Φυστίκι Αιγίνης: Τα μυστικά που κρύβει ο καλύτερος ξηρός καρπός

Φυστίκι Αιγίνης: Τα μυστικά που κρύβει ο καλύτερος ξηρός καρπός! Στην κορυφή του Taste Atlas το ελληνικό φυστίκι

Φυστίκι Αιγίνης: Τα μυστικά που κρύβει ο καλύτερος ξηρός καρπός… Το φυστίκι έφτασε στην Αίγινα μόλις πριν από έναν αιώνα, αλλά βρήκε στο νησί του Σαρωνικού τις ιδανικές συνθήκες για να αναπτυχθεί. Το ιδιαίτερο κλίμα και το έδαφος του νησιού συνέβαλαν στη δημιουργία ενός από τους πιο αγαπημένους ξηρούς καρπούς.

Η φήμη του φιστικιού της Αίγινας ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας, καθώς έχει αγαπηθεί και διεθνώς. Το Taste Atlas το χαρακτήρισε ως «μακράν το πιο γνωστό ελληνικό φιστίκι», δίνοντάς του την πρώτη θέση στην έρευνα του με μέσο όρο βαθμολογίας 4,8 στα 5.

Αυτός ο ελληνικός καρπός κατάφερε να κατακτήσει την κορυφή, αφήνοντας πίσω του τα τουρκικά φιστίκια από το Γκαζιαντέπ, τα ιταλικά από την Κατάνια, καθώς και άλλους ξηρούς καρπούς όπως μακαντάμια, αμύγδαλα και κάστανα από διάφορα μέρη του κόσμου.

«Αυτό το καταπληκτικό φιστίκι παράγεται από την ποικιλία αιγηνίτικη, η οποία καλλιεργείται παραδοσιακά στο νησί από τα τέλη του 19ου αιώνα», αναφέρει και προσθέτει ότι η πρώτη φυτεία φιστικιών (του είδους pistacia vera) δημιουργήθηκε το 1896 από τον Νικόλαο Πέρογλου, ο οποίος έφερε τους καρπούς από τη Συρία.

Ο καλός καιρός και η σύσταση του εδάφους δίνουν στα φιστίκια από την Αίγινα «ένα αναγνωρίσιμο άρωμα και γεύση για τα οποία θεωρούνται από τα καλύτερα στον κόσμο».

Η περίοδος συγκομιδής του φιστικιού, όπως αναφέρει το TasteAtlas, ξεκινά τον Αύγουστο και γίνεται με έναν ιδιαίτερα προσεκτικό τρόπο: οι καλλιεργητές χτυπούν απαλά τα κλαδιά για να μην βλάψουν τα δέντρα.

Ο αγροτικός συνεταιρισμός της Αίγινας έχει μακρά ιστορία, καθώς ιδρύθηκε το 1947 και σήμερα απαριθμεί περίπου 360, τα περισσότερα από τα μέλη που ασχολούνται με την καλλιέργεια του φιστικιού. Από τη δεκαετία του ’70, οι παραγωγοί άρχισαν να συνεργάζονται στενότερα για να προστατεύσουν την ποιότητα του φιστικιού, που είχε ήδη αποκτήσει πανελλήνια φήμη για τη γεύση και την ποιότητά του. Τη δεκαετία του ’80, το δίκτυο πωλήσεων επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες τυποποίησης.

Το 1993, οι φιστικοπαραγωγοί κατάφεραν να κατοχυρώσουν το φιστίκι Αιγίνης ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), εξασφαλίζοντας έτσι την προστασία του και σε διεθνές επίπεδο. Το 2023, η «παράδοση του Φιστικιού Αιγίνης» εντάχθηκε στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO, αναδεικνύοντας τη σημασία της καλλιέργειας για την πολιτιστική ταυτότητα της Αίγινας.

Κάστανα: Απίστευτα οφέλη και μοναδικές συνταγές για να τα απολαύσετε

Παρόλα, οι καλλιέργειες απειλούνται από την κλιματική αλλαγή και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, γεγονός που θέτει νέες προκλήσεις για τους παραγωγούς.

Τα τελευταία χρόνια, οι ήπιοι χειμώνες στην Αίγινα επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγή φιστικιών, με τους παραγωγούς να αναφέρουν μείωση έως και 80%. Μόνο ένα μικρό μέρος της παραγωγής παραγωγής, περίπου 30 από τους 100 τόνους, έχει πιστοποίηση ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης), ενώ το υπόλοιπο διατίθεται ως κελυφωτό φιστίκι. Επιπλέον, η επέκταση των κατοικημένων περιοχών στο νησί αποτελεί απειλή για τις καλλιέργειες.

Ποιοί είναι οι «θαυματουργοί» ξηροί καρποί που θωρακίζουν τους πνεύμονες;

Στη λίστα του Taste Atlas περιλαμβάνονται και οι άλλες δύο ελληνικές ποιότητες φιστικιού: τα φιστίκια από τα Μέγαρα, που κατατάσσονται στην 21η θέση, και τα κελυφωτά φιστίκια της Φθιώτιδας, στην 23η θέση.

Στα Μέγαρα, η καλλιέργεια φιστικιών έχει μακρά ιστορία που ξεπερνά τον αιώνα. Η περιοχή είναι για τις φιστικιές καθώς διαθέτει ζεστά καλοκαίρια, ήπιους χειμώνες και περιορισμένες βροχοπτώσεις. Υπάρχουν τέσσερις κύριες ποικιλίες: μεγαλόκαρπη, φουντουκάτη, νυχάτη και κοιλαράτη. Τα φιστίκια ξηραίνονται στον ήλιο πριν από τη διαλογή και είναι γνωστά για το έντονο πράσινο χρώμα τους.

Προσοχή: Ποιοί ξηροί καρποί βλάπτουν την υγεία μας;

Στη Φθιώτιδα, τα κελυφωτά φιστίκια καλλιεργούνται από τη δεκαετία του 1940. Η συγκομιδή λειτουργεί στα τέλη Αυγούστου και αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ στις καλλιέργειες δεν υπάρχουν χημικές ουσίες που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν τον καρπό. Τα φιστίκια διαλέγονται με το χέρι και πωλούνται είτε αλατισμένα είτε στη φυσική τους μορφή, κατάλληλα για κατανάλωση ως σνακ είτε για χρήση σε γλυκά και γιαούρτι.