Hλεκτρονικό τσιγάρο: Αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν μεταξύ των εφήβων

Τουλάχιστον δύο στα πέντε αγόρια και κορίτσια της Α’ Λυκείου (15/16 ετών) στην Ελλάδα. Δηλαδή ποσοστό 41,5%, έχουν καπνίσει έστω και μία φορά παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ειδικά σε ό,τι αφορά το ηλεκτρονικό τσιγάρο, η χρήση του έχει αυξηθεί τα τελευταία οκτώ χρόνια, ειδικά από τα κορίτσια

Χάνει σε δημοτικότητα στους εφήβους το παραδοσιακό τσιγάρο αλλά κερδίζει το ηλεκτρονικό τσιγάρο, η χρήση του οποίου έχει αυξηθεί τα τελευταία οκτώ χρόνια, ειδικά από τα κορίτσια. Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) εξέδωσε τα αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας για το 2022 σε σχέση με τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των έφηβων-μαθητών» (Έρευνα HBSC/WHO).

Σύμφωνα με τα ευρήματα, τουλάχιστον δύο στα πέντε αγόρια και κορίτσια της Α’ Λυκείου (15/16 ετών) στην Ελλάδα, δηλαδή ποσοστό 41,5%, έχουν καπνίσει έστω και μία φορά. Παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ένας στους έξι (16,6%) έχει καπνίσει παραδοσιακό τσιγάρο πολύ πρόσφατα (μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες), ενώ ένας στους οκτώ (11,7%) έχει -την ίδια περίοδο- καπνίσει τσιγάρο περισσότερες από τρεις φορές. Παράλληλα, ένας στους εννέα (11,1%) καπνίζει τσιγάρο σε εβδομαδιαία βάση, ενώ ένας στους 12 (7,8%) καπνίζει καθημερινά. Τα 9/10 των μαθητών της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου ανέφεραν επίσης χρήση ηλεκτρονικού.

Hλεκτρονικό τσιγάρο

Όσον αφορά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, σχεδόν δύο στους πέντε μαθητές της Α’ Λυκείου (38,6%) έχουν καπνίσει έστω και μία φορά. Μάλιστα, ένας στους τέσσερις (25,1%) έχει επαναλάβει τη χρήση περισσότερες από τρεις φορές.
Ένας στους πέντε (20,0%) έχει καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο πολύ πρόσφατα (μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες). Κατά την ίδια περίοδο, ένας στους εννέα (10,8%) το έχει επαναλάβει περισσότερες από τρεις φορές. Τα 2/3 των μαθητών της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν καπνίσει και παραδοσιακό τσιγάρο.

Η έρευνα του ΕΠΙΨΥ δείχνει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν μεταξύ των εφήβων. Με τη χρήση του να έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία 8ετία, ιδιαίτερα στα κορίτσια. Αντίθετα, το κάπνισμα του παραδοσιακού τσιγάρου εμφανίζεται σταθερό σε σχέση με το 2018, αλλά είναι σήμερα λιγότερο δημοφιλές συγκριτικά με το 2014 ή το 2010. Μια σημαντική μερίδα των εφήβων (τουλάχιστον ένας στους τέσσερις και κυρίως αγόρια) αναφέρει κάπνισμα ναργιλέ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο επιπολασμός του καπνίσματος είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας/μια γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια).

«Τα πρόσφατα ευρήματα για το κάπνισμα στους εφήβους αναδεικνύουν για μία ακόμα φορά τη μεγάλη σημασία που το περιβάλλον έχει στην πιθανότητα έναρξης και παραμονής των εφήβων σε συμπεριφορές που θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο (ασφαλώς, κι άλλοι παράγοντες συνδράμουν στο παραπάνω). Διότι, αφενός -από άποψη κανονιστικού πλαισίου, οι έφηβοι φαίνεται να διατηρούν στη χώρα μας μία σχετικά απρόσκοπτη πρόσβαση σε προϊόντα. Τα οποία βάσει νόμου προορίζονται μόνο για ενήλικους. Aφετέρου -από άποψη οικογενειακών προτύπων- ένα μεγάλο ποσοστό εφήβων μεγαλώνουν σε νοικοκυριά στα οποία έστω κι ένας γονιός καπνίζει. Με αποτέλεσμα οι έφηβοι αυτοί να εμφανίζονται στην έρευνά μας με μεγαλύτερη πιθανότητα να καπνίζουν και οι ίδιοι». Σημειώνει η επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κυρία Άννα Κοκκέβη.

Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ

Η Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ για τις Συμπεριφορές που συνδέονται με την Υγεία των Εφήβων-Μαθητών εκπονείται από το 1998 ανά 4ετία. Ως το εθνικό σκέλος του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children (www.hbsc.org). Το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Στην έρευνα του 2022 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου. Οι μαθητές με γονική συναίνεση συμπλήρωσαν στο σχολείο ανώνυμο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε μερικώς από το Υπουργείο Υγείας.