Η μοιχεία στην αρχαία Ελλάδα: Οι νόμοι του Δράκοντα και του Σόλωνα και οι ποινές για άνδρες και γυναίκες

Στην αρχαία Ελλάδα, η μοιχεία δεν ήταν απλώς μια ηθική παράβαση, αλλά ένα βαρύτατο έγκλημα με αυστηρές ποινές που απειλούσαν τους παραβάτες. Από τους νόμους του Δράκοντα μέχρι τους νεότερους του Σόλωνα, ο νόμος έδινε στον απατημένο σύζυγο μεγάλη εξουσία για να τιμωρήσει τον μοιχό.

Ποινές για τους άνδρες
Οι νόμοι του Σόλωνα έδιναν τρεις επιλογές στον σύζυγο που έπιανε τον μοιχό επ’ αυτοφώρω:

Θάνατος: Είχε το δικαίωμα να σκοτώσει και τους δύο.

Ευνούχιση: Μπορούσε να ευνούχισε τον μοιχό.

Βασανιστήρια και εξαγορά: Μπορούσε να τον βασανίσει για να τον αναγκάσει να εξαγοράσει την ελευθερία του σε τιμή που όριζε ο ίδιος.

Μία από τις πιο γνωστές και εξευτελιστικές ποινές ήταν η ραφανίδωσις ή παράτιλμος. Δηλαδή η εισαγωγή ενός ραπανιού στον πρωκτό του μοιχού. Μετά από αυτή την τιμωρία, τον αποκαλούσαν «ευπρόϊκτο». Άλλη ποινή ήταν το κούρεμα «μοιχόν», ένα είδος κουρέματος «σύριζα» που είχε ως στόχο τον δημόσιο διασυρμό.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι νόμοι έδιναν μεγαλύτερη βαρύτητα στην αποπλάνηση παρά στον βιασμό, θεωρώντας την πιο επικίνδυνη για την κοινωνική τάξη. Επίσης, οι ποινές είχαν συχνά ταξικό χαρακτήρα. Καθώς οι πλούσιοι μπορούσαν να εξαγοράσουν την ελευθερία τους με την καταβολή ενός προστίμου.

Ποινές για τις γυναίκες
Οι γυναίκες που συλλαμβάνονταν για μοιχεία αντιμετώπιζαν:

Κοινωνικό εξευτελισμό: Διώχνονταν από το σπίτι τους και τους απαγορευόταν να συμμετέχουν σε θρησκευτικές τελετές. Αν εμφανίζονταν με εξεζητημένη εμφάνιση, ο καθένας μπορούσε να τις προσβάλει δημόσια.

Δημόσιος διασυρμός: Σε πόλεις όπως η Κύμη, η μοιχαλίδα ανέβαινε σε έναν γάιδαρο και την περιέφεραν σε όλη την πόλη, ενώ οι πολίτες τη χλεύαζαν και την έβριζαν. Στη συνέχεια, την «βάφτιζαν» ονοβάτιδα και της απαγόρευαν τη συμμετοχή σε θρησκευτικά καθήκοντα.

Υποδούλωση: Σε περίπτωση που ήταν ανύπαντρη, ο πατέρας ή ο αδερφός της είχε το δικαίωμα να την πουλήσει ως σκλάβα. Αν είχε αποδεδειγμένη σεξουαλική επαφή πριν τον γάμο.

Οι σκληρές αυτές ποινές είχαν ως στόχο τη διαφύλαξη της κοινωνικής τάξης. Ενώ ο σύζυγος που «συγχωρούσε» τη μοιχαλίδα του θεωρούνταν άτιμος από την κοινωνία.