυττάρων συνδέεται με την πρόληψη της γήρανσης, του καρκίνου και των νευροεκφυλιστικών νόσων (όπως η άνοια και το Αλτσχάιμερ).
Πόσο κρέας χρειάζεται πραγματικά ο οργανισμός μας;
Πώς Ενεργοποιούμε το «Κυτταρικό Καθάρισμα»
Αν και η αυτοφαγία συμβαίνει διαρκώς, παράγοντες του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπως η υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων και η καθιστική ζωή, την καταστέλλουν. Για να την ενισχύσουμε, δύο βασικές στρατηγικές είναι:
- Η Άσκηση: Η έντονη σωματική άσκηση, και ιδιαίτερα η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT), δημιουργεί ένα «θετικό στρες» που ενεργοποιεί την αυτοφαγία στους ενεργούς μύες.
- Ο Περιορισμός των Θερμίδων/Η Νηστεία: Για την ενεργοποίηση της αυτοφαγίας σε ολόκληρο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων ζωτικών οργάνων (όπως το συκώτι) και του εγκεφάλου, ο περιορισμός των θερμίδων και η νηστεία θεωρούνται η καλύτερη λύση.
Κατά τη διάρκεια της νηστείας, αφού εξαντληθούν τα αποθέματα γλυκογόνου, το σώμα εισέρχεται σε κέτωση και αρχίζει να διασπά τα λίπη για ενέργεια. Αυτό οδηγεί σε απώλεια βάρους, βελτιωμένη καύση λίπους και, κυρίως, στην ανακύκλωση των κατεστραμμένων κυτταρικών συστατικών.
Πόσες Ώρες Χρειάζονται;
Η αυτοφαγία δεν λειτουργεί με διακόπτη on/off, αλλά αυξάνεται σταδιακά μετά τις 16 ώρες αφαγίας. Κλινικές έρευνες δείχνουν ότι η μέγιστη ενεργοποίηση επιτυγχάνεται μετά από 36 έως 72 ώρες νηστείας. Ωστόσο, ακόμα και μικρότερες διάρκειες, όπως 17-19 ώρες καθημερινής νηστείας, μπορούν να αυξήσουν τους δείκτες της αυτοφαγίας.
Ειδικοί στο διαδίκτυο, όπως η Mindy Pelz, προτείνουν συχνά κύκλους 36 ωρών χωρίς φαγητό, επισημαίνοντας τα στάδια της αφαγίας:
- 16 ώρες: Έναρξη καύσης λίπους.
- 18-20 ώρες: Έναρξη της διαδικασίας αυτοφαγίας.
- 36 ώρες: Αύξηση της αυτοφαγίας κατά 300%.
Τα απίστευτα οφέλη της νηστείας για τον οργανισμό και οι παγίδες
Οφέλη και Προβληματισμοί
Τα οφέλη της αυτοφαγίας είναι σημαντικά και περιλαμβάνουν:
- Βελτίωση της κυτταρικής υγείας και της λειτουργίας του ανοσοποιητικού.
- Προώθηση υγιούς απώλειας βάρους και βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη.
- Μείωση της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες.
- Προστασία από καρδιακές παθήσεις και υποστήριξη της υγείας του εγκεφάλου.
Ωστόσο, υπάρχουν και προβληματισμοί. Διατροφολόγοι, όπως ο Luke Hanna, τονίζουν ότι η νηστεία δεν είναι η μόνη οδός για την πρόκληση της αυτοφαγίας. Ο τακτικός περιορισμός θερμίδων, η άσκηση και ο επαρκής ύπνος είναι εξίσου σημαντικοί. Ο ίδιος δηλώνει πως δεν είναι απαραίτητο «να λιμοκτονήσετε» για να ενεργοποιηθεί η διαδικασία.
Επιπλέον, η επιστημονική κοινότητα εξετάζει και την αρνητική πλευρά της αυτοφαγίας. Έρευνες έχουν δείξει ότι η υπερβολική της διέγερση μπορεί να βλάψει τα κύτταρα της καρδιάς ή, σε ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου, να επιδεινώσει την ανάπτυξη των όγκων.
Σε κάθε περίπτωση, πριν την υιοθέτηση ακραίων μεθόδων νηστείας, είναι απαραίτητη η συμβουλή ιατρού.
Χορηγούμενο