Ο Τραμπ θα χτυπήσει το Ιράν; Φόβοι για Παγκόσμιο Πόλεμο

Ο Τραμπ θα χτυπήσει το Ιράν; Φόβοι για Παγκόσμιο Πόλεμο… Τι κρύβεται πίσω από την τεράστια συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στη Συρία;

Σε ένα κλίμα αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης, η Μέση Ανατολή βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο ανησυχητικών εξελίξεων. Η παρατηρούμενη συγκέντρωση αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή, με μαζικές πτήσεις μεταγωγικών αεροσκαφών C-17 και C-5, πυροδοτεί σενάρια για μια επικείμενη αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ιράν, με κάποιες αναλύσεις να μην αποκλείουν ακόμη και ευρύτερες, παγκόσμιες επιπτώσεις.

Τι κρύβεται πίσω από την τεράστια συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στη Συρία;

Το πρωί της 7ης Απριλίου 2025, στοιχεία από το πρακτορείο πληροφοριών ανοιχτού κώδικα OSINTdefender κατέγραψαν μια σημαντική αύξηση στην κινητικότητα των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Η δραστηριότητα αυτή εστιάζεται στη μεταφορά αμυντικών συστημάτων και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού προς τη Μέση Ανατολή, υπογραμμίζοντας μια πιθανή κλιμάκωση της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή.

Την ίδια στιγμή, αναφορές κάνουν λόγο για την ανάπτυξη αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στη βορειοανατολική Συρία μέσω έξι μεταγωγικών αεροσκαφών C-17 και C-130. Παράλληλα, αεροσκάφη C-17A Globemaster III και C-5M Super Galaxy της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ απογειώθηκαν από την αεροπορική βάση Osan στη Νότια Κορέα, πραγματοποιώντας πτήσεις πάνω από την Ευρώπη με προορισμό την περιοχή ευθύνης της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM). Επιπλέον, ένα ακόμη C-5M έφτασε στην αεροπορική βάση Ramstein στη Γερμανία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, πιθανότατα για να συνεχίσει το ταξίδι του προς την ίδια ταραγμένη περιοχή.

Αυτή η κινητοποίηση αμερικανικών δυνάμεων θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια προληπτική κίνηση, μια ενίσχυση της υπάρχουσας παρουσίας ή ακόμη και ως το προοίμιο μιας ευρύτερης επιχείρησης με στόχο την Τεχεράνη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ειδικός Μ. Μπορίσωφ, «Προς το παρόν, υπογραμμίζει μια σκληρή αλήθεια, η παγκόσμια εμβέλεια της Αμερικής παραμένει ασυναγώνιστη, αλλά και η ζήτηση για τους πόρους της. Καθώς αυτά τα αεροσκάφη προσγειώνονται στη Μέση Ανατολή, φέρουν όχι μόνο εξοπλισμό αλλά το βάρος μιας πράξης εξισορρόπησης μιας υπερδύναμης».

Ο Τραμπ ανακοίνωσε τον διαμελισμό της Ουκρανίας

Ο Τραμπ θα χτυπήσει το Ιράν; Φόβοι για Παγκόσμιο Πόλεμο

Οι επόμενες εβδομάδες φαίνεται να είναι κρίσιμες, καθώς αναλυτές εκτιμούν ότι ένας νέος, μεγάλος πόλεμος θα μπορούσε να ξεσπάσει στον κόσμο, με επίκεντρο μια πιθανή αμερικανική επίθεση στο Ιράν. Ερωτήματα σχετικά με την προετοιμασία της Ουάσιγκτον, την πιθανή αντίδραση της Τεχεράνης και τους τεράστιους κινδύνους που εγκυμονούν τέτοια σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής εμπλοκής της Ρωσίας, βρίσκονται στο επίκεντρο των διεθνών συζητήσεων.

Δυτικά και μεσανατολικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται όλο και πιο συχνά σε σχέδια των Ηνωμένων Πολιτειών για μια επικείμενη επίθεση στο Ιράν, με τις αμερικανικές ενέργειες στην περιοχή να ενισχύουν αυτές τις εικασίες. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσονται πρόσθετα αεροσκάφη στην αμερικανική στρατιωτική βάση Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό, μια τοποθεσία που θεωρείται εκτός της εμβέλειας των ιρανικών όπλων. Μεταξύ αυτών των αεροσκαφών περιλαμβάνονται επτά από τα 19 στρατηγικά βομβαρδιστικά B-2A Spirit. Επιπλέον, μια δεύτερη ομάδα αεροπλανοφόρων κατευθύνεται προς τον Περσικό Κόλπο, με το αεροπλανοφόρο Carl Vinson να αναμένεται να ενισχύσει την παρουσία του αεροπλανοφόρου Harry Truman που ήδη βρίσκεται στην περιοχή.

Μάλιστα, γίνεται αναφορά σε μια κατά προσέγγιση ημερομηνία έναρξης των εχθροπραξιών: την 1η Μαΐου 2025. Αυτή η ημερομηνία συμπίπτει με τη λήξη ενός τελεσιγράφου που φέρεται να έχει θέσει η Ουάσιγκτον στην Τεχεράνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απαιτούν επισήμως από το Ιράν να συνάψει μια νέα πυρηνική συμφωνία, ουσιαστικά εγκαταλείποντας το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ωστόσο, το Ιράν φέρεται να απορρίπτει αυτούς τους όρους, γεγονός που, σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, καθιστά αναγκαία την «τιμωρία» της Τεχεράνης. Παράλληλα, αναφέρεται και μια πιθανή ημερομηνία λήξης των εχθροπραξιών, την 1η Σεπτεμβρίου 2025.

Σύμφωνα με τον Ρώσο ειδικό Κιρίλ Σεμυόνοφ, οι αμερικανικές απαιτήσεις προς την Τεχεράνη περιλαμβάνουν τον πλήρη περιορισμό μιας σειράς γεωπολιτικών έργων, συμπεριλαμβανομένης της διάλυσης των πολιτοφυλακών που ελέγχονται από το Ιράν στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται να πιστεύουν ότι, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή, όπως η ήττα στη Συρία και οι σοβαρές ζημιές που υπέστησαν η Χεζμπολάχ και η Χαμάς από το Ισραήλ, το Ιράν έχει αποδυναμωθεί σε μεγάλο βαθμό, καθιστώντας την παρούσα στιγμή ευνοϊκή για μια αποφασιστική ενέργεια.

Τι λέει η Τεχεράνη;

Ωστόσο, για την Τεχεράνη, οι όροι του αμερικανικού τελεσιγράφου θεωρούνται απαράδεκτοι και ταπεινωτικοί. Το δίκτυο των πολιτοφυλακών και των ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν αποτελεί όχι μόνο ένα σημαντικό εργαλείο ιρανικής επιρροής στην περιοχή και μια πρώτη γραμμή άμυνας, αλλά και την πιο σημαντική στρατιωτική δύναμη της Τεχεράνης, η οποία συμβάλλει στη διατήρηση της ισχύος της. Ως εκ τούτου, η ιρανική απάντηση ήταν μια κατηγορηματική άρνηση, η οποία, σύμφωνα με αναφορές, μεταφέρθηκε όχι μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αλλά μέσω του Ομάν, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στα ΗΑΕ για τον τρόπο με τον οποίο η Τεχεράνη αντιλαμβάνεται την κατάσταση.

Όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, το πρόβλημα δεν έγκειται στην άρνηση του Ιράν να συμμετάσχει σε αυτές, αλλά στην αδυναμία των δύο πλευρών να συμφωνήσουν για τη μορφή τους. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει την άποψη ότι οι απευθείας διαπραγματεύσεις θα ήταν η πιο αποτελεσματική λύση, καθώς επιτρέπουν στα μέρη να κατανοήσουν καλύτερα τις θέσεις της άλλης πλευράς. Ωστόσο, το Ιράν απορρίπτει αυτή την ιδέα, επιμένοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει πρώτα να διορθώσουν τα προηγούμενα «λάθη» τους.

Στρατιωτικά, οι αναλυτές συμφωνούν ότι το Ιράν δεν θα μπορέσει να αντισταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια άμεση στρατιωτική σύγκρουση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά τη δύναμη των ενόπλων δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένου του στρατού και των μονάδων του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να αντέξουν ένα ισχυρό αμερικανικό χτύπημα. Η ιρανική αεράμυνα περιγράφεται ως ένα μείγμα παλαιότερων αμερικανικών και σοβιετικών τεχνολογιών, συμπληρωμένο από έναν περιορισμένο αριθμό ρωσικών συστημάτων όπως τα Tor, Buk, Pantsir και S-300. Σύμφωνα με τον Αντρέι Κλίσεβιτς, επικεφαλής του ρωσικού Κέντρου Μελέτης Στρατιωτικών και Πολιτικών Συγκρούσεων, οποιοδήποτε σύστημα αεράμυνας, ακόμη και τα πιο σύγχρονα, είναι ευάλωτο σε μια συντονισμένη επίθεση κορεσμού. Δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρεται να σχεδιάζουν μια ταυτόχρονη επίθεση με πυραύλους Κρουζ από υποβρύχια και αντιτορπιλικά, σε συνδυασμό με αεροπορικές επιδρομές που θα στοχεύουν στην καταστροφή του ιρανικού συστήματος αεράμυνας με τη χρήση ειδικών βομβών, οι ΗΠΑ, σε συνεργασία με το Ισραήλ, θα μπορούσαν θεωρητικά να εξουδετερώσουν το σύνολο της επιφανειακής ιρανικής αεράμυνας μέσα σε μία ημέρα.

Ο Τραμπ θα χτυπήσει το Ιράν; Φόβοι για Παγκόσμιο Πόλεμο – Οι πιθανοί στόχοι των ΗΠΑ

Όσον αφορά τους πιθανούς στόχους των ΗΠΑ, αυτοί δεν περιορίζονται μόνο σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Ο Αντρέι Κλίσεβιτς επισημαίνει την ευάλωτη λιμενική υποδομή του Ιράν, από την οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η οικονομία της χώρας. Σχεδόν το 80% του συνολικού όγκου εμπορευμάτων που διακινούνται με τον έξω κόσμο περνά από το λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς, και η καταστροφή αυτού του λιμανιού θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρό οικονομικό πλήγμα στην Τεχεράνη. Ωστόσο, το λιμάνι αποτελεί έναν σύνθετο και μεγάλης κλίμακας στόχο, και το Ιράν διαθέτει και πιο ασφαλείς τοποθεσίες για τις κρίσιμες υποδομές του. Κάτω από βραχώδεις περιοχές, οι Ιρανοί έχουν κρύψει όχι μόνο τις πυρηνικές τους εγκαταστάσεις, αλλά και αποθήκες, εργοστάσια, μεμονωμένα συστήματα αεράμυνας, ακόμη και τμήμα της Πολεμικής τους Αεροπορίας. Μετά από μια πρώτη αμερικανική επίθεση, αυτές οι υπόγειες εγκαταστάσεις θα μπορούσαν να παραμείνουν λειτουργικές, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν διαθέτουν μη πυρηνικά όπλα ικανά να εγγυηθούν την καταστροφή τέτοιων βαθιά θαμμένων στόχων. Ο Αντρέι Κλίσεβιτς υποστηρίζει ότι η προσέγγιση αυτών των στόχων θα απαιτούσε τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων, μια επιλογή που, θεωρητικά, δεν αποκλείεται για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, αναφέρεται ότι το Ιράν έχει κατασκευάσει ένα πλήρες αντίγραφο του ισραηλινού πυρηνικού κέντρου στη Ντιμόνα στην έρημό του, επιδεικνύοντας τις δυνατότητές του να το πλήξει, μεταξύ άλλων και με τη χρήση υπερηχητικών πυραύλων, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο μιας ευρύτερης περιφερειακής σύρραξης με καταστροφικές συνέπειες.

Ο πυρηνικός εφιάλτης

Στο πλαίσιο αυτό, είναι ζωτικής σημασίας το Ιράν να μην υπερβεί μια λεπτή κόκκινη γραμμή που θα μπορούσε να δώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες το ηθικό ή ακόμη και το νομικό δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα ή να δικαιολογήσουν μια εισβολή (για παράδειγμα, σε περίπτωση ενός ιρανικού προληπτικού χτυπήματος εναντίον αμερικανικών μονάδων). Ωστόσο, το Ιράν διαθέτει την ικανότητα να αντεπιτεθεί και να προκαλέσει ζημιές απαράδεκτες για τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω στοχευμένων ή ασύμμετρων ενεργειών, όπως ένα χτύπημα στις αμερικανικές βάσεις στην περιοχή. Σύμφωνα με τον Amir-Ali Hajizadeh, επικεφαλής της Πολεμικής Αεροπορίας και Αεροδιαστημικών Δυνάμεων του Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, η Τεχεράνη διαθέτει αρκετούς πυραύλους και UAV ικανά να πλήξουν αυτές τις βάσεις, όπου σταθμεύουν τουλάχιστον 50.000 Αμερικανοί στρατιώτες. Επιπλέον, δεν αποκλείεται το Ιράν να επιχειρήσει να στοχεύσει αμερικανικά αεροπλανοφόρα, μια ενέργεια που, αν επιτύχει, θα αποτελούσε μια κολοσσιαία νίκη για τα ιρανικά όπλα και ένα σοβαρό πλήγμα στην αμερικανική στρατιωτική ισχύ. Η Τεχεράνη έχει επίσης τη δυνατότητα να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, πλήττοντας την εγχώρια αγορά των ΗΠΑ, μπλοκάροντας το Στενό του Ορμούζ για τα τάνκερ.

Συνολικά, η κατάσταση στην Μέση Ανατολή παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να επιδιώκει την επιβολή ειρήνης στην Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα εξετάζει μια στρατιωτική επέμβαση στο Ιράν, μια ενέργεια που θα μπορούσε να προκαλέσει ρωσική παρέμβαση με απρόβλεπτες συνέπειες για τον πλανήτη. Επιπλέον, η Κίνα αναμένεται να ευθυγραμμιστεί με τη Μόσχα λόγω των δικών της συμφερόντων στην ιρανική επικράτεια, περιπλέκοντας περαιτέρω την ήδη τεταμένη κατάσταση. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές για την πορεία των γεγονότων στην περιοχή και για την παγκόσμια γεωπολιτική σταθερότητα.