Κυριακή του Ασώτου και Ψυχοσάββατο: Οι ισχυροί συμβολισμοί πίσω από τα καρναβάλια και τις Απόκριες

Κυριακή του Ασώτου και Ψυχοσάββατο: Οι ισχυροί συμβολισμοί και οι παραδόσεις πίσω από τα καρναβάλια και τις Απόκριες

Για τους περισσότερους, η έναρξη του Τριωδίου σηματοδοτεί την αρχή των καρναβαλικών εκδηλώσεων και της περιόδου της Αποκριάς. Ωστόσο, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, το Τριώδιο είναι μια κινητή χρονική περίοδος που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο, ακριβώς πριν την Ανάσταση.

Κυριακή του Ασώτου και Ψυχοσάββατο Οι ισχυροί συμβολισμοί

Η ονομασία «Τριώδιο» προέρχεται από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο, το οποίο περιλαμβάνει ύμνους που ψάλλονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οι ύμνοι αυτοί έχουν τρεις ωδές, σε αντίθεση με άλλους εκκλησιαστικούς ύμνους που περιλαμβάνουν εννέα, γεγονός που έδωσε στο βιβλίο, αλλά και στην περίοδο, το χαρακτηριστικό όνομα «Τριώδιο». Οι ύμνοι αυτοί γράφτηκαν μεταξύ του 5ου και του 15ου αιώνα μ.Χ., με τα παλαιότερα χειρόγραφα να χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα. Η πρώτη έντυπη έκδοση του Τριωδίου εμφανίστηκε στη Βενετία το 1522.

Το Τριώδιο διαρκεί τρεις εβδομάδες και προετοιμάζει τους χριστιανούς για τη Μεγάλη Σαρακοστή, τη νηστεία που προέρχεται του Πάσχα. Κάθε Κυριακή αυτής της περιόδου έχει ιδιαίτερη σημασία και συμβολισμό:

Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου

Η πρώτη Κυριακή ήταν αφιερωμένη στην ταπεινοφροσύνη, μέσα από την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Διδάσκει στους πιστούς τη σημασία της ταπεινότητας και της ειλικρινούς προσευχής, καταδικάζοντας την υπερηφάνεια και την έπαρση.

Κυριακή του Ασώτου

Η δεύτερη Κυριακή διδάσκει τη δύναμη της μετάνοιας και της συγχώρεσης, μέσα από την παραβολή του Ασώτου Υιού.

Ψυχοσάββατο

Το Σάββατο πριν την Τρίτη Κυριακή ονομάζεται Ψυχοσάββατο ή Σάββατο των Ψυχών. Είναι ημέρα μνημόνευσης των νεκρών και προσευχής για όσους δεν έχουν κάποιον να τους θυμάται στα μνημόσυνα.

Κυριακή της Απόκρεω

Η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου σχετίζεται με τη Δευτέρα Παρουσία και την τελική κρίση. Η ημέρα αυτή είναι επίσης η τελευταία κατά την οποία επιτρέπεται η κατανάλωση κρέας, προετοιμάζοντας τους πιστούς για τη νηστεία που ακολουθεί. Η εβδομάδα που ονομάζεται «Τυρινή» ή «Τυροφάγος», καθώς επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγών και ψαριών.

Κυριακή της Τυροφάγου

Η τελευταία Κυριακή πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή αναφέρεται στην εξορία του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο. Το Ευαγγέλιο της ημέρας παροτρύνει τους πιστούς να νηστεύουν χωρίς επίδειξη, να συγχωρούν όσους τους έχουν βλάψει και να επιδιώξουν την πνευματική καθαρότητα. Καθαρά Δευτέρα – Έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής

Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Μεγάλη Σαρακοστή, η οποία είναι περίοδος νηστείας, προσευχής και πνευματικής προετοιμασίας για την Πάσχα. Ονομάζεται «Τεσσαρακοστή» γιατί μιμείται τη σαρανταήμερη νηστεία του Χριστού και «Μεγάλη» για να διαφοροποιηθεί από τη νηστεία των Χριστουγέννων.

Τσικνοπέμπτη και Καθαρά Δευτέρα 2025: Πότε «πέφτουν» φέτος

Έτσι, το Τριώδιο δεν είναι απλώς μια περίοδος εορτασμού και αποκριτικής χαράς, αλλά μια βαθιά θρησκευτική προετοιμασία που οδηγεί τους πιστούς στη μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού, την Ανάσταση του Κυρίου.