Πρόβλεψη σοκ για πυρηνικό χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν

Πρόβλεψη σοκ για πυρηνικό χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν και παγκόσμιο όλεθρο από τον γνωστό οικονομολόγο Nouriel Roubini

Πρόβλεψη σοκ για πυρηνικό χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν… Ο γνωστός οικονομολόγος Nouriel Roubini, με τη χαρακτηριστική του προσέγγιση και τις ακριβείς εκτιμήσεις, προειδοποιεί για την κλιμακούμενη σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, προβάλλοντας σενάρια καταστροφής στο άρθρο του στο Project Syndicate. Οι προειδοποιήσεις του Ρουμπίνι συνιστούν συχνά ένα καμπανάκι για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικών, καθώς οι εκτιμήσεις του, ανεξαρτήτως του αν συμφωνεί κανείς, εδράζονται σε συγκεκριμένα δεδομένα και καλούν για προληπτικά μέτρα και στρατηγικές.

Ο Ρουμπίνι υπογραμμίζει ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, οι κυβερνήσεις και οι οικονομικοί διαχειριστές θα πρέπει να ελπίζουν για την αποφυγή μιας ολομέτωπης σύγκρουσης, αλλά δεν είναι παράλληλα έτοιμοι για τις χειρότερες δυνατές. Πρόσφατες επιθέσεις μεταξύ των δύο κρατών έχουν πυροδοτήσει ανησυχίες, ιδιαίτερα μετά την ισραηλινή επίθεση σε ιρανικές στρατιωτικές ενέργειες ως απάντηση σε πυραυλική επίθεση που εξαπέλυσε τον Ιράν. Ενώ πολλοί πιστεύουν πως η κλιμάκωση είναι υπό έλεγχο, η ανάλυση του Ρουμπίνι αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος κλιμάκωσης.

Παρότι ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η χώρα δεν θα ανταποδώσει άμεσα, οι χρηματοπιστωτικές αγορές φάνηκαν να διατηρούν μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Μετά τις ισραηλινές επιθέσεις, η τιμή του πετρελαίου σημείωσε πτώση 5%, παρά τις νέες εντάσεις που προκάλεσαν δηλώσεις Ιρανών στρατιωτικών αξιωματούχων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ρουμπίνι, αυτή η ελπίδα για αποκλιμάκωση μπορεί να είναι εσφαλμένη, καθώς η κατάσταση παραμένει εύθραυστη και ενδέχεται να αναζωπυρωθεί.

Η αλλαγή στη στάση του Ισραήλ απέναντι στο Ιράν είναι έντονη, με τις εκτιμήσεις για την απειλή που συνιστά η ιρανική στρατιωτική παρουσία να γίνει ακόμα πιο αυστηρές. Αυτή η στροφή δεν εκφράζεται μόνο από τον Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετάνιαχου και τους δεξιούς συμμάχους του, αλλά υποστηρίζεται και από σημαντικούς κεντροαριστερούς ηγέτες της αντιπολίτευσης, όπως οι Benny Gantz και Yair Lapid, οι οποίοι συμφωνούν πως το Ισραήλ πρέπει να λάβει πιο δυναμικά μέτρα.

Η αναφορά του Ρουμπίνι έρχεται σε μια περίοδο που οι γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής επηρεάζουν έντονα την παγκόσμια οικονομία, ειδικά όσον αφορά την τιμή του πετρελαίου. Οι εντάσεις συνεχιστούν, η αύξηση των τιμών στα καύσιμα και οι αβεβαιότητες γύρω από την ενεργειακή ασφάλεια θα μπορούσαν να επηρεάσουν την παγκόσμια οικονομία και την οικονομική σταθερότητα. Οι αγορές, αν και παρουσιάζουν μια σχετική ανθεκτικότητα, δεν είναι απαλλαγμένες από τις πιέσεις που ασκούνται λόγω των συνεχιζόμενων συγκρούσεων και των αμφιταλαντεύσεων για το τι θα επακολουθήσει.

Οι απόψεις του Ρουμπίνι για το ενδεχόμενο της σύγκρουσης της Ιρανο-Ισραηλινής σύγκρουσης είναι ένας από τους παράγοντες που τους αναλύουν και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά τα γεωπολιτικά δεδομένα. Ο Roubini επισημαίνει ότι, παρά την ψυχραιμία που επιδεικνύουν ορισμένες πλευρές, η απειλή ενός εκτεταμένου πολέμου παραμένει να πλανάται. Αν η σύγκρουση κλιμακωθεί, μπορεί να προκαλέσει δυσμενείς συνέπειες για τη Μέση Ανατολή αλλά και για την παγκόσμια, με τα οικονομικά επακόλουθα να μην περιορίζονται μόνο στον ενεργειακό τομέα.

Το Ιράν ετοιμάζει μεγάλη επίθεση στο Ισραήλ

Αναλυτές και πολιτικοί στην περιοχή αλλά και παγκοσμίως παρακολουθούν με προσοχή τις παραπάνω, καθώς μια περαιτέρω κλιμάκωση θα μπορούσε να επηρεάσει τις ισορροπίες σε πολλούς τομείς, από την οικονομία μέχρι τη σταθερότητα της περιοχής. Ο Ρουμπίνι επισημαίνει ότι οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να υποτιμήσουν τον κίνδυνο και θα πρέπει να ετοιμαστούν για να διαχειριστούν τις από μία πιθανή διευρυμένη σύγκρουση.

Η του Ρουμπίνι αποτελεί υπενθύμιση για τις κυβερνήσεις και τους οικονομικούς παράγοντες να παραμείνουν σε επαγρύπνηση και να σχεδιάσουν ανάλογες στρατηγικές, αντιμετωπίζοντας την πιθανότητα επιπτώσεων που μπορεί να επηρεάσει τη σταθερότητα όχι μόνο της περιοχής αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών και οι διαχειριστές οικονομικών κινδύνων πρέπει να ενσωματωθούν στις προβλέψεις τους τα σενάρια κλιμάκωσης των συγκρούσεων και να σχεδιάσουν στρατηγικές που θα περιορίσουν τις οικονομικές και γεωπολιτικές.

Πρόβλεψη σοκ για πυρηνικό χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν

«Είτε συμφωνεί κανείς με την εκτίμηση του Ισραήλ είτε όχι, οι Ισραηλινοί ομονοού ότι το ιρανικό καθεστώς αποτελεί άμεση, σαφή και επικείμενη απειλή.
Με τους Ιρανούς πληρεξούσιους (Hamas, Hezbollah, Houthis και σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία) να συνεχίζουν να επιτίθενται στο Ισραήλ, οι ισραηλινοί ηγέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει στόχευση ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων και εξόντωση των ανώτατων στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών του καθεστώτος, όπως έχει κάνει ήδη το Ισραήλ με της Hamas και της Hezbollah.

Καταστρέφοντας τις ηγεσίες της Hezbollah και εξουδετερώνοντας πολλές από τις επιθετικές της δυνατότητες, οι Ισραηλινοί έχουν υποβαθμίσει σημαντικά την αποτρεπτική ικανότητα που είχε το Ιράν» σημειώνει ο οικονομολόγος στη ανάλυσή του, και συνεχίζει:
«Λόγω αυτής της ριζικής αλλαγής στην ισορροπία δυνάμεων, το Ιράν έχει μόνο μία αποτελεσματική επιλογή για να αποτρέψει το Ισραήλ, τώρα που ακόμη και οι επιθετικοί του πύραυλοι και άλλα όπλα δεν έχουν καταφέρει να προκαλέσουν σημαντική ζημιά: να αναπτύξει άμεσα την πυρηνική του ικανότητα.

Δεδομένου ότι το Ισραήλ θεωρεί το Ιράν υπαρξιακή απειλή, δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιτεθεί στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις (καθώς και στην ιρανική ηγεσία) πριν το Ιράν καταφέρει να κατασκευάσει μια πυρηνική βόμβα».

Περαιτέρω, ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές είναι πολύ πιθανές, ανεξάρτητα από την αυτοσυγκράτηση που μπορεί να δείξει το Ιράν.

Τυχόν νίκη Trump στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ μπορεί να δώσει στο Ισραήλ το «πράσινο φως» για επιθέσεις εναντίον του Ιράν, ενώ μια νίκη της Kamala Harris δεν θα αποτρέψει το Ισραήλ από το να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί υπαρξιακή απειλή.
Εάν το Ισραήλ αρχίσει να κλιμακώνει σταδιακά τις επιθέσεις του στο Ιράν, οποιαδήποτε αμερικανική κυβέρνηση θα συνεχίσει να το υποστηρίζει, είτε άμεσα είτε έμμεσα.

Το Ιράν απειλεί επίσημα τις ΗΠΑ: Το τελεσίγραφο μέσω ΟΗΕ που ανάβει «φωτιές» στον πλανήτη

Το αν το Ισραήλ έχει τις ικανότητες να καταστρέψει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ή να προκαλέσει αλλαγή καθεστώτος είναι άνευ σημασίας• ακόμη και μια περιορισμένη ζημιά στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις θα επιβράδυνε τις πυρηνικές του φιλοδοξίες για μερικά χρόνια και θα εδραίωνε την αποτροπή που επιθυμεί το Ισραήλ.

Κλιμάκωση

Σύμφωνα με τον Roubini, η πιθανότητα κλιμάκωσης τις επόμενες εβδομάδες και μήνες σημαίνει ότι θα υπάρχουν οικονομικοί και χρηματοπιστωτικοί κίνδυνοι προς διαχείριση.

Μια αρκετά μεγάλη ισραηλινή επίθεση στο Ιράν θα μπορούσε να διαταράξει σοβαρά την παραγωγή και τις εξαγωγές ενέργειας από τον Κόλπο.

Εάν το Ιράν βρεθεί σε απόγνωση, θα προσπαθήσει να ναρκοθετήσει τον Κόλπο και θα αποκλείσει τα στενά του Ορμούζ, πλήττοντας τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας.

Σε αυτό το σενάριο, ο κόσμος θα βιώσει στασιμοπληθωριστικά σοκ παρόμοια με αυτά που ακολούθησαν τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 και την ιρανική επανάσταση του 1979.

Οι αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου θα ήταν καταστροφικές για την παγκόσμια οικονομία και την ευημερία δισεκατομμυρίων ανθρώπων, και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εξετάσουν μέτρα για να αμβλύνουν τις συνέπειες από το πλήγμα.
Θα ήταν χρήσιμο εάν μια μεγάλη σύγκρουση ήταν όσο το δυνατόν πιο σύντομη.

Πρόβλεψη σοκ για πυρηνικό χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν

Το Ισραήλ θα πλήξει το Ιράν εξαιρετικά σκληρά και με ακρίβεια, και όχι για μήνες.

Ναρκαλιευτικά πλοία (όπως αυτά που λειτουργεί η Ιαπωνία) θα αναπτυχθούν άμεσα για να καθαρίσουν τον Κόλπο το συντομότερο δυνατό.
Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παράσχουν στη Σαουδική Αραβία προηγμένες αμυντικές τεχνολογίες – όπως πρόσθετα αντιπυραυλικά συστήματα Patriot – για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο καταστροφής των πετρελαϊκών εγκαταστάσεών της.
Και το Βασίλειο θα αυξήσει μαζικά την παραγωγή και τις εξαγωγές πετρελαίου από την υπερβάλλουσα δυναμικότητά του για να μειώσει οποιαδήποτε αύξηση των τιμών παγκοσμίως, ενώ οι ΗΠΑ και άλλες δυνάμεις θα χρησιμοποιήσουν τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου για να περιορίσουν τον αντίκτυπο.
Επίσης, οι κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων οικονομιών και των αναδυόμενων αγορών ίσως να δώσουν επιδοτήσεις για τους καταναλωτές ενέργειας – όπως αυτές που δόθηκαν μετά την αύξηση των τιμών έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Και οι κεντρικές τράπεζες θα ανταποκριθούν σε οποιοδήποτε στασιμοπληθωριστικό σοκ διατηρώντας σταθερά τα επιτόκια ή ακόμη και μειώνοντάς τα.
Με τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό καλά αγκυροβολημένες (σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1970), οι κεντρικές τράπεζες δεν πρέπει να υπεραντιδράσουν συσφίγγοντας την πολιτική τους εις απάντηση σε ένα σοκ που θα είναι προσωρινό (θα διαρκέσει για μερικούς μήνες περίπου).
«Φυσικά, δεδομένου ότι μια πλήρους κλίμακας επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, μια κυβέρνηση Harris δεν θα ήθελε να συμβεί.
Εκτός από τις παγκόσμιες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές επιπτώσεις, η αποτυχία καταστροφής των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων θα ενίσχυε την αποφασιστικότητα του ισλαμικού καθεστώτος να αναπτύξει όπλα.
Από την άλλη, η επιτυχία θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά οφέλη.
Το ιρανικό καθεστώς, μια διαρκής πηγή σημαντικής αστάθειας στη Μέση Ανατολή, θα αποδυναμωνόταν σημαντικά• και αν το Ιράν εξασθενήσει, το ίδιο θα γίνει και με τους πληρεξουσίους του.
Πράγματι, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια λαϊκή επανάσταση στο Ιράν μετά από μεγάλες ισραηλινές επιθέσεις.
Το καθεστώς είναι ήδη αδύναμο, μη δημοφιλές και απεχθές στους περισσότερους Ιρανούς.
Αν πέσει, θα βελτιώνονταν οι προϋποθέσεις για κατάπαυση πυρός στη Γάζα, για εξομάλυνση στις σχέσεις Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας και, τελικά, για μια λύση δύο κρατών στο Μεσανατολικό.
Εν ολίγοις, μια επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν είναι μια στρατηγική υψηλού κινδύνου και υψηλής απόδοσης, που θα μπορούσε να οδηγήσει είτε σε παγκόσμια οικονομική καταστροφή είτε σε αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής προς το καλύτερο.
Τουλάχιστον, έτσι βλέπουν τα πράγματα οι Ισραηλινοί.
Ανεξάρτητα από το αν κάποιος συμφωνεί με την εκτίμησή τους, η κλιμάκωση της σύγκρουσης είναι πολύ πιθανή».