Ρωσία – Ουκρανία: Οι όροι που έθεσε η Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου

Πολλές είναι οι προτάσεις που ακούστηκαν το Σαββατοκύριακο στη Τζέντα, στη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε ώστε να μπει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία, με τη Ρωσία να κάνει ξεκάθαρο ότι μόνο η συνθηκολόγηση του Κιέβου θα βάλει τέλος στις εχθροπραξίες.

«Είμαστε πεπεισμένοι ότι μια αληθινά συνολική, βιώσιμη και δίκαιη διευθέτηση δεν είναι δυνατή παρά μόνο αν το καθεστώς του Κιέβου βάλει τέλος στις εχθροπραξίες και στις τρομοκρατικές επιθέσεις», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα.

«Η νέα εδαφική πραγματικότητα (σ.σ.: στην ανατολική και τη νότια Ουκρανία) πρέπει να αναγνωριστεί, η αποστρατιωτικοποίηση και η αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας (…) πρέπει να εξασφαλιστούν», τόνισε ακόμη, απαιτώντας «την επιβεβαίωση» των «αρχικών θεμελίων της κυριαρχίας της Ουκρανίας: του ουδέτερου, αδέσμευτου και αποπυρηνικοποιημένου καθεστώτος της».

Τα αιτήματα αυτά, τα οποία είχαν ήδη διατυπωθεί από τη Μόσχα όταν αυτή εξαπέλυσε τη στρατιωτική επίθεσή της το Φεβρουάριο του 2022, έχουν απορριφθεί από το Κίεβο.

Οι δηλώσεις της Ζαχάροβα γίνονται δύο ημέρες αφότου η Σαουδική Αραβία φιλοξένησε στην Τζέντα μια συνάντηση για την Ουκρανία, προσκαλώντας δυτικές αντιπροσωπείες και αντιπροσώπους αναδυόμενων δυνάμεων προσκείμενων στη Μόσχα, χωρίς την παρουσία της Ρωσίας.

Το γεγονός ότι οι μακροσκελείς συζητήσεις ανάμεσα στις πολυάριθμες αντιπροσωπείες, που ήταν παρούσες, δεν κατέληξαν σε κάποια σημαντική πρόοδο για τη διευθέτηση της σύγκρουσης δεν προκάλεσε έκπληξη. Εξάλλου δεν εκδόθηκε κάποια κοινή τελική δήλωση.

Αν και η Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε σήμερα πως «εκτιμά πολύ τη μεσολάβηση» από «τους φίλους μας χωρών των Νότου», διαβεβαίωσε πως «μια πολιτική διευθέτηση είναι αδύνατη» στη βάση της ειρηνευτικής φόρμουλας που προτείνεται από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

«Κανένα από τα 10 σημεία της (σ.σ.: κυρίως η απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το ουκρανικό έδαφος) δεν στοχεύει στην εξεύρεση μιας διπλωματικής λύσης με διαπραγματεύσεις στην κρίση και το σύνολό τους είναι ένα παράλογο τελεσίγραφο προς τη Ρωσία, που έχει στόχο να παραταθούν οι εχθροπραξίες», υποστήριξε η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας.

Το Ριάντ, το οποίο πρόσκειται τόσο στη Μόσχα όσο και στην Ουάσινγκτον, επιδιώκει να ενισχύσει την επιρροή του στη διεθνή σκηνή. Στα μέσα Μαΐου ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε πραγματοποιήσει αιφνιδιαστική επίσκεψη στην Τζέντα στη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου και είχε ευχαριστήσει τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για «την υποστήριξή του στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας».

Πολλές προτάσεις, αλλά…

Αρκετές ειρηνευτικές προτάσεις για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία παρουσιάστηκαν κατά τη Σύνοδο που διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο 5 με 6 Αυγούστου η Σαουδική Αραβία στη Τζέντα, αλλά καμία από αυτές δεν είναι αποδεκτή από τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Αυτό ανέφερε σε δηλώσεις του ο Ajit Doval, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας της Ινδίας, ο οποίος συμμετείχε στις διαβουλεύσεις.

Σύμφωνα με τον Doval, πολλές από τις ειρηνευτικές προτάσεις που διατυπώθηκαν, έχουν θετικές πτυχές αλλά καμία από αυτές δεν είναι αποδεκτή από τη Μόσχα ή από το Κίεβο.

Όπως είπε μιλώντας στους Times of India, οι συμμετέχοντες στις διαπραγματεύσεις που έγιναν στη Σαουδική Αραβία, είχαν δύο βασικά καθήκοντα.

Το ένα ήταν να επιλύσουν το σημερινό αδιέξοδο και το δεύτερο να μετριάσουν τις συνέπειες της στρατιωτικής σύγκρουσης.

«Πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια και στα δύο αυτά μέτωπα ταυτόχρονα, και για αυτό απαιτείται πολύ πιο σταθερή δουλειά για να διασφαλιστεί αυτό.

Όλες οι ειρηνευτικές προσπάθειες, με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μελών, πρέπει να στοχεύουν σε μια δίκαιη λύση που θα έχει διάρκεια.

Αυτό ήταν και το πνεύμα με το οποίο η Ινδία συμμετείχε σε αυτή τη συνάντηση» υπογράμμισε ο Doval.

Σύμφωνα με τον Doval, η θέση της Ινδίας ήταν και θα είναι πάντα η προώθηση του διαλόγου και της διπλωματίας.

«Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την ειρήνη» υποστήριξε ο Doval, αναφέροντας πως η Ινδία «υποστηρίζει μια παγκόσμια τάξη πραγμάτων που βασίζεται στις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη του ΟΗΕ και στο διεθνές δίκαιο».

«Ο σεβασμός της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας πρέπει να γίνεται σεβαστός από όλα τα κράτη χωρίς εξαίρεση» επισήμανε ο Doval, υποστηρίζοντας πως η Ινδία παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία και οικονομική υποστήριξη σε γειτονικές χώρες του παγκόσμιου Νότου, που βιώνουν τις συνέπειες της σύγκρουσης.

Οι διαπραγματεύσεις της Τζέντα

Στις διαπραγματεύσεις στην Τζέντα συμμετείχαν εκπρόσωποι και αξιωματούχοι από 40 και πλέον κράτη, ανάμεσα στα οποία οι ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Βραζιλία, Ινδία, Αργεντινή, Αίγυπτος, Κατάρ, Κίνα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία, Χιλή, κοκ, ενώ σημειώνεται πως σε αυτές δεν είχε προσκληθεί η Ρωσία.

Σημειώνεται πως η Ουκρανία έκανε λόγο για εποικοδομητικές συνομιλίες, με τη Ρωσία να υποστηρίζει πως έγινε μια μάταιη προσπάθεια να αλλάξουν την πορεία που ακολουθεί ο Παγκόσμιος Νότος.

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοι της υποστήριξαν πως ο απώτερος στόχος αυτών των συνομιλιών ήταν να διασφαλιστεί μια ευρεία διεθνής στήριξη στις αρχές που το Κίεβο θέλει να αποτελέσουν τη βάση για μια ειρηνευτική συμφωνία, όπως την απόσυρση όλων των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων και την επιστροφή όλων των εδαφών στην Ουκρανία.

Μάλιστα ο Ουκρανός πρόεδρος Β.Ζελένσκι υποστήριξε ότι θέλει να γίνει μια Παγκόσμια Σύνοδος Κορυφής για την ειρήνη στην Ουκρανία βάσει αυτών των αρχών έως τα τέλη του 2023.

Η θέση της Κίνας

Μια πάντως σημαντική εξέλιξη ήταν και η παρουσία εκπροσώπου της Κίνας στις συνομιλίες αυτές, κάτι που δεν αναμενόταν, δεδομένου ότι το Πεκίνο δεν είχε συμμετάσχει σε μια αντίστοιχη Σύνοδο στην Κοπεγχάγη της Δανίας, αν και αναλυτές υποστηρίζουν πως η παρουσία αυτή δεν σηματοδοτεί και κάποια σημαντική αλλαγή στη θέση της Κίνας απέναντι στην ουκρανική κρίση.

Οι συνομιλίες στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας βοήθησαν στην παγίωση μιας διεθνούς συναίνεσης ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας.

«Ο ειδικός απεσταλμένος της Κίνας για τις Ευρασιατικές Σπουδές, Li Hui είχε εκτεταμένες επαφές και επικοινωνία με όλα τα μέρη για την πολιτική διευθέτηση στην ουκρανική κρίση. Άκουσε τις απόψεις και τις προτάσεις όλων των πλευρών για μια πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης, παρουσίασε την θέση της Κίνας σε αυτό το θέμα» αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας, επισημαίνοντας πως οι συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία βοήθησαν «στην παγίωση της διεθνούς συναίνεσης».