«Καταπέλτης» κατά Σούνακ ο Guardian για τα Γλυπτά του Παρθενώνα: «Πρέπει να γυρίσουν στο σπίτι τους…»

Σφοδρή επίθεση στον πρωθυπουργό της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ εξαπολύει η βρετανική εφημερίδα “The Guardian” με άρθρο – γνώμης σχετικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

“Το θέμα με τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι πέρα ​​για πέρα ​​ανόητο”. Με αυτή την φράση ξεκινά το μακροσκελές του άρθρο στον Guardian ο Βρετανός αρθρογράφος, Σάιμον Τζένκινς.

“Ο Ρίσι Σούνακ ουρλιάζει “δικό μου, δικό μου” σαν παιδί σε παιδική χαρά. Αρνείται ένα φλιτζάνι τσάι με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης γελάει. Το έθνος χασμουριέται και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς Βρετανούς χαίρονται να δουν τα μάρμαρα να επιστρέφονται στην Ελλάδα και μόνο λίγο πάνω από το 20% θέλει να παραμείνουν στην Βρετανία”, γράφει αρχικά ο Τζένκινς.

Προσθέτει πως “κάθε πολιτισμένος Βρετανός γνωρίζει ότι πρέπει να εκτίθεται εκεί που ανήκουν – στο πρώην σπίτι τους στην Αθήνα. Αλλά τι διασκεδαστικό είναι να βρίσκεις έξυπνους λόγους για τους οποίους αυτό δεν πρέπει ποτέ να συμβεί”.

“Η αναζήτηση του Σούνακ για έναν καθημερινό τίτλο γίνεται όλο και πιο ξέφρενη μέρα με τη μέρα. Υπήρχε κάτι συνθετικό στο περιστατικό της Δευτέρας. Η αναφορά του Μητσοτάκη ότι τα διαχωρισμένα μάρμαρα είναι σαν τη Μόνα Λίζα κομμένη στη μέση μπορεί να είναι υπερβολική. Όμως, όπως γνωρίζει κάθε επισκέπτης στην Ελλάδα, αυτό που για τη Βρετανία είναι ένας βαρετός σχολαστικός καυγάς είναι για τους Έλληνες ένα φλέγον αίσθημα παράπονου που δεν θα εξαφανιστεί”.

Στη συνέχεια τονίζει…

“Φυσικά η Βρετανία έχει νόμιμο τίτλο στα αγάλματα, αλλά οι νόμοι μπορούν να αλλάξουν. Φυσικά ο Λόρδος Έλγιν πιθανώς τους έσωσε από την καταστροφή, αν και αργότερα υπέστησαν ζημιές στον καθαρισμό. Είναι αλήθεια ότι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν τα μάρμαρα στο Λονδίνο από ό,τι στην Αθήνα, αλλά δεν τα βλέπουν ολοκληρωμένα. Και λοιπόν τι; Δεν μεταφέρουμε τις πυραμίδες στο Λονδίνο για ένα μεγαλύτερο σόου.

Το θέμα των μαρμάρων αφορά απλώς την ακεραιότητα μιας από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές συνθέσεις της Ευρώπης. Αυτά τα αγάλματα προήλθαν από την πηγή του ευρωπαϊκού πολιτισμού στην πιο διαμορφωτική του στιγμή, τον 5ο αιώνα π.Χ. Αυτό το σιντριβάνι βρισκόταν στην Ακρόπολη της Αθήνας, αγναντεύοντας το ηλιόλουστο Αιγαίο με μάρμαρο από το διπλανό βουνό, όχι φυλακισμένο σε έναν κρύο, γκρίζο θάλαμο στο Μπλούμσμπερι.

Είναι αλήθεια ότι η αναπαραγωγή μπορεί στις μέρες μας να δώσει τη δυνατότητα στο γυμνό μάτι και στον ανθρώπινο εγκέφαλο να εκτιμήσουν την ομορφιά του πρωτοτύπου σε ένα αντίγραφο. Αν τα μάρμαρα ήταν χυτά από μπρούτζο, όπως τα άλογα του Αγίου Μάρκου στη Βενετία ή ο Δαβίδ στη Φλωρεντία, θα μπορούσαν να αντιγραφούν ξανά και ξανά”.

Η επιστήμη θα μπορούσε να αντιγράψει ικανοποιητικά τα μάρμαρα του Παρθενώνα τόσο στην Αθήνα όσο και στο Λονδίνο. Αλλά για τους Έλληνες – πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε Βρετανό – αυτό είναι πράγματι θέμα αυθεντικότητας.

Ο Παρθενώνας είναι ο προγονικός τους ναός και τα μάρμαρα το στέμμα τους. Τα θέλουν πολύ πίσω. Και σίγουρα μια καλλιεργημένη χώρα όπως η Βρετανία θα πρέπει να έχει την αξιοπρέπεια να τα δώσει. Έχει τη δύναμη να αποκαταστήσει την ακεραιότητα αυτής της εκπληκτικής σύνθεσης στη χώρα της δημιουργίας του. Αντίθετα, ταπεινώνει τον εαυτό του με το να παρεξηγείται για ένα φλιτζάνι τσάι.

Η ανάμειξη της αυτοκρατορίας σε αυτά τα επιχειρήματα σπάνια είναι χρήσιμη. Αλλά μια μεταϊμπεριαλιστική αλαζονεία έχει παρεισφρήσει στη συζήτηση για τα μάρμαρα. Η κυβέρνηση της Βρετανίας λέει στον υπόλοιπο κόσμο: μπορεί να πήρατε πίσω την ανεξαρτησία σας, αλλά δεν παίρνετε τα πράγματά σας. Εσείς οι Έλληνες, φαίνεται να λέει, ήσασταν πολύ αδύναμοι για να σταματήσετε τους Οθωμανούς να δώσουν τα μάρμαρά σας, οπότε αυτό είναι σκληρό για εσάς. Η Βρετανία μπορεί να μην έχει την αυτοκρατορία της, αλλά έχει τον απόηχο μιας αυτοκρατορίας στο απαραβίαστο και το “παγκόσμιο πλαίσιο” του Βρετανικού Μουσείου της. Πείτε λοιπόν στους Έλληνες ότι πρέπει να είναι περήφανοι που βλέπουν τα κειμήλιά τους να βρίσκονται δίπλα στα καλύτερα της Αφρικής και της Ασίας. Θα πρέπει να ευχαριστήσουν τους Βρετανούς φορολογούμενους που μπορούν να τα δουν δωρεάν.

Οι μεγάλες συλλογές της αρχαιότητας περιορίζονται λίγο-πολύ σε μερικά μεγάλα μουσεία στην Ευρώπη και την Αμερική, προϊόντα εθνικής εξύψωσης του 19ου αιώνα.

Αυτοί οι θεσμοί είναι φανατικά αντιδραστικοί. Θέλουν να αρνηθούν στις νεοεμφανιζόμενες χώρες το περιθώριο απόκτησης παρόμοιων συλλογών αρνούμενοι να διαθέσουν ή να απαγορέψουν τα τεράστια αποθέματά τους. Πολλοί έχουν αποθηκευμένο τον τεράστιο όγκο των έργων τους, σαν να ήταν ιδιωτική ιδιοκτησία των θεματοφυλάκων τους. Στη δεκαετία του 1970, το Βρετανικό Μουσείο ανακήρυξε τον εαυτό του κυρίως ως ερευνητικό πόρο για μελετητές.

Κανένα από αυτά τα εκατομμύρια αντικείμενα δεν δημιουργήθηκε για να κλειδωθεί για πάντα σε ένα υπόγειο του Λονδίνου. Τα περισσότερα κατασκευάστηκαν σε μακρινές χώρες των οποίων οι πολίτες μπορεί να είναι περήφανοι που τα εμφανίζουν δημόσια. Δεν υπάρχει τίποτα ιερό σε ένα μουσείο. Είναι ένα αφύσικο μέρος για να αφήνεις χιλιάδες αντικείμενα παγωμένα σε χρόνο και τόπο, ευάλωτα στην κλοπή και τη φθορά.

Οι τοίχοι των μουσείων καταρρέουν τώρα ιδεολογικά αν όχι φυσικά.

Η Γαλλία έχει ένα σημαντικό πρόγραμμα επαναπατρισμού αυτοκρατορικών αντικειμένων, είτε λεηλατήθηκαν είτε όχι. Το ίδιο και η Γερμανία . Παρά τις ανησυχίες για την ασφάλεια, οι αφρικανικοί μπρούτζοι επιστρέφουν στην Αφρική, τα κεραμικά στη νοτιοανατολική Ασία, οι φυλετικοί θησαυροί στην Πολυνησία. Αυτό δεν σημαίνει τον θάνατο του Λούβρου.

Ο διευθυντής του V&A, Tristram Hunt, παρουσίασε αυτή την εβδομάδα μια μεταρρύθμιση του νόμου περί Εθνικής Κληρονομιάς του 1983 που προς το παρόν περιορίζει ορισμένα μουσεία από την “απεξαγορά”. Θέλει να μεγαλώσουν και να αναλάβουν τη δική τους επιχείρηση. Η αλήθεια είναι ότι τα περισσότερα μουσεία έχουν πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλά. Θα πρέπει να τα διανείμουν στον υπόλοιπο κόσμο. Η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα μπορεί όντως να απτελέσει προηγούμενο και μάλιστα εξαιρετικό, καταλήγει το άρθρο.