Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης (29 Μαΐου 1453): Ιστορική πραγματικότητα και μύθοι

Η 29η Μαΐου του 1453 αποτελεί μια τραγική ημερομηνία για τον Ελληνισμό. Η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια του σουλτάνου Μεχμέτ Β’ και των Οθωμανών.

Παρά την προϋπάρχουσα παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, εκείνη η Τρίτη σημάδεψε ανεξίτηλα την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και οι υπερασπιστές της Πόλης είχαν αντέξει.

Το γεγονός αυτό περιβάλλεται από πολλούς μύθους, με ελάχιστους να έχουν ιστορική βάση. Η Κερκόπορτα, ο “Μαρμαρωμένος Βασιλιάς” και άλλα στοιχεία πηγάζουν από ιστορικά κείμενα, άλλοτε ως αλήθειες και άλλοτε ως ασαφή σημεία.

Αυτόπτες Μάρτυρες: Σφραντζής και Μπάρμπαρο

Επίσης δύο βασικοί χρονογράφοι, ο Γεώργιος Σφραντζής και ο Νικολό Μπάρμπαρο, υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες της Άλωσης. Καταγράφοντας τα γεγονότα των 54 ημερών της πολιορκίας.

Επιπλέον ο Σφραντζής, που πρωταγωνίστησε στις προσπάθειες άμυνας, περιγράφει τις ανατριχιαστικές τελευταίες στιγμές της Πόλης:

“Οι εχθροί ανέβηκαν σωρηδόν στα τείχη… φωνή σηκώθηκε… Εάλω το φρούριον… οι Τούρκοι κυρίευσαν όλη την Πόλη στις 29 Μαΐου… άρπαξαν και αιχμαλώτισαν. Όσους αντιστέκονταν τους έσφαξαν… η γη δεν φαινόταν από τους πολλούς νεκρούς.”

Ο Νικολό Μπάρμπαρο, Βενετός γιατρός, δίνει μια συγκλονιστική περιγραφή:

“Με το πρώτο φως οι Τούρκοι μπήκαν… άρχισαν να τρέχουν σαν λυσσασμένα σκυλιά ψάχνοντας για χρυσάφι… όλες οι μοναχές στάλθηκαν στο στόλο… ατιμάστηκαν και πουλήθηκαν σκλάβες… το ίδιο και κοπέλες και παντρεμένες… Το αίμα έτρεχε στη γη όπως όταν βρέχει.”

Αυτές οι μαρτυρίες αναδεικνύουν την τραγικότητα ενός γεγονότος που άλλαξε την πορεία της ιστορίας.