Η κρυφή απειλή των τζακιών: Σε 4 ώρες ρυπαίνει όσο 1.000 οχήματα παλαιάς τεχνολογίας

Οι τιμές ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα την Πρωτοχρονιά, όπως καταγράφηκαν από το σύστημα παρακολούθησης «Πανάκεια», αποκαλύπτουν τη σοβαρή επιβάρυνση της ποιότητας του αέρα. Ο καθηγητής Σπύρος Πανδής από το Πανεπιστήμιο Πατρών εξηγεί στην «Καθημερινή» τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μεγάλες ελληνικές πόλεις.

Ρύπανση και Δημόσια Υγεία

Η χαρακτηριστική κάπνα που καλύπτει την πόλη κατά τις γιορτές αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με τον κ. Πανδή, η χρήση τζακιών, ακόμη και για λίγες ώρες, εκπέμπει ρύπους ισοδύναμους με εκείνους που παράγουν 1.000 παλαιά οχήματα. Την Πρωτοχρονιά του 2025, η Αθήνα βρέθηκε στην κλίμακα «εξαιρετικά κακή» ποιότητα αέρα. Όπως καταγράφει το σύστημα «Πανάκεια». Το οποίο παρέχει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για την ατμόσφαιρα στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή.

Τα επικίνδυνα μικροσωματίδια

Η ρύπανση δεν περιορίζεται μόνο στην πρωτεύουσα. Οι πόλεις της βόρειας Ελλάδας, όπως τα Ιωάννινα, παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις PM2.5 κατά τις κρύες ημέρες με άπνοια. Οι συγκεντρώσεις συχνά ξεπερνούν κατά πολύ το όριο των 5 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ο καθηγητής τονίζει ότι οι συνθήκες καύσης είναι πιο σημαντικές από την ποιότητα του ξύλου. Με τους καυστήρες να είναι η καλύτερη εναλλακτική λόγω της πιο αποτελεσματικής καύσης τους.

Καιρικές συνθήκες και τζάκια

Η χρήση τζακιών, ακόμα και των πιο σύγχρονων μοντέλων, επιδεινώνει την ατμοσφαιρική ρύπανση. Πολλές ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις έχουν λάβει μέτρα για τον περιορισμό ή την απαγόρευση των ημερών με δυσμενείς μετεωρολογικές συνθήκες. Παρότι οι εκπομπές από αυτοκίνητα και βιομηχανίες έχουν μειωθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1990, η ανεξέλεγκτη καύση ξύλου έχει γίνει η κύρια πηγή ρύπανσης.

Περιοδική επιβάρυνση και άλλες πηγές ρύπανσης

Εκτός από τα τζάκια, και άλλες δραστηριότητες, όπως οι δασικές πυρκαγιές, οι αγροτικές καύσεις και οι φωτιές στα Βαλκάνια, συμβάλλουν στη ρύπανση του αέρα. Η εποχική καύση ξύλων προκαλεί συνθήκες ρύπανσης χειρότερων ακόμα και από τις πιο δύσκολες ημέρες του παρελθόντος.

Οι τιμές ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα την Πρωτοχρονιά. Πηγή: PANACEA