Πόσο θα επηρεάσουν τελικά την Ελλάδα οι δασμοί του Τραμπ;

Πόσο θα επηρεάσουν τελικά την Ελλάδα οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ; Οι πραγματικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και στις εξαγωγές

Ο Ντόναλντ Τραμπ, με τις εξαγγελίες του για επιβολή νέων δασμών, έχει προκαλέσει αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία, θυμίζοντας έναν «τυφώνα» που απειλεί να σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά του. Οι αντιδράσεις ποικίλουν, από φόβους για έναν οικονομικό «Αρμαγεδδώνα» μέχρι εκκλήσεις για άμεση ανταπόδοση με αντίμετρα.

Πόσο θα επηρεάσουν την Ελλάδα οι δασμοί Τραμπ;

Σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, ο ΣΕΒΕ-Σύνδεσμος Εξαγωγέων προχώρησε σε μια ψύχραιμη ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων στην ελληνική οικονομία. Στην ανακοίνωσή του, ο ΣΕΒΕ τονίζει ότι οι επιπτώσεις από τους δασμούς που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Τραμπ στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών προϊόντων, αναμένεται να είναι περιορισμένες και να μην επηρεάσουν σημαντικά τη συνολική οικονομία της χώρας.

Σύμφωνα με την εκτίμηση του ΣΕΒΕ, παρότι η επιβολή των δασμών αναμένεται να δημιουργήσει δυσκολίες στον εξαγωγικό τομέα, ο αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία στο σύνολό της θα είναι σχετικά μικρός. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η οικονομική εξάρτηση της Ελλάδας από την αμερικανική αγορά είναι περιορισμένη.

Πόσο θα επηρεάσουν την Ελλάδα οι δασμοί Τραμπ;

Η ανάλυση του ΣΕΒΕ αναγνωρίζει ότι οι οριζόντιοι δασμοί που επιβάλλονται σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να επηρεάσουν την ανταγωνιστικότητα κάποιων ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Ωστόσο, όσον αφορά την Ελλάδα, η κατάσταση φαίνεται να είναι πιο ελεγχόμενη.

Ο ΣΕΒΕ-Σύνδεσμος Εξαγωγέων εκφράζει μια συγκρατημένη αισιοδοξία σχετικά με τις συνέπειες των νέων δασμών ύψους 20% που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Τραμπ για τις εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών.

Παρόλο που οι δασμοί αυτοί, που εφαρμόζονται σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα ορισμένων ευρωπαϊκών κλάδων, οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά προβλέπονται να είναι ήπιες και να μην προκαλέσουν σημαντικές αναταράξεις στην οικονομία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) για το 2024, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε 2,41 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αξιόλογη αύξηση της τάξεως του 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σύγκριση με το 2020.

Πόσο θα επηρεάσουν την Ελλάδα οι δασμοί Τραμπ;

Παρά τη θετική αυτή δυναμική, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της Ελλάδας. Αυτό το δεδομένο καταδεικνύει την περιορισμένη σύνδεση και εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από την αμερικανική αγορά.

Συνεπώς, η επιβολή των συγκεκριμένων δασμών, αν και αναμένεται να επιφέρει κάποιες αρνητικές συνέπειες στον εξαγωγικό τομέα της χώρας, εκτιμάται ότι ο συνολικός αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία θα είναι σχετικά μικρός και διαχειρίσιμος.

Σε επίπεδο κλάδων, τα τρόφιμα και τα ποτά αποτελούν την κυριότερη κατηγορία ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, κατέχοντας μερίδιο 30,6%. Ακολουθούν τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5%, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒΕ. Η ανάλυση αυτή παρέχει μια πιο λεπτομερή εικόνα των τομέων που ενδέχεται να επηρεαστούν περισσότερο, αλλά και πάλι, η συνολική έκθεση της ελληνικής οικονομίας στην αμερικανική αγορά παραμένει περιορισμένη.

Οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και στις εξαγωγές

Η αμερικανική αγορά αποτελεί έναν εξαιρετικά σημαντικό προορισμό για τον ελληνικό εξαγωγικό τομέα, και ειδικότερα για τον κλάδο της ελιάς. Σύμφωνα με στοιχεία του 2024, οι εξαγωγές ελληνικών ελιών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε αξία 201,6 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό το εντυπωσιακό ποσό αντιπροσωπεύει περίπου το 26% των συνολικών εξαγωγών ελιάς της Ελλάδας, οι οποίες έφτασαν τα 761 εκατομμύρια ευρώ για το ίδιο έτος.

Τα παραπάνω στοιχεία αναδεικνύουν τη στρατηγική σημασία της αμερικανικής αγοράς για τους Έλληνες παραγωγούς και εξαγωγείς ελιάς. Οι ΗΠΑ αποτελούν έναν από τους πιο δυναμικούς και σταθερούς προορισμούς για το ελληνικό αυτό προϊόν, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη του κλάδου.

Αξίζει να σημειωθεί η θετική δυναμική των εξαγωγών ελιάς προς τις ΗΠΑ, καθώς το 2024 σημειώθηκε αύξηση της τάξεως του 39,1% σε σύγκριση με το 2023. Αυτή η σημαντική άνοδος υπογραμμίζει την αυξανόμενη ζήτηση για τις ελληνικές ελιές στην αμερικανική αγορά και την επιτυχημένη παρουσία τους στα ράφια των καταστημάτων.

Επιπλέον, οι ελληνικές ελιές κατέχουν ένα αξιοσημείωτο μερίδιο της τάξεως του 27,4% επί των συνολικών εξαγωγών του ευρύτερου κλάδου των τροφίμων και ποτών από την Ελλάδα προς τις ΗΠΑ. Αυτό τονίζει τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ελιές στο διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών, αποτελώντας ένα από τα βασικά εξαγώγιμα προϊόντα της Ελλάδας προς την αμερικανική αγορά.

Εκτός από τις ελιές, σημαντική θέση στις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων και ποτών προς τις ΗΠΑ κατέχουν και άλλα προϊόντα όπως το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου, συμβάλλοντας και αυτά στην ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών. Η ισχυρή παρουσία των ελληνικών ελιών, όμως, παραμένει καθοριστική για τον αγροτικό και εξαγωγικό τομέα της χώρας.

Επιπλέον των άμεσων επιπτώσεων, δεν θα πρέπει να παραβλεφθούν οι δευτερογενείς επιπτώσεις που μπορεί να προκληθούν στις ελληνικές εξαγωγές από τους δασμούς που επιβάλλονται σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δασμοί αυτοί ενδέχεται να επιβαρύνουν τις οικονομίες των εταίρων μας και να μειώσουν την αγοραστική δύναμη των Ευρωπαίων καταναλωτών, επηρεάζοντας εμμέσως και τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα.

Παρόλα αυτά, η Ελλάδα διαθέτει ένα σημαντικό ατού στον τομέα των τροφίμων και ποτών. Υπάρχει η αισιοδοξία ότι η υψηλή ποιότητα και η μοναδικότητα των ελληνικών προϊόντων θα αναγνωριστούν από τους εισαγωγείς και τους καταναλωτές στις Ηνωμένες Πολιτείες, διατηρώντας σε κάποιο βαθμό την ανταγωνιστικότητά τους.

Ο ΣΕΒΕ παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις διαμορφούμενες συνθήκες και βρίσκεται σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση, τα αρμόδια υπουργεία, την Αμερικανική Πρεσβεία και διάφορους ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Στόχος είναι η σταθερή υποστήριξη της ελληνικής εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας και η υπεράσπιση των αρχών του ελεύθερου εμπορίου, με την ελπίδα μιας ευνοϊκής έκβασης των διαπραγματεύσεων.

Αξίζει να θυμηθούμε ότι κατά την προηγούμενη θητεία του Προέδρου Τραμπ, το 2019, είχαν επιβληθεί δασμοί σε ευρωπαϊκά προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα. Ωστόσο, χάρη στις συντονισμένες και επίμονες προσπάθειες του ΣΕΒΕ, η Ελλάδα κατάφερε να εξαιρεθεί από την επιβολή αυτών των δασμών για την κονσέρβα ροδάκινου και τη φέτα, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα της συλλογικής δράσης.

Ο Τραμπ έτοιμος για τον πρώτο Trump Tower στην Ελλάδα

Τέλος, ιδιαίτερα κρίσιμη θεωρείται η αναζήτηση και η ανάπτυξη εναλλακτικών αγορών, ειδικά για τα ελληνικά προϊόντα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μειωμένη ανταγωνιστικότητα στην αμερικανική αγορά λόγω των δασμών. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Συμεών Διαμαντίδης, είχε πρόσφατα συνάντηση με την Πρέσβη του Καναδά στην Ελλάδα, όπου συζητήθηκαν οι δυνατότητες για ενίσχυση της διμερούς εμπορικής συνεργασίας, σηματοδοτώντας την πρόθεση του ΣΕΒΕ να διερευνήσει νέους ορίζοντες για τις ελληνικές εξαγωγές.