Η ιστορία του Πάνα: Πώς ο θεός της άγριας φύσης έδωσε το όνομά του στον «Πανικό»

Στα βουνά της Αρκαδίας, εκεί που η φύση οργιάζει, γεννήθηκε ένας θεός με μια εντελώς διαφορετική όψη από τους υπόλοιπους. Ο λόγος για τον Πάνα, τον θεό των βοσκών, των κοπαδιών και της άγριας φύσης. Γιο του Ερμή και μιας νύμφης. Η μορφή του, με κεφάλι και κορμό ανθρώπου. Αλλά με πόδια τράγου και μικρά κέρατα, τρόμαξε ακόμα και την ίδια του τη μητέρα, η οποία τον εγκατέλειψε αμέσως μετά τη γέννησή του. Παρόλα αυτά, ο πατέρας του, Ερμής, τον πήρε μαζί του στον Όλυμπο, όπου οι θεοί τον καλωσόρισαν.

Ο θρύλος της Σύριγγας και η γέννηση της φλογέρας

Γνωστός για τη λάγνα του φύση, ο Πάνας κυνηγούσε συχνά τις νύμφες. Μια από αυτές ήταν η πανέμορφη Σύριγγα. Καθώς ο Πάνας την καταδίωκε, η νύμφη έφτασε στις όχθες του ποταμού Λάδωνα και, μη μπορώντας να διαφύγει, ζήτησε βοήθεια από τις νύμφες του ποταμού. Τη στιγμή που ο Πάνας την άρπαξε, η Σύριγγα μεταμορφώθηκε σε μια συστάδα καλαμιών. Επίσης απογοητευμένος ο Πάνας, αναστέναξε και τότε η ανάσα του, περνώντας μέσα από ένα κούφιο καλάμι, δημιούργησε έναν μαγευτικό ήχο.

Ωστόσο γοητευμένος από αυτή την τυχαία ανακάλυψη, έκοψε καλάμια διαφορετικού μήκους, τα ένωσε και δημιούργησε ένα μουσικό όργανο. Το οποίο ονόμασε σύριγγα —τη γνωστή σε όλους μας φλογέρα— προς τιμήν του χαμένου του έρωτα. Έκτοτε, ο Πάνας περιπλανιόταν στη φύση, παίζοντας μελαγχολικές μελωδίες με το αγαπημένο του όργανο. Προσέχοντας τους βοσκούς και αναζητώντας νέες ερωτικές περιπέτειες.

Ο “πανικός” και η μουσική μονομαχία

Εκτός από τις μουσικές του ικανότητες, ο Πάνας ήταν υπεύθυνος για τον ξαφνικό, συχνά ανεξήγητο φόβο που κυριεύει τα κοπάδια. Αυτός ο φόβος, που τα έκανε να τρέχουν πανικόβλητα, πήρε το όνομά του και έμεινε στην ιστορία ως «πανικός».

Ωστόσο η αγάπη του για τη μουσική τον οδήγησε σε μια τολμηρή πράξη: προκάλεσε τον θεό της μουσικής, τον Απόλλωνα, σε έναν μουσικό αγώνα. Ο Πάνας ξεκίνησε πρώτος, γεμίζοντας τις βουνοπλαγιές με τις γλυκές μελωδίες της φλογέρας του. Ωστόσο, όταν ο Απόλλωνας άρχισε να παίζει τη χρυσή του λύρα, ο ήχος της μάγεψε τους πάντες. Ο Πάνας αναγνώρισε την ήττα του και, λυπημένος, αποσύρθηκε ακόμα πιο βαθιά μέσα στα λαγκάδια, όπου συνέχισε να παίζει τη μελαγχολική του μουσική, συνοδεύοντας τις περιπλανήσεις του.

Επίσης ο Πάνας, παρά την άγρια και κάπως τρομακτική του φύση, είναι ένα σύμβολο της ανεξέλεγκτης δύναμης της φύσης και της μελωδίας που κρύβεται μέσα της. Επιπλέον ο μύθος του μας θυμίζει ότι ακόμα και οι πιο άγριες μορφές μπορούν να εμπνεύσουν τέχνη και να δημιουργήσουν ομορφιά, ενώ παράλληλα μας δείχνει την πηγή ενός από τα πιο ανθρώπινα συναισθήματα: τον πανικό.