Η σημασία της πραγματικής νηστείας στην Ορθόδοξη Εκκλησία!

Νηστεία ονομάζεται η εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή (δηλαδή η ασιτία ή αφαγία). Η λέξη νηστεία, που είναι αρχαιοελληνική και χρησιμοποιείται αυτούσια μέχρι σήμερα, αποτελείται από το μόριο «νη» (που δηλώνει στέρηση). Και το ρήμα «εσθίω» (που σημαίνει τρώγω). Η νηστεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που δεν αποτελεί αυτοσκοπό (όπως σε άλλες θρησκείες). Αλλά μέσο για την πνευματική τελειοποίηση του ανθρώπου, διαρκεί συνολικά 180-200 ημέρες τον χρόνο.

Η αξία της νηστείας για τους Χριστιανούς

Αναφορικά με την Χριστιανική θρησκεία, στην διδασκαλία του Ιησού αναφορές στη νηστεία γίνονται στις ακόλουθες ευαγγελικές περικοπές: Στο κατά Ματθαίον Κεφ. 6, 9, στο κατά Μάρκον Κεφ. 2 και στο κατά Λουκά Κεφ.5 Ευαγγέλιο.

Δείτε επίσης τα απίστευτα οφέλη της νηστείας για τον οργανισμό, αλλά και τις παγίδες που κρύβει

Αρχές του Χριστιανισμού

Σύμφωνα με τις αρχές του Χριστιανισμού, η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη και η πιο παλιά απ όλες. Την έδωσε ο Θεός στους πρωτοπλάστους μέσα στον παράδεισο. Για να μπορέσουν να προφυλαχθούν οι πρωτόπλαστοι από την επικίνδυνη και πρόωρη χρήση του δέντρου της γνώσεως . Έδωσε σε αυτούς εντολή ο Θεός να μην φάνε ( να νηστέψουν δηλαδή) καρπούς από αυτό το δέντρο. Έως ότου με την άσκηση και την τελείωση που από αυτήν θα προέλθει ,να γίνουν ώριμοι. Αυτοί, όμως, με την σύσταση του διαβόλου και την δική τους ελευθερία, παράκουσαν την εντολή του Θεού και εκτροχιάσθηκαν από την οδό της τελειώσεως. Και ήταν αδύνατο πλέον να φτάσουν στην αθανασία και την θέωση. Για την οποίαν ήταν πλασμένοι. Έκτοτε θεωρείται βασικό «εργαλείο» στην καταπολέμηση του διαβόλου και του κακού εαυτού μας …

Ο Χριστός μας, που νήστευε, δίνοντας το καλό παράδειγμα στους μαθητές Του και σε όλους αυτούς που Τον ακολούθησαν και Τον ακολουθούν, τονίζει ιδιαίτερα την αξία της νηστείας. Είπε ο Ιησούς: «Το γένος τούτο ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία». Δηλαδή, με τη νηστεία πολεμάμε τον διάβολο και νικάμε τις πονηρίες του καθώς και γίνεται ευαίσθητη η ανθρώπινη μας φύση στην αγάπη Του και στη χάρη Του.

Δεν μπορούμε, λοιπόν, να λεγόμαστε Χριστιανοί και να λέμε ότι αγαπούμε τον Χριστό, όταν δεν τηρούμε τις εντολές Του, και μάλιστα την πρώτη απ’ ολες, τη νηστεία. Η νηστεία, που προηγείται του Πάσχα και των Χριστουγέννων μας βοηθάει ακόμη για να ζήσουμε και να βιώσουμε στην ύπαρξη μας το γεγονός της κάθε εορτής.

Τα πάθη μας

Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνούμε επίσης, πως μαζί με την νηστεία των τροφών, πρέπει να φροντίζουμε και για την νηστεία των παθών μας. Σε πολλούς ύμνους τις Εκκλησίας μας καθώς και στην Πατερική πρακτική, θεωρείται ολοκληρωμένη η νηστεία μας μόνο, όταν φροντίζουμε απαραίτητα και για τα δύο, και την νηστεία των τροφών και την νηστεία των παθών. 

Έτσι λοιπόν, οι Άγιοι μας καθόρισαν εμπνεόμενοι από το άγιο Πνεύμα για την ζωή των Χριστιανών, όσο αφορά το φαγητό, στο τι πρέπει να τρώμε την κάθε ημέρα και εποχή. Για τη νηστεία των παθών καλό είναι, να μην κάνει ο καθένας όπως αυτός νομίζει, αλλά να αφεθεί στην διάκριση και να συμβουλεύεται τον πνευματικό του πατέρα, (δηλαδή τον εξομολόγο του). Ας ακούσουμε δυο χαρακτηριστικούς λόγους των αγίων Βασιλείου του Μεγάλου (4ος αιώνας μ.Χ.) και Οσίου Ηλία (11ος αιώνας μ.Χ.). Για την πραγματική νηστεία. Λέει ο Μέγας Βασίλειος: «Mην περιορίζεις, όμως, το καλό της νηστείας μόνο στην αποχή από το φαγητό. Γιατί πραγματική νηστεία είναι μόνο να μην κάνεις τίποτε άδικο…

Μην κάνεις τίποτε άδικο

Να λύνεις κάθε δεσμό αδικίας… Συγχώρησε τον πλησίον σου για το κακό που σου έκανε και ξέχασε αυτά πού σου χρωστάει… Η νηστεία σας να είναι καθαρή από δικαστικές πράξεις και προστριβές.  Νηστεύεις το κρασί αλλά είσαι σπάταλος στις αδικίες. Περιμένεις να έρθει το βράδυ για να φας. Αλλά ξοδεύεις όλη την ημέρα σου στα δικαστήρια. Αλλοίμονο σε εκείνους που δεν μεθάνε από κρασί. Αλλά από τις αδικίες. Κρέας δεν τρως, αλλά κατασπαράζεις τον αδελφό σου

Νομίζω, λοιπόν, ότι καμιά συμβουλή δεν μπορεί να αγγίξει, τόσο την ψυχή του λαίμαργου και να τον αλλάξει όσο και μια τυχαία μόνο συνάντηση με τον εγκρατή. Και μού φαίνεται πως αυτό σημαίνει να τρως και να πίνεις με τέτοιον τρόπο, που να αποτελεί τιμή για τον Θεό. Ώστε ακόμα και στο τραπέζι να λάμπει η ζωή μας ένα καλό έργο. Και να δοξάζεται ο ουράνιος Πατέρας μας».