Taormina: Το άγνωστο ναυάγιο στο Σούνιο και τα συγκλονιστικά μυστικά

Taormina: Το άγνωστο ναυάγιο στο Σούνιο και τα συγκλονιστικά μυστικά που κρύβονται στον βυθό της θάλασσας

Ήταν τα ξημερώματα της 11ης Σεπτεμβρίου 1891 όταν το TAORMINA, ένα ιταλικό ατμόπλοιο που ταξίδευε από την Κωνσταντινούπολη προς τον Πειραιά μεταφέροντας εμπορεύματα και επιβάτες, έπλεε δυτικά της νησίδας Πατρόκλου. Στα νερά αυτά, το πλοίο βρήκε το τέλος του. Ωστόσο, χρειάστηκαν 130 ολόκληρα χρόνια για να ταυτοποιηθεί το ναυάγιο και να αναδυθεί στην επιφάνεια η τραγική ιστορία του.

«Είναι ένα από τα πιο σπάνια ναυάγια που έχω συναντήσει», δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Κώστας Θωκταρίδης, ένας πρωτοπόρος στην υποθαλάσσια έρευνα, ο οποίος έχει αφιερώσει τη ζωή του στην εξερεύνηση των θαλάσσιων αβύσσων με τη βοήθεια εξελιγμένων ρομποτικών οχημάτων. «Είναι σχεδόν απίστευτο το πόσο καλά έχει διατηρηθεί το κατάρτι του πλοίου», συμπληρώνει, εκφράζοντας τον θαυμασμό του για την κατάσταση του ναυαγίου μετά από έναν και πλέον αιώνα κάτω από το νερό.

«Ήταν ένα μικρό καράβι»: Το άγριο ναυάγιο πίσω από το παιδικό τραγούδι

Taormina: Το άγνωστο ναυάγιο στο Σούνιο και τα μυστικά του

Πώς όμως οδηγήθηκε στη βύθιση το ιταλικό ατμόπλοιο; Λίγες ώρες νωρίτερα, το ατμόπλοιο ΘΕΣΣΑΛΙΑ της Πανελληνίου Ατμοπλοΐας είχε αναχωρήσει από το λιμάνι του Πειραιά με πρώτο προορισμό τη Σύρο. Μια σειρά από λανθασμένους χειρισμούς οδήγησαν τα δύο πλοία σε πορεία σύγκρουσης. Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό: η πλώρη του ΘΕΣΣΑΛΙΑ προσέκρουσε με σφοδρότητα στην αριστερή πλευρά του TAORMINA, στο ύψος του πρυμναίου αμπαριού.

Η σύγκρουση ήταν τόσο ισχυρή που προκάλεσε ένα εκτεταμένο και βαθύ ρήγμα στο ιταλικό πλοίο, κόβοντας μάλιστα και το φράγμα του αμπαριού. Στα λίγα δραματικά λεπτά που τα δύο ατμόπλοια παρέμειναν σε επαφή, 32 μέλη του πληρώματος και 12 από τους επιβάτες του TAORMINA πρόλαβαν να πηδήσουν στο ΘΕΣΣΑΛΙΑ, αναζητώντας σωτηρία στο άλλο πλοίο.

Ο πλοίαρχος του ΘΕΣΣΑΛΙΑ έδωσε αμέσως εντολή στις μηχανές να κάνουν ανάποδα, επιχειρώντας να αποκολλήσει το σκάφος του από το TAORMINA. Ωστόσο, τα νερά που εισέρευσαν ορμητικά από το σημείο της σύγκρουσης κατέκλυσαν γρήγορα το κύτος του ιταλικού ατμόπλοιου. Μέσα σε μόλις 15 λεπτά από τη στιγμή της σύγκρουσης, το TAORMINA βυθίστηκε, παρασύροντας στα σκοτεινά βάθη της θάλασσας τον πλοίαρχο Φερόνι, 11 ακόμη μέλη του πληρώματος και 23 επιβάτες.

Το «άγνωστο» ναυάγιο που βρίσκεται κρυμμένο στη Χίο

Taormina: Το άγνωστο ναυάγιο στο Σούνιο και τα μυστικά του

Μόνο ένας θερμαστής κατάφερε να ξεφύγει από τη δίνη του βυθιζόμενου πλοίου και παρέμεινε για πέντε ολόκληρες ώρες στη θάλασσα, κρατούμενος από μια σανίδα, μέχρι που τον διέσωσε το ατμόπλοιο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Στον τόπο του ναυαγίου έφτασε το πρωί και η γολέτα ΑΜΠΕΛΟΣ, υπό την καθοδήγηση του πλοιάρχου Γιώργου Δόγκα, η οποία κατάφερε να περισυλλέξει δεκαέξι ναυαγούς που είχαν καταφύγει σε μια σωσίβια λέμβο.

Για την γενναιότητα και την αποτελεσματικότητά του κατά τη διάρκεια της επιχείρησης διάσωσης, ο πλοίαρχος Γιώργος Δόγκας τιμήθηκε από τις ιταλικές αρχές με το αργυρό μετάλλιο ναυτικής ανδρείας. Αντίθετα, ο ελληνικός τύπος της εποχής επέκρινε το ιταλικό πλήρωμα για την βιασύνη τους να εγκαταλείψουν το πλοίο, χωρίς να φροντίσουν πρώτα για την ασφαλή αποβίβαση των επιβατών – μια κριτική που φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τον μεγάλο αριθμό των επιβατών μεταξύ των 34 θυμάτων.

Σήμερα, ο Κώστας Θωκταρίδης αποκαλύπτει ότι «το ναυάγιο του TAORMINA βρίσκεται σε βάθος 107 μέτρων, δυτικά της νησίδας Πατρόκλου». Επισημαίνει επίσης ότι «κατά την υποβρύχια έρευνα, διαπιστώθηκε πως το κυρίως τμήμα του ναυαγίου, με μήκος περίπου 70 μέτρα, έχει καταλήξει στον βυθό με μια ελαφριά κλίση προς τα δεξιά και βρίσκεται σε αξιοσημείωτα καλή κατάσταση, λαμβάνοντας υπόψη τα 130 χρόνια που έχουν περάσει από τη βύθισή του».

Ο κ. Θωκταρίδης προσθέτει ότι η πρύμνη του πλοίου έχει υποστεί σημαντική διάλυση, ενώ στην πρυμναία αριστερή πλευρά παραμένει ευδιάκριτο το σημείο της σύγκρουσης και η εκτεταμένη καταστροφή που προκλήθηκε από την πρόσκρουση του ΘΕΣΣΑΛΙΑ.

Η ιστορία αποκαλύπτει πως το TAORMINA δεν ήταν το μοναδικό ιταλικό πλοίο που βρήκε τραγικό τέλος στα ελληνικά νερά. Η ιταλική ατμοπλοϊκή εταιρεία La Trinacria, ιδρυθείσα το 1870 στο Παλέρμο της Σικελίας με έμβλημα τα τρία άκρα που συμβολίζουν τα τρία ακρωτήρια της Σικελίας, είχε την ατυχία να χάσει τρία πλοία στις ελληνικές θάλασσες: το AGRIGENTO, που βυθίστηκε στον Κάβο Μαλέα στις 3 Απριλίου 1876, και το PANORMOS, που ναυάγησε στις 19 Οκτωβρίου 1878 κοντά στη Μακρόνησο. Η ανακάλυψη και η ταυτοποίηση του ναυαγίου του TAORMINA 130 χρόνια μετά τη βύθισή του, προσθέτει ένα ακόμη συγκλονιστικό κεφάλαιο στην πλούσια και συχνά τραγική ιστορία της ναυσιπλοΐας στα ελληνικά πελάγη.