Καύσωνας «Κλέων»: Έκτακτα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων

Μετά το Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων (ΕΔΕΚΦ), της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), με το οποίο αναγγέλλονται «συνθήκες καύσωνα από την Τετάρτη (12-7-2023) έως και τις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Ο καύσωνας αυτός λαμβάνει την ονομασία CLEON και εντάσσεται στα Επικίνδυνα Καιρικά Φαινόμενα με διάρκεια τουλάχιστον έξι ημερών με θερμότερες ημέρες την Παρασκευή (14-7-2023) και το Σάββατο (15-7-2023)», συστήνονται τα εξής:

Στο πλαίσιο της τήρησης των κανόνων για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, το Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης, απευθύνει αυστηρή σύσταση στους εργοδότες να προβούν τόσο στη λήψη των απαραίτητων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, όσο και σε μείωση απασχόλησης ή/και παύση εργασιών κατά τις ώρες θερμοκρασιακής αιχμής (12.00 – 17.00), όπου αυτό κριθεί, κατά περίπτωση, απαραίτητο, για την αποφυγή των φαινομένων θερμικής καταπόνησης υπό συνθήκες καύσωνα.

Ειδικότερα λαμβάνοντας υπόψη και την από 26 Μαΐου 2023 (αριθ. πρωτ. 52903) σχετικής εγκυκλίου της Γενικής Γραμματείας Εργασιακών Σχέσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, προβλέπονται:

Α. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗΣ

Οργάνωση του χρόνου εργασίας με προγραμματισμό διαλειμμάτων κατάλληλης διάρκειας για τη μείωση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων.
Προγραμματισμός των εργασιών που συνεπάγονται υψηλή θερμική καταπόνηση των εργαζομένων, κατά το δυνατόν, σε ώρες εκτός θερμοκρασιακών αιχμών.
Μείωση της απασχόλησης ή παύση εργασιών σε ιδιαίτερα επιβαρυμένους θερμικά χώρους όπως είναι τα μηχανοστάσια, χυτήρια, υαλουργεία, κεραμοποιεία, ναυπηγικές εργασίες κ.λπ. μεταξύ των ωρών 12.00-17.00.
Διαμόρφωση κυλικείων, ή άλλων κατάλληλων χώρων για το χρόνο διαλείμματος. Οι χώροι αυτοί, ανάλογα με τις αντικειμενικές ανάγκες και δυνατότητες, να εξοπλίζονται με σύστημα κλιματισμού. Οι χώροι αυτοί θα επιλεγούν μετά από συνεργασία του εργοδότη και του Τεχνικού Ασφάλειας, Ιατρού Εργασίας και μελών ΕΥΑΕ και όπου δεν υπάρχουν των εκπροσώπων των εργαζομένων.
Παροχή πόσιμου δροσερού νερού σε θερμοκρασία 10 -15 °C.

B. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Τα μέτρα που μπορεί να ληφθούν για να αντιμετωπιστεί τυχόν θερμική καταπόνηση των εργαζομένων περιλαμβάνουν:
Χορήγηση και χρήση κατάλληλου καλύμματος κεφαλής όπου δεν προβλέπεται χρήση κράνους προστασίας, καθώς και προστατευτικών μέσων δέρματος.

Διαμόρφωση / επιλογή σκιερού μέρους για διαλείμματα.
Διαμόρφωση / επιλογή σκιερού μέρους ή κατασκευή κατάλληλων στεγάστρων για την εκτέλεση των εργασιών, όπου αυτό είναι δυνατόν.
Προγραμματισμός των εργασιών έτσι ώστε οι πλέον επιβαρυμένες (π.χ. εργασίες ασφαλτόστρωσης) να γίνονται τις ώρες που οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες.
Μείωση της απασχόλησης ή/και μάλιστα παύση εργασιών κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ των ωρών 12.00-17.00
Χορήγηση πόσιμου δροσερού νερού (10-15 °C).

Για εργαζόμενους που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου όπως στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες, συστήνεται, όπου αυτό είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας, η δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασία μέσω τηλεργασίας (Πίνακας 1).

Πίνακας 1. Παράγοντες που προδιαθέτουν σε θερμικές ασθένειες/βλάβες λόγω παρατεταμένης εργασιακής έκθεσης.

Ατομικοί παράγοντες
Παράγοντες περιβάλλοντος

Παράγοντες υγείας

Φάρμακα και ουσίες

Έλλειψη εγκλιματισμού
Μέτριο ή χαμηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης
Υψηλός δείκτης μάζας σώματος* (άνω του 30)
Αφυδάτωση
Ηλικία >60 έτη
Εγκυμοσύνη, γαλουχία

Υψηλή θερμοκρασία αέρα
Υψηλή υγρασία
Εντατική σωματική εργασία / άσκηση
Μειωμένη ταχύτητα αέρα
Βαριά / μη διαπερατά ρούχα και προστατευτικός εξοπλισμός εργασίας

Καρδιαγγειακές παθήσεις, διαταραχές αρτηριακής πίεσης
Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις
Σακχαρώδης διαβήτης
Νεφροπάθειες
Χρόνιες ηπατοπάθειες
Νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος-ψυχικά νοσήματα
Αιμοσφαιρινοπάθειες (δρεπανοκυτταρική αναιμία)
Οξεία νόσος, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα

Καρδιολογικά και αντιϋπερτασικά φάρμακα: (διουρητικά,
νιτρώδη αγγειοδιασταλτικά και αναστολείς διαύλων ιόντων Ca++,
Β-αναστολείς)
Ορμόνες (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης)
Αντιδιαβητικά δισκία
Αντιεπιληπτικά, αντιψυχωσικά και νευροληπτικά φάρμακα, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
Αντισταμινικά
Αντιχολινεργικές ουσίες
Εργογονικά διεγερτικά
Αλκοόλ

*ΔΜΣ=βάρος/ύψος2 (Kg/m2)

Έλεγχοι από την Επιθεώρηση Εργασίας

Η Επιθεώρηση Εργασίας εντατικοποιεί επίσης τους στοχευμένους ελέγχους σε εργασιακούς χώρους, σύμφωνα και με την επισυναπτόμενη υπ’ αριθμ. 267075 /30.05.2023 εγκύκλιο, με έμφαση σε υπαίθριες εργασίες (π.χ. οικοδομές, οδικά και άλλα τεχνικά έργα), εργασίες σε στεγασμένους χώρους, όπου λόγω της φύσης των παραγωγικών διαδικασιών μπορεί να υπάρχει επί πλέον θερμική καταπόνηση από υψηλές τιμές θερμοκρασίας-υγρασίας και ακτινοβολούμενη θερμότητα (π.χ. σε χυτήρια, μεταλλουργίες, βιομηχανίες πλαστικών, κ.α.), καθώς και
χειρωνακτικές εργασίες (π.χ. μεταφορά βαρέων αντικειμένων, οικοδομικών υλικών).

Τέλος συστήνεται η συχνή παραπομπή των εργοδοτών στην ιστοσελίδα http://www.hnms.gr/emy/el/forecast/deikths_wbgt της ΕΜΥ όπου υπάρχει 48ωρη πρόβλεψη του σχετικού βιοκλιματικού δείκτη πρόβλεψης (WBGT) της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων, η οποία θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη κατά τον προγραμματισμό των εργασιών ή/και των τεχνικών και οργανωτικών μέτρων για την αποτροπή της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων.

Παρομοίως, εκτίμηση του δείκτη WBGT (ΘΥΒΜΑΣ) για εξωτερικούς χώρους σε πραγματικό χρόνο και προβλέψεις για τις επόμενες 48 ώρες, παρέχεται επίσης από την εφαρμογή «ΘΥΒΜΑΣ – Δείκτης Θερμικής Καταπόνησης» για έξυπνα κινητά, λαμβάνοντας μετεωρολογικά δεδομένα από τον πλησιέστερο στο χρήστη μετεωρολογικό σταθμό:
https://play.google.com/store/apps/details?id=gr.wbgt

Σε περίπτωση καταγγελιών το κοινό μπορεί να απευθύνεται στο τηλέφωνο καταγγελιών 1555 ή στις κατά τόπους αρμόδιες Επιθεωρήσεις ασφάλειας και υγείας στην Εργασία.