Εφιαλτικό τελεσίγραφο από τη Μόσχα στην Αθήνα: «Αν στείλετε τους S300 στην Ουκρανία τελειώσατε»

Τελεσίγραφο από τη Μόσχα σε Αθήνα: «Αν στείλετε S300 στην Ουκρανία τελειώσατε»… Η ήδη τεταμένη σχέση μεταξύ Ρωσίας και Ελλάδας γνωρίζει περαιτέρω επιδείνωση, καθώς η ελληνική κυβέρνηση υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας, παρέχοντας συνεχώς οπλισμό και άλλου είδους βοήθεια.

Η κατάσταση αυτή έχει επικίνδυνη κλιμάκωση, με τη Ρωσία να απειλεί με σοβαρές συνέπειες την Αθήνα, ιδίως μετά την ανακοίνωση της προσφοράς 200 εκατομμυρίων δολαρίων από τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών Antony Blinken, με στόχο τη μεταφορά του συστήματος αεράμυνας S-300 στην Ουκρανία.

Ψυχρολουσία: Και η Ελλάδα «πυρηνικός στόχος» της Ρωσίας!

Ρωσική προειδοποίηση: Νομικές δεσμεύσεις περιορίζουν την Ελλάδα

Ο Ρώσος πρέσβης στην Αθήνα, Andrey Maslov, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα δεσμεύεται από διεθνείς συμφωνίες και δεν έχει δικαίωμα να μεταφέρει ρωσική κατασκευή συστημάτων αεράμυνας, όπως τα S-300PMU1, Tor-M1 και Osa-AK, στην Ουκρανία.

Ο Maslov δήλωσε ότι μια τέτοια ενέργεια θα λάβει νομικές παραμέτρους που έχουν καθοριστεί από τη μερική κατάσταση μεταξύ των δύο χωρών. «Σύμφωνα με αυτές τις συμφωνίες, η μεταφορά αυτών των οπλικών συστημάτων σε τρίτους δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση της Ρωσίας», ανέφερε, τονίζοντας ότι αυτό δεν είναι απλώς πολιτική θέση, αλλά υποχρέωση που απορρέει από τις Διεθνές Δίκαιο.

Οι συμφωνίες που δεσμεύουν την Ελλάδα

Ο Ρώσος Πρέσβης αναφέρθηκε σε δύο συγκεκριμένες συμφωνίες:

Η Συνθήκη Στρατιωτικής-Τεχνικής Συνεργασίας του 1995
Το Σύμφωνο του 2013 για την προμήθεια στρατιωτικού υλικού

Αυτά τα έγγραφα ορίζουν σαφώς ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να μεταβιβάσει οπλικά συστήματα ρωσικής κατασκευής σε τρίτες χώρες χωρίς την έγκριση της Μόσχας.

Η επιμονή της Ρωσίας σε αυτές τις νομικές δεσμεύσεις αναδεικνύει τις σοβαρές δεσμεύσεις που μπορεί να έχει η ενδεχόμενη αποστολή αμυντικού εξοπλισμού στην Ουκρανία, περιπλέκοντας περαιτέρω τις ήδη τεταμένες ελληνορωσικές σχέσεις.

Τελεσίγραφο από τη Μόσχα σε Αθήνα: «Αν στείλετε S300 στην Ουκρανία τελειώσατε» – Η Ρωσία εξετάζει πιθανές ενέργειες κατά της Ελλάδας

Ο Ρώσος διπλωμάτης σχολίασε την πιθανότητα αποστολής συστημάτων αεράμυνας από την Ελλάδα στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας πως, προς το παρόν, η Μόσχα δεν σκοπεύει να λάβει επίσημα διπλωματικά μέτρα εναντίον της Αθήνας. Αυτή η συγκρατημένη Κρατική στάση στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει επιβεβαιώσει τη μεταφορά τέτοιων όπλων στο γεγονός.

Ωστόσο, εάν η Ελλάδα αποφασίσει να παραδώσει τα συστήματα αεράμυνας στην Ουκρανία, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η Ρωσία θα απαντήσει με συγκεκριμένα μέτρα. Η ελληνική άμυνα εξαρτάται εδώ και χρόνια από ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό και τυχόν δυσκολίες στη συντήρησή του θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως επιχείρημα για τη μεταβίβασή του στην Ουκρανία, σύμφωνα με τους Eurasian Times .

Οι δηλώσεις της ελληνικής πλευράς

Τον Απρίλιο του 2023, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν σχεδιάζει να στείλει συστήματα αεράμυνας, όπως οι πύραυλοι Patriot, στην Ουκρανία. Η αιτιολόγηση ήταν ότι η χώρα χρειάζεται τον εξοπλισμό αυτόν για την προστασία του εσωτερικού χώρου της.

Προειδοποιήσεις για τις σχέσεις Ρωσίας-Ελλάδας

Τα σχόλια του Ρώσου διπλωμάτη εντάσσονται σε μια σειρά από δηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης εκείνης της 30ης Δεκεμβρίου, όταν προειδοποίησε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να είναι για περαιτέρω επιδείξεις στις διπλωματικές σχέσεις, εάν προχωρήσει στη διακοπή της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου. Παρά τις δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων για την ανάγκη μείωσης της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια, ο Ρώσος διπλωμάτης τόνισε ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής παραμένει αβέβαιη.

Οι αναφορές αυτές αντικατοπτρίζουν την ένταση στις σχέσεις της Ρωσίας και της Ελλάδας, ενώ οι ενέργειες της Αθήνας στο ζήτημα της Ουκρανίας αποτελούν κομβικό σημείο στις γεωπολιτικές ισορροπίες.

Η Στρατιωτική Βοήθεια της Ελλάδας προς την Ουκρανία

Από την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ελλάδα προσφέρει σταθερή στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο, γεγονός που έχει σημαντική επιδείνωση των σχέσεων της με τη Μόσχα.

Λίγες ημέρες μετά την έναρξη των συγκρούσεων, στις 27 Φεβρουαρίου 2022, η Ελλάδα ανέλαβε ξεκάθαρη στάση υπέρ της Ουκρανίας, αποστέλλοντας δύο μεταγωγικά αεροσκάφη C-130 φορτωμένα με οπλισμό. Το φορτίο περιλάμβανε τουφέκια, πυρομαχικά και χειροβομβίδες. Σύμφωνα με αναφορές, η αποστολή περιείχε 20.000 τουφέκια Kalashnikov, τα οποία είχαν κατασχεθεί το 2013 από παράνομο φορτίο που προοριζόταν για τη Λιβύη, υπό το εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών.

Αυτή η πρώτη στρατιωτική υποστήριξη προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τη Ρωσία. Η ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα εξέδωσε ανακοίνωση καλώντας την Ελλάδα να αναθεωρήσει τη στάση της, ενώ η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Maria Zakharova, καταδίκασε την απόφαση ως «εσφαλμένη» και «επικίνδυνη». Υπογράμμισε μάλιστα ότι ο εξοπλισμός αυτός θα μπορούσε να απειλήσει αμάχους, συμπεριλαμβανομένων μελών της ελληνικής κοινότητας στην Ουκρανία, που αριθμεί περίπου 150.000 άτομα και είναι συγκεντρωμένη σε περιοχές όπως η Μαριούπολη και η Οδησσός.

Ελληνικός Στρατιωτικός Εξοπλισμός για την Ουκρανία

Η Ελλάδα έχει επισήμως παραχωρήσει στην Ουκρανία διάφορα στρατιωτικά μέσα, όπως βλήματα πυροβολικού διαμετρήματος 155 χιλιοστών, πυραύλους Stinger και 40 τεθωρακισμένα BMP-1 σοβιετικής προέλευσης. Επιπλέον, πρόσφατα συμφωνήθηκε η αποστολή 24 πυραύλων Sea Sparrow, ενισχύοντας περαιτέρω τις αμυντικές δυνατότητες της Ουκρανίας.

Η στρατιωτική υποστήριξη της Ελλάδας προς την Ουκρανία αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της απέναντι στους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά παράλληλα έχει δημιουργήσει νέες γεωπολιτικές προκλήσεις για τη χώρα.

21χρονος Έλληνας αιχμάλωτος στην Ουκρανία

Το S-300 και η Προσφορά των 200 Εκατομμυρίων από τον Blinken

Η πιθανή παραχώρηση του ελληνικού συστήματος αεράμυνας S-300PMU1 στην Ουκρανία αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα. Η ρωσική κατασκευή του συστήματος θεωρείται καίριο για την ενίσχυση της ουκρανικής αεράμυνας.

Οι δυτικές δυνάμεις, μαζί με το Κίεβο, έχουν επανειλημμένα ζητήσει από την Ελλάδα να τους παραχωρήσει τους S-300, ενώ ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, προσέφερε το ποσό των 200 εκατομμυρίων δολαρίων σε στρατιωτική χρηματοδότηση του Ιανουάριο, με στόχο να διευκολύνει τη μεταφορά. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η διαδικασία έχει «παγώσει».

Σοκ: Οι ΗΠΑ στέλνουν στην Ουκρανία απαγορευμένο όπλο

Τα Εμπόδια στη Μεταφορά

Ένας βασικός λόγος για την καθυστέρηση φαίνεται να είναι η απροθυμία των δυτικών συμμάχων να παρέχει στην Ελλάδα ισοδύναμα συστήματα σε αντάλλαγμα, όπως το αμερικανικό πυραυλικό σύστημα PAC-3 Patriot. Επιπλέον, η πίεση της Ουκρανίας για τα S-300 έχει μειωθεί μετά την παράδοση πιο εξελιγμένων δυτικών όπλων, τα οποία έχουν αναβαθμίσει τις αμυντικές δυνατότητές της.

Εναλλακτικά Σενάρια

Τον Νοέμβριο υπήρξαν αναφορές ότι η Ελλάδα μπορεί να μεταφέρει τα συστήματα S-300 στην Αρμενία, ενισχύοντας τις σχέσεις της με την περιοχή. Παρόλα αυτά, το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν έχει κατατεθεί επίσημο αίτημα από την Αθήνα για τέτοια κίνηση.

Η κατάσταση παραμένει ρευστή, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στη στάση της Ελλάδας, η οποία προσπαθεί να εξισορροπήσει τις διπλωματικές πιέσεις με την ανάγκη για διατήρηση της δικής της αμυντικής ασφάλειας.

Η Διμερής Συμφωνία Ασφαλείας Ελλάδας-Ουκρανίας

Στις 17 Οκτωβρίου 2024, η Ελλάδα και η Ουκρανία υπέγραψαν μια Διμερή Συμφωνία Ασφαλείας, ενισχύοντας τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Η συμφωνία προβλέπει την αποστολή πρόσθετου στρατιωτικού εξοπλισμού για την ενίσχυση της ουκρανικής άμυνας, ενώ καθιστά την Ελλάδα σαφώς αντίθετη στη Ρωσία.

Επιπλέον, η συμφωνία αναθέτει στην Ελλάδα την εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων για τα μαχητικά αεροσκάφη F-16, υπογραμμίζοντας τη στήριξη της χώρας στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η Ελλάδα δεσμεύεται να υποστηρίξει τις διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας και να συμβάλει στις νομικές ενέργειες εναντίον της ως επιτιθέμενου κράτους. Με αυτή την κίνηση, η Ελλάδα έγινε η 21η χώρα του ΝΑΤΟ που προχώρησε σε αντίστοιχη συμφωνία.

Το Πλαίσιο της Συμφωνίας

Η υπογραφή της διμερούς συμφωνίας εντάσσεται στην εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης της G7 που συμφωνήθηκε στο Βίλνιους τον Ιούλιο του 2023, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Μέχρι σήμερα, η Ουκρανία έχει προχωρήσει σε 27 αντίστοιχες συμφωνίες με διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, ο Καναδάς, και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Προέδρου της Ουκρανίας, η Ελλάδα δεσμεύεται να διαθέσει πρόσθετους πόρους για την επιτάχυνση της εκπαίδευσης των Ουκρανών πιλότων και τεχνικών στα F-16. Αυτή η πρωτοβουλία αποτελεί επέκταση της ήδη υπάρχουσας στρατιωτικής βοήθειας της Ελλάδας προς την Ουκρανία, η οποία περιλαμβάνει υποστήριξη σε υλικοτεχνικό επίπεδο και ειδικές εκπαιδεύσεις.

Η συμφωνία αυτή αναδεικνύει τη σταθερή δέσμευση της Ελλάδας στο πλευρό της Ουκρανίας, ενισχύοντας τη στρατιωτική συνεργασία και εδραιώνοντας τη θέση της χώρας ως συμμάχου εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ και της διεθνούς κοινότητας.