Ακόμα πιο έντονο γίνεται το φαινόμενο όταν το παιδί βρίσκεται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού ή ακόμα όταν θα πάει για πρώτη φορά σχολείο, καθώς οδηγείται σε μια καινούρια πραγματικότητα με πολλές ευθύνες και υποχρεώσεις. Ο φόβος του αγνώστου, ο αποχωρισμός από τους γονείς. Η απώλεια της αίσθησης της μοναδικότητας που είχε στο σπίτι, η προσαρμογή στη ζωή της ομάδας. Και στους κανόνες της. Και σε ένα νέο περιβάλλον με άγνωστους συνομήλικους και ενήλικες. Αποτελούν για το παιδί τόσο πρακτικές όσο και συναισθηματικές δυσκολίες.
Η περίοδος αυτή, λοιπόν, είναι ιδιαίτερα απαιτητική για κάθε παιδί, γιατί πρέπει γρήγορα να μάθει να γράφει, να διαβάζει. Να μετράει και να αποκτάει σχολικές γνώσεις. Ο χρόνος προσαρμογής όμως του κάθε παιδιού στο σχολείο είναι διαφορετικός και μπορεί να κυμαίνεται από λίγες ώρες μέχρι λίγες εβδομάδες.
Από τι εξαρτάται η επιτυχία του παιδιού στο σχολείο;
Η ικανότητα του παιδιού για μάθηση είναι έμφυτη και ιδιαίτερα αναπτυγμένη στη σχολική ηλικία. Ωστόσο, η επιτυχία του στο σχολείο εξαρτάται κυρίως από το αν έχει αυτοπειθαρχία και ενδιαφέρον. Αν γνωρίζει τι είδους συμπεριφορά είναι αποδεκτή, αν μπορεί να επιβάλλεται στην παρόρμησή του, αν έχει την ικανότητα να ακολουθεί οδηγίες. Και να στρέφεται στον δάσκαλό του για βοήθεια και τέλος αν μπορεί να εκφράζει τη γνώμη του και τις ανάγκες του.
Βέβαια, ένα από τα βασικά κίνητρα του μικρού μαθητή, δηλαδή να θέσει και να πετύχει σχολικούς στόχους πέρα από τη δική του ευχαρίστηση. Αποβλέπει και στην ευχαρίστηση των γονέων και στην κατάκτηση της αποδοχής τους. Όταν οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις των γονέων για το παιδί τους είναι υπερβολικές, εκείνο πιθανότατα θα αισθανθεί αποτυχημένο. Ένοχο, με άσχημη εικόνα για τον εαυτό του και με μειωμένο ενδιαφέρον για μάθηση.
? Η προσαρμογή στο σχολείο απαιτεί πρόγραμμα:
Με την έναρξη του σχολείου χρειάζεται και στο σπίτι να μπει ένα πρόγραμμα για τα παιδιά. Το πρωινό ξύπνημα, οι ώρες μελέτης, ξεκούρασης-παιχνιδιού, τηλεόρασης-υπολογιστή. Και οπωσδήποτε ο ύπνος πρέπει να τηρούνται με αρκετή συνέπεια και αν χρειαστεί, αυστηρότητα.
Η σχέση που θα δημιουργήσει το παιδί μας με τη δασκάλα του είναι πρωταρχικής σημασίας για να έχει μια καλή προσαρμογή στο σχολείο. Για τον λόγο αυτό τηρούμε μια ουδέτερη (όχι αδιάφορη) στάση απέναντι της. Αν έχουμε αντιρρήσεις με τις τακτικές που αυτή χρησιμοποιεί, είναι προτιμότερο να συγκρατηθούμε για να διαπιστώσουμε αν έχουμε δίκιο και αν επιβεβαιωθούμε, το συζητούμε μαζί της. Σε καμία περίπτωση δεν δείχνουμε στο παιδί τη δυσαρέσκεια μας ή ακόμη χειρότερα την αντιπάθεια μας για αυτή. Προσπαθούμε να ακούμε το παιδί μας χωρίς να πρέπει να πάρουμε θέση ή να δώσουμε λύση στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Είναι αξιοθαύμαστο το πόσο μπορεί να καταλαγιάσει ένα παράπονο επειδή κάποιος κάθισε και το άκουσε.
? Το σχολείο είναι πρωτίστως υπόθεση του παιδιού και για αυτό πρέπει να το βοηθήσουμε να αναπτύξει αυτονομία:
Το σχολείο είναι πρωτίστως υπόθεση του παιδιού και η δική μας υποχρέωση είναι να το βοηθήσουμε να αναπτύξει την αυτονομία του. ΔΕΝ είναι βοηθητικό για το παιδί μας το να του φτιάχνουμε την τσάντα ή το να παίρνουμε καθημερινά τηλέφωνα για να μας πουν τα μαθήματα επειδή δεν πρόσεχε ή το να του λύνουμε τις ασκήσεις. Αν ζητάει τη βοήθεια μας, αναζητούμε μαζί του τρόπους που θα το βοηθήσουν να τα κάνει όλα αυτά μόνο του. Του δείχνουμε έναν καλό τρόπο να τακτοποιεί την τσάντα, του αγοράζουμε ένα μπλοκάκι να σημειώνει τα μαθήματα, επιμένουμε στο να κάνει όλα τα μαθήματα μόνο του, έστω κι αν καμιά φορά δεν προλαβαίνει να τα τελειώσει. Του υπενθυμίζουμε ξανά και ξανά ότι στο σχολείο δεν πάει για να τα κάνει όλα τέλεια αλλά για να μάθει πράγματα που δεν ξέρει.
? Το πώς θα αισθανθεί το παιδί μας είναι πολλές φορές ο καθρέφτης του πώς αισθανόμαστε εμείς. Αν δει εμάς ανήσυχους θα θεωρήσει το φόβο του δικαιολογημένο και δε θα κάνει καμία προσπάθεια να τον αντιμετωπίσει. Εάν αντιμετωπίσουμε τις πρώτες ημέρες του παιδιού στο σχολείο ως κάτι αυτονόητο, με αυτοπεποίθηση και χιούμορ, τότε και εκείνο θα αισθανθεί μεγαλύτερη ασφάλεια και λιγότερο άγχος και θα επικεντρωθεί στα θετικά του σχολείου.
Οπότε, καταπολεμούμε τους δικούς μας φόβους και το άγχος του αποχωρισμού. Με ποιον τρόπο; Με το να αναρωτηθούμε κατά πόσο οι ανησυχίες μας έχουν πράγματι να κάνουν με το παιδί. Και κατά πόσο με τα δικά μας βιώματα, τους δικούς μας γονείς, τα δικά μας προβλήματα στο σχολείο
? Είμαστε ανεκτικοί στις αντιδράσεις των πρώτων ημερών. Ενθαρρύνουμε το παιδί να μας μιλήσει ανοικτά για τους φόβους του και σχεδιάζουμε μαζί του τους τρόπους αντιμετώπισης. Του θυμίζουμε καταστάσεις που φοβόταν παλαιότερα και έχει καταφέρει να τις ξεπεράσει.
? Επιβραβεύουμε το παιδί κατά την επιστροφή του στο σπίτι. Του δίνουμε ένα φιλί ή του κάνουμε μια μεγάλη αγκαλιά. Δείχνουμε χαρούμενοι που έχει μεγαλώσει και πηγαίνει πια στο σχολείο.
? Δίνουμε στο παιδί μια ρεαλιστική εικόνα της σχολικής καθημερινότητας που θα μπει από φέτος στη ζωή του. Του εξηγούμε τι θα συναντήσει μέσα στην τάξη και στο διάλειμμα, του μιλάμε για τις υποχρεώσεις του όσον αφορά στο διάβασμα. Για το σεβασμό του απέναντι στη δασκάλα του και τους συμμαθητές του, για τα παιχνίδια στο σχολείο.
? Του δίνουμε κίνητρα, ενθαρρύνοντας τα θετικά που θα συναντήσει στο σχολείο. Του μιλάμε για τις καινούργιες κοινωνικές εμπειρίες που θα του προσφέρει το σχολείο. Δηλαδή ότι θα γνωρίσει άλλα παιδάκια, θα δουλεύει μαζί τους, θα παίζει ομαδικά παιχνίδια, θα κάνει εκδρομές, θα μαθαίνει καινούρια πράγματα (θα διαβάζει μόνο του τις αγαπημένες του ιστορίες).
?Ακόμα ενθαρρύνουμε και επιβεβαιώνουμε το παιδί μας για τις μικρές και μεγάλες κατακτήσεις του. Αλλά και το αποδεχόμαστε για τυχόν αποτυχίες. Ειδικά τις πρώτες μέρες του σχολείου, του δίνουμε να καταλάβει ότι είναι λογικό να κάνει λάθη. Ότι μεγαλύτερη σημασία έχει η προσπάθεια που καταβάλει και το διαβεβαιώνουμε για την δική μας παρουσία κοντά του ότι και αν συμβεί.
? Επίσης χρησιμοποιούμε ανοιχτές ερωτήσεις για να το παροτρύνουμε να μας μιλήσει για τη ζωή του στο σχολείο. Του λέμε: Ποιο ήταν το πιο συναρπαστικό πράγμα που έγινε σήμερα στο σχολείο ” ΟΧΙ: “Πώς ήταν το σχολείο σήμερα”.
? Εάν καθυστερήσει η προσαρμογή του παιδιού σας στο σχολείο δεν πανικοβαλλόμαστε. Και δεν το κατακρίνουμε ή το αποπαίρνουμε. Του μιλάμε για αυτό.
Αν, παρόλα, αυτά η δυσκολίες συνεχίζονται και το παιδί σας αντιδρά ακραία στο σχολικό περιβάλλον, θα μπορούσατε να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό Ψυχικής Υγείας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η είσοδος του παιδιού στο σχολείο αποτελεί μια σημαντική φάση εξέλιξης τόσο των παιδιών όσο και των γονέων. Είναι σημαντικό λοιπόν, η συμπεριφορά μας στις αντιδράσεις του παιδιού κατά τη διάρκεια της προσαρμογής του να είναι σταθερή και αποφασιστική. Δεν χρειάζεται υπερπροστασία. Γιατί αυτό ενισχύει τη συναισθηματική εξάρτηση του παιδιού και το γεμίζει ανασφάλεια στη νέα πραγματικότητα. Που θα αντιμετωπίσει μόνο του. Οπότε, για καλό ξεκίνημα αλλά και καλή συνέχεια στο σχολείο. Η βασικότερη προϋπόθεση είναι στοιχειώδης εμπιστοσύνη στο παιδί, κατανόηση, ανοιχτά αυτιά για να ακούμε τους φόβους και τις αγωνίες τους, αλλά και ενθάρρυνση της αυτονομίας τους.
Γράφει η ψυχολόγος, Βιβή Πετμεζά
Καλή σχολική χρονιά σε όλους!
Θρίλερ: Ξύπνησε σε χειρουργείο πριν αφαιρέσουν την καρδιά του! Τον κήρυξαν εγκεφαλικά νεκρό και ζήτησαν…
Κόλλησε τσίχλα σε ρούχο σας; Απίθανοι τρόποι για να την βγάλετε Κόλλησε τσίχλα σε ρούχο…
Απατεώνες στο διαδίκτυο έχουν στήσει παγίδα, προσποιούμενοι ότι είναι εκπρόσωποι μιας συγκεκριμένης ευρωπαϊκής αρχής. Επίσης,…
Σύμφωνα με τα στοιχεία της επιστημονικής ομάδας Meteo του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης…
Ένα βίντεο ντοκουμέντο από το ατύχημα εγκατάλειψης που συνέβη το βράδυ της Πέμπτης στην περιοχή…
Έριξε «βόμβα» ο Γιώργος Παπανδρέου: Να συνεργαστούμε με την Τουρκία στο Αιγαίο! Αδιανόητες δηλώσεις από…