Σε πανικό ο Ερντογάν: Η Τουρκία ένα βήμα πριν τον εμφύλιο και την κατάρρευση

Σε πανικό ο Ερντογάν: Η Τουρκία ένα βήμα πριν τον εμφύλιο και την κατάρρευση… Η ξαφνική φυγή μεγαλοπενδυτών και το Αιγαίο

Η πολιτική ατμόσφαιρα στην Τουρκία, η οποία φέρεται να είναι τεταμένη μετά τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και τις συνεπακόλουθες διαδηλώσεις, φαίνεται να οδηγεί σε μια ανησυχητική τάση: τη μαζική αποχώρηση μεγάλων επενδυτών. Παρά τις φαινομενικά καθησυχαστικές δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για τη σχέση του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και την αναφορά του στην υποτιθέμενη «καλή δουλειά» της Τουρκίας στη Συρία, η κατάσταση στην τουρκική οικονομία δείχνει να επιδεινώνεται. Η στοχοποίηση της Τουρκίας από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου προσθέτει ένα επιπλέον στρώμα γεωπολιτικής αβεβαιότητας.

Εκρέμ Ιμάμογλου: Ποιός είναι ο Πόντιος που «τρέμει» ο Ερντογάν;

Σε πανικό ο Ερντογάν: Η Τουρκία ένα βήμα πριν τον εμφύλιο και την κατάρρευση

Το κρίσιμο πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι η φυγή επενδυτών με σημαντικά κεφάλαια από την τουρκική οικονομία και το χρηματιστήριο. Παράλληλα, η τουρκική κεντρική τράπεζα καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να συγκρατήσει την πτώση της λίρας, «καίγοντας» συναλλαγματικά αποθέματα προκειμένου να αποτρέψει την πλήρη απαξίωσή της.

Από τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου στις 19 Μαρτίου, η τουρκική κεντρική τράπεζα έχει προβεί σε συνεχείς πωλήσεις συναλλάγματος για να διατηρήσει την ισοτιμία της λίρας, απορροφώντας ρευστότητα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αν και η τράπεζα έχει επίσης ξεκινήσει ένα πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων, διοχετεύοντας ρευστότητα σε λίρες με αντάλλαγμα χρεόγραφα, σε μια προσπάθεια να αποφύγει την περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων, οι πωλήσεις συναλλάγματος έχουν φτάσει σε επίπεδα που εξουδετερώνουν αυτή την προσπάθεια. Επιπλέον, η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να απορροφήσει την πλεονάζουσα ρευστότητα σε λίρες μέσω πωλήσεων λογαριασμών ρευστότητας, δημοπρασιών καταθέσεων και αύξησης των αποθεματικών της.

Τι δείχνει η ξαφνική φυγή μεγαλοπενδυτών;

Στις 8 Απριλίου, το Bloomberg HT ανέφερε ότι η τριμηνιαία τεκμαρτή μεταβλητότητα του ζεύγους USD/TRY παραμένει άνω του 20%, υποδεικνύοντας ότι οι αγορές αναμένουν σημαντική υποτίμηση της λίρας στο μέλλον. Στο ίδιο διάστημα, ξένοι μεγαλοεπενδυτές πούλησαν ομόλογα σε λίρες αξίας 3,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις δύο εβδομάδες που έληξαν στις 28 Μαρτίου.

Στις 8 Απριλίου, οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα των Τούρκων αυξήθηκαν κατά 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 14 και 18 Μαρτίου, επιπλέον των συνολικών εκροών χαρτοφυλακίου ύψους 14,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων (που περιλαμβάνουν 10,5 δισεκατομμύρια δολάρια μεταφοράς κεφαλαίων, 1,1 δισεκατομμύριο δολάρια σε μετοχές και 2,8 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικά ομόλογα σε λίρες). Κατά την ίδια περίοδο, τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας, εξαιρουμένων των στοιχείων ανταλλαγής εκτός ισολογισμού, μειώθηκαν κατά 27,7 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ πουλήθηκαν ομόλογα με προθεσμιακές συμβάσεις αξίας 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε τοπικούς δανειστές, ανεβάζοντας τη συνολική παρέμβαση στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια.

Παραμένει άγνωστο πόσα επιπλέον δισεκατομμύρια δολάρια σε συνάλλαγμα θα αναγκαστεί να «κάψει» η κυβέρνηση του AKP, με κάποιες πληροφορίες να κάνουν λόγο για επιπλέον 60-70 δισεκατομμύρια δολάρια, μια εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση της ήδη εύθραυστης τουρκικής οικονομίας. Η φυγή των ξένων επενδυτών αποτελεί ένα δυσοίωνο σημάδι για το μέλλον.

Με την κλιμάκωση της πολιτικής έντασης στην Τουρκία, η αποχώρηση του ξένου επενδυτικού κεφαλαίου από την τουρκική λίρα επιταχύνθηκε. Το «θερμό χρήμα», που είχε εισρεύσει στη χώρα με στόχο το βραχυπρόθεσμο κέρδος, άλλαξε κατεύθυνση καθώς αυξήθηκε η αντίληψη για τον πολιτικό και κοινωνικό κίνδυνο, επιδεινώνοντας την αστάθεια στην αγορά. Οι πολιτικές εξελίξεις του Μαρτίου προκάλεσαν αναταράξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι ξένοι επενδυτές, που είχαν στραφεί στην τουρκική λίρα προσδοκώντας υψηλές αποδόσεις από τις συναλλαγματικές διαφορές, άρχισαν να αποχωρούν μαζικά λόγω της αυξημένης αίσθησης πολιτικής αβεβαιότητας.

Σε πανικό ο Ερντογάν: Η Τουρκία ένα βήμα πριν τον εμφύλιο και την κατάρρευση

Αναλύσεις που βασίζονται σε στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας και του Οργανισμού Τραπεζικής Ρύθμισης και Εποπτείας (BDDK) αποκαλύπτουν ότι ένα σημαντικό μέρος του «θερμού χρήματος» που προήλθε από συναλλαγές ανταλλαγής έφυγε από τη χώρα μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της TCMB και της BRSA, σημειώθηκε εκροή 3,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων από συναλλαγές ανταλλαγής ξένων με τουρκικές τράπεζες την εβδομάδα της 21ης Μαρτίου. Την εβδομάδα της 28ης Μαρτίου, η εκροή αυτή αυξήθηκε στα 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα μια συνολική εκροή 10,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το εμπόριο μεταφοράς σε μόλις δύο εβδομάδες.

Σύμφωνα με ειδικούς, η πολιτική αβεβαιότητα και οι διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών ανάγκασαν τους ξένους επενδυτές που επιδιώκουν βραχυπρόθεσμα κέρδη να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους στην Τουρκία. Αυτό υποδηλώνει ότι μεγάλοι παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας αναμένουν πολιτική αστάθεια και αναταράξεις στην κυβέρνηση του AKP, μια εξέλιξη που φέρεται να επιδιώκει και το Ισραήλ, το οποίο ιστορικά διατηρούσε καλύτερες σχέσεις με τους Κεμαλιστές. Το πιθανότερο σενάριο δεν είναι απλώς η πολιτική πτώση του Ερντογάν, αλλά η ανατροπή ενός ολόκληρου καθεστώτος, μια διαδικασία που, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμφύλια σύρραξη, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος ενδέχεται να επιχειρήσει να εκτρέψει την κρίση στο Αιγαίο για να διασωθεί.